Το χέρι του Ιερέα και τα μικρόβια

Πολλά ακούγονται (και από τα πλέον επίσημα χείλη της διοικούσας εκκλησίας,  αλλά και από γεροντάδες, ιερείς και προφανώς λαϊκούς) για τον ασπασμό της χειρός του Ιερέως. Είναι ποτέ δυνατόν τα ευλογημένα χέρια του Ιερέα, ιδιαίτερα την ώρα της Θείας Λειτουργίας να μεταδίδουν ασθένειες; Τα δανεισμένα από τους αγίους και τον ίδιο τον Χριστό μας; Είναι δυνατόν οι Χριστιανοί να έχουν πάθει τέτοια τρέλα και μικροβιοφοβία;

Θα προσπαθήσουμε να ξετυλίξουμε, κατα το δυνατόν, το κουβάρι αυτό…

Ας πιάσουμε πρώτα το θέμα του ασπασμού της χειρός του ιερέως…

«Που το είδες εσύ γραμμένο αυτό;» λένε  κάποιοι Ιερείς και μάλιστα συμπληρώνουν «κι αν εγώ είμαι ασυμπτωματικός φορέας του ιού και κολλήσω κανέναν;» 

Είναι όμως έτσι; Μπορούμε να δούμε την ευλογημένη περίπτωση του Ιερομονάχου Χρυσάνθου Κατσουλογιαννάκη (ο οποιός δεν νόσησε ποτέ με λέπρα), που επικαλούνται ιερείς, αρχιερείς κλπ για το θέμα της μη μεταδιδόμενης ασθένειας μέσω της Θείας Κοινωνίας (το προφανές δηλαδή), όμως αυτή την φορά θα προστρέξουμε να δούμε τι συνέβαινε κατά τον ασπασμό της χειρός του. Άραγε τι γινότανε τότε (προφορική μαρτυρία στον πατέρα Θωμά Ανδρέου από τον  αρχιμανδρίτη π. Φιλόθεο Σπανουδάκη – Ηγούμενο της Μονής Παναγίας Ακρωτηριανής-Τοπλού) ….  

«…Πράγματι, πήγε για πρώτη φορά γύρω στο 1947 και χτύπησε την καμπάνα για τον Εσπερινό. Την άλλη μέρα ξημέρωνε Κυριακή της Ορθοδοξίας ! Αφού τελείωσε, εξομολόγησε αρκετούς ασθενείς που περίεργοι πήγαν να δούν τον νέο τους Παπά. Την άλλη μέρα, μεγάλη μέρα Κυριακή της Ορθοδοξίας – στην αρχή της Σαρακοστής, λειτούργησε και στο τέλος βγήκε στην Ωραία Πύλη να μεταδώσει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Κρατώντας τ’ Άγιο Δισκοπότηρο κάλεσε τους Χριστιανούς να προσέλθουν και να μεταλάβουν τον Χριστό. Κανείς δεν κουνήθηκε από την θέση του… Τους καλεί ο παπά Χρύσανθος να έλθουν να κοινωνήσουν, είχαν εξομολογηθεί το προηγούμενο βράδυ. Κανείς δεν έκαμε το πρώτο βήμα. Επέμεινε ο παπάς και τότε ένας δύο στην αρχή διστακτικοί και μετά όλοι μαζί πήγαν να κοινωνήσουν. Αφού απολειτούργησε ,και έδωσε το αντίδωρο, με τα χέρια του τ’ αγιασμένα, έβαλε δι ευχών και μπήκε στ’ Άγιο Βήμα να ξεφορέσει….» [1]

Προφανώς αυτό δεν θα συνέβη μόνο μια φορά, αλλά θα επαναλήφθηκε εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες φορές… 

Εξυπακούεται, ότι δεν υπάρχει μόνο μια μαρτυρία, αλλά και πολλές ακόμα για τον συγκεκριμένο ιερέα. 

Ας δούμε μια άλλη όπως την διηγείται ένας πρώην λεπρός …

 «….Κάποια μέρα καθόμαστε μερικοί άντρες στην αυλή του καφενείου μας, που ήταν κοντά στην πύλη. Τότε πιο πέρα φάνηκε ένας ιερέας. Καταλάβαμε όλοι μας ότι ήρθε στο νησί, για να λειτουργήσει. Μόλις μας είδε ήρθε κοντά μας. Μας καλημέρισε με εγκαρδιότητα. Όλοι μας όρθιοι και με ελαφρά υπόκλιση τον καλωσορίσαμε. Κανένας μας όμως δεν έτεινε το χέρι του, για να τον χαιρετήσει. Ο λεπρός δεν πρέπει να χαιρετά με χειραψία. Κι αυτό, για να μη μεταδώσει την καταραμένη του αρρώστια. Τότε εκείνος μας χαιρέτησε όλους με χειραψία (ε πόσο μάλλον με χειροφίλημα)! Μας είπε απλά ότι θα μείνει κοντά μας, για να μας βοηθάει στην εκπλήρωση των χριστιανικών μας καθηκόντων. Η συγκίνησή μας ήταν μεγάλη…. » [2]

Αυτός ο παπάς ήταν ατρόμητος. Ήταν άνθρωπος που δεν φοβόταν τον θάνατο. Ήταν Χριστιανός. Ήταν πιθανότατα άγιος. Γι’ αυτό και είχε την αφοβία αυτή. Γι’ αυτό και θα μπορούσε να κηρύξει περί Αναστάσεως των Νεκρών χωρίς να τον ελέγχει η συνείδηση του.

Ο ιερέας, πόση δύναμη έχει και πολλές φορές δεν το ξέρει. Γι’ αυτό του πρέπει και τιμή και σεβασμός. Προφανώς και ασπασμός σε αυτά τα ευλογημένα χέρια.

Τι συμβολίζει όμως αυτός ο ασπασμός της χειρός κατά τον άγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς ;

«…Μα η ιεροσύνη του είναι από καταβολής κόσμου. Όταν, λοιπόν, του ασπάζεστε το χέρι, προσκυνάτε την ιεροσύνη του, που φθάνει διαδοχικά από τον Χριστόν και τους Αποστόλους μέχρι τον ιερέα σας. Όταν φιλάτε το χέρι του παπά σας, φιλάτε ολόκληρη την αλυσίδα των οσίων και αγίων ιερέων και ιεραρχών, από τους Αποστόλους μέχρι σήμερα.  Ασπάζεστε και προσκυνάτε τον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο, τον άγιον Νικόλαο, τον άγιον Βασίλειο, τον άγιον Σάββα και όλους τους « επίγειους αγγέλους και ουρανίους ανθρώπους», που, όταν ήταν στη γη, κοσμούσαν την Εκκλησία και τώρα στολίζουν τον ουρανό.

Είναι φίλημα άγιον, όπως γράφει στους Κορινθίους ο Απόστολος Παύλος. Να ασπάζεστε, λοιπόν το χέρι του ιερέα που σας ευλογεί. Είναι ευλογημένο από τον Θεό. Με την χάρη της ιερωσύνης. Με την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Να το φιλάτε το χέρι του ιερέα σας….» [3]

Προφανώς, τον άπιστο δεν μπορεί κανένας να τον πείσει πριν έρθει η «ώρα του» . Εδώ όμως, αυτό πρέπει να περάσει στους πιστούς – στους καλοπροαίρετους πιστούς- και γι’ αυτό παραθέτω αυτά τα στοιχεία. 

Όλα αυτά  περί του χειροφιλήματος…

Εμείς, αλήθεια, οι λαϊκοί Χριστιανοί, πρέπει να είμαστε τόσο φοβισμένοι με τους ιους; Εμείς; Να προφυλαχθούμε ναι, να φτάσουμε όμως στο σημείο της ασέβειας για να προφυλάξουμε το σαρκίο μας;

Ας μην μας λέει κανείς πως «εκπειράζουμε τον Θεόν». Ας μην μας αναφέρει το παράδειγμα του αγίου Παχωμίου ο οποίος εκοιμήθη από λοιμική νόσο, διότι ο ίδιος μας διαβεβαιώνει πως «δεν έρχεται ποτέ ασθένεια, εις τον άνθρωπον, χωρίς το θέλημα του Θεού»)[4].

Άλλωστε, από κάτι θα φύγει ο άνθρωπος. Ποτέ δεν «πεθαίνει» κανείς υγιής.  Με την ίδια λογική να μην μπαίνει και στο αυτοκίνητο, καθώς πάντα υπάρχουν πιθανότητες (ειδικά σε αυτή την περίπτωση, πολύ μεγαλύτερες από το να φύγει -χωρίς υποκείμενα νοσήματα- από κορονοϊό) να χάσει την ζωή του σε τροχαίο. 

«Καὶ θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐ μὴ ἀπόληται»[5], δεν μας δίδασκει ο Κύριος μας;

Στις επιστολές του ο μεγάλος αυτός γέροντας, ο άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής μας αναφέρει τα παρακάτω…

«…Βλέπετε; Μυρίας φοράς εδοκίμασα το τοιούτον. Όταν βάλης εμπρός σου τον θάνατον και τον περιμένης εις κάθε στιγμήν, φεύγει μακράν από σου. Όταν φοβήσαι τον θάνατον, διαρκώς σε καταδιώκει. Τρεις φυματικούς έθαψα τρέφων ελπίδα ότι θα κολλήσω και εγώ. Τα ρούχα τους εφόρεσα, όταν εξέδυσα αποθνήσκοντας, αλλ’ ο θάνατος έφυγε πηγαίνων εις τους φοβουμένους αυτόν. Είμαι ασθενής εις όλην μου την ζωήν. Δεν έκαμα ποτέ θεραπείαν. Τρώγω ενάντια επιμόνως. Αλλά που ο θάνατος!

Θέλω δε να πω, με όλα αυτά ότι, Χωρίς το θέλημα του Κυρίου, μήτε ασθενούμεν μήτε αποθνήσκομεν. Φύγε λοιπόν μακράν από μας ολιγοπιστία.

Και αφού πρώτον γνωρίσωμεν τον Θεόν ως δημιουργόν παντός αγαθού, πατέρα, προνοητήν και κηδεμόνα μας πρέπει να πιστέψωμεν εις αυτόν εξ όλης ψυχής και καρδίας και μόνον εις αυτόν να ελπίζωμεν. Και κατόπιν θα τον αγαπήσωμεν αισθόμενοι τας πολλάς σου ευεργεσίας. Και όταν τον Θεόν αγαπήσωμεν εξ’ όλης καρδίας ως πλάστην, τότε και τον πλησίον θα αγαπήσομεν ως εαυτόν, ειδότες ότι όλοι είμεθα αδελφοί, κατά φύσιν Αδάμ, και κατά Χάριν Χριστού. Και ως εκ τούτου δεν πρέπει ο άνθρωπος ο πνευματικός να θεωρή την συγγένεια της σαρκός, αφού αφιερωθή εις τον Θεόν, αλλά του πνεύματος την συγγένειαν. Διότι η σάρξ, άρρεν και θήλυ είναι δια τον πληθυσμόν, που εμείς απαρνήθημεν και ανέβημεν υψηλότερα. Λοιπόν ως πνευματικοί όπου είμεθα πρέπει και πνευματικώς να βλεπώμεθα…» [6]

Που η πίστη αυτή προφανώς και αυτή η αφοβία, αυτός είναι άγιος θα πουν πολλοί. Αγιότατος, πράγματι και εμείς είμαστε απλοί λαϊκοί.

Δικαιολογεί όμως ο άγιος Παϊσιος στους «κοινούς θνητούς» αυτή την …μικροβιοφοβία;

“Γέροντα, αυτός πού σιχαίνεται, γιατί το παθαίνει;

– Πές μου, εσύ τί σιχαίνεσαι;

– Ολα τά σιχαίνομαι.

-Τότε όλα σ’ εσένα θά ερχωνται! Και τά σκουλήκια στά φρούτα ή στά όσπρια και καμμιά τρίχα στο ψωμί κ.λπ.

– Έτσι γίνεται, Γέροντα!»

…..


– Μά άπό’ κει ξεκινάει κανείς και φθάνει πιο πέρα. Έφθασε στο σημείο νά μήν προσκυνάη, γιατί φοβόταν μήπως εκείνος πού προσκύνησε πριν άπό αυτόν τήν εικόνα είχε καμμιά αρρώστια!

– Δηλαδή, γιά νά μή σιχαίνεται κανείς, δέν πρέπει νά δίνη σημασία;

-Τις σαβούρες πού τρώνε οι άνθρωποι δεν τις βλέπουν! Αμα κάνη κανείς τον σταυρό του, εϊτε φοβία έχει εϊτε νοσοφοβία, βοηθάει μετά ό Χριστός. Έκεϊ στό Καλύβι πόσοι περνάνε πού έχουν διάφορες αρρώστιες! Και μερικοί απλοί κάνουν τον σταυρό τους, οι καημένοι, παίρνουν το κύπελλο πού έχω έκεϊ και πίνουν νερό. Οι άλλοι πού φοβούνται δεν το αγγίζουν. Ήρθε πριν από λίγες μέρες κάποιος πού είχε πολύ μεγάλη θέση σε κάποια υπηρεσία.

Τόσο φοβάται ό καημένος τά μικρόβια, πού έχει ασπρίσει τά χέρια του, γιά νά τά καθαρίζη με τό οινόπνευμα. Ακόμη και τό αυτοκίνητο του τό τρίβει με οινόπνευμα! Τον λυπήθηκα!”

……..

Νά, και σήμερα ήρθε εδώ μιά κοπέλα πού είχε νοσοφοβία. Και όταν μπήκε μέσα δεν πήρε ευχή, γιατί φοβόταν μήν κόλληση μικρόβια, και όταν έφυγε, έπειτα από τόσα πού της είπα, γιά νά τήν βοηθήσω, πάλι δεν πήρε ευχή.

¨Δεν σοϋ φιλώ τό χέρι, μοϋ λέει,γιατί φοβάμαι μήν κολλήσω μικρόβια! Τί νά πής; Κάνουν έτσι μαύρη τήν ζωή τους….” [7]

Αν δεν δεχτούμε και αυτά που μας λένε οι άγιοι, αν φοβόμαστε τον θάνατο τόσο πολύ, πείτε μου πως θα εμπεδώσουν οι «άπιστοι» ότι υπάρχει Ανάσταση των Νεκρών και πρόγευση του παραδείσου;

Το παράδειγμα των αγίων και τα λεγόμενα τους, κάτι θέλουν να μας πουν.

Οι άγιοι δεν ήταν τυχαία πρόσωπα. Κατά τον άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς, «Η ζωή των αγίων είναι στην πραγματικότητα αυτή η ζωή του Θεανθρώπου Χριστού, η οποία διοχετεύεται εις τους ακολουθούντας Αυτόν και βιούται από αυτούς εν τη Εκκλησία Του…».[8]

Παρατεινόμενος Χριστός οι ζωές τους και δεν φοβήθηκαν ποτέ ούτε το χειροφίλημα (από την εικόνα του Θεού – τον άνθρωπο), ούτε ασπασμούς εικόνων, ούτε μικρόβια και σωματίδια.

Φοβούνταν μόνο τον Θεό!

Χρήστος Βλαμάκης, Χανιά Κρήτης

Πηγές:

[1].https://www.exapsalmos.gr/2020/03/05/enas-axechastos-papas-afieromeno-se-osoys-fovoyntai-ton-koronoio/
[2]. «Κρητικές εικόνες» (Ηράκλειο, Μάης 1984)
[3]. Νικολάου Βελιμίροβιτς, https://proskynitis.blogspot.com/2013/07/blog-post_4381.html
[4]. Ο Μέγας Συναξαριστής της Ορθ. Εκκλησίας, Τόμος Ε’, Ματθαίου Λάγγη. σ. 413
[5]. Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (18:21)
[6]. Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας, Ι.Μ. ΦΙΛΟΘΕΟΥ (ΚΑΡΥΑΙ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ), Δεκέμβριος 2011, σ.181
[7]. Αγιου Παϊσιου Λόγοι, Τόμος Γ’, σ.27-28, ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2001
[8]. Ιουστίνος Ποποβιτς, Άνθρωπος και Θεάνθρωπος, έκδοση “Αστέρος”, Αθήνα 1974, σ. 84

«Και μετά σου λένε ότι μόνο η σύνοδος μπορεί να αφορίσει. Λες και ο Απόστολος Παύλος δεν ήταν μόνος του… »

Για τους αφορισμούς του Αμβρόσιου σε Μητσοτάκη, Κεραμέως και Χαρδαλιά μίλησε προχθές ο Δήμος Βερύκιος στη ζωντανή σύνδεση που είχε με την Σταματίνα Τσιμτσιλή και την εκπομπή Happy Day του Alpha.

Στην ίδια εκπομπή ο Βερύκιος αποκάλυψε την προσωπική του εμπειρία, όταν τον Αύγουστο του 2018 είχε υποστεί τον αφορισμό του Μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβροσίου για βλάσφημη παραποίηση εικόνας της Παναγίας που είχε κάνει.

Διαβάστε την συγκλονιστική προσωπική εμπειρία του μετά τον αφορισμό του Μητροπολίτη:

– Θέλω, μια και μιλάμε για την Εκκλησία, να σταθώ σε ένα θέμα που με αγγίζει και προσωπικά.

Η ενέργεια του πρώην Μητροπολίτη της Αιγειαλίας του Αμβρόσιου με τον αφορισμό του Πρωθυπουργού και δύο Υπουργών.

Θα μπορούσα να πώ χαριτολογώντας: Καλώς ήλθατε στο κλάμπ. Γιατί ο Αμβρόσιος έχει αφορίσει και εμένα.

Όμως το προσεγγίζω εντελώς από άλλη οπτική γωνία το θέμα αυτό και λέω ότι αυτά είναι κακά πράγματα.

Γιατί η κατάρα ενός ρασοφόρου, ενός ιεράρχη, είναι βαρύ πράγμα.

Και πολύ περισσότερο όταν αυτή η κατάρα πέφτει σε ανθρώπους της παραγωγικής διαδικασίας…

Άλλο να αφορίζεις και να καταριέσαι, γιατί ο αφορισμός είναι κατάρα, τον Κυβερνήτη μιας χώρας, που έχει πολλά εμπόδια μπροστά του να αντιμετωπίσει, και μία γυναίκα, μία μάνα, με δύο ανήλικα παιδιά. Και βάζω τελευταίο τον σερίφη (= Χαρδαλιά). Ο σερίφης είναι στην ίδια την κατηγορία τη δική μου.

Ακούστε κάτι: Θα σας το πώ για πρώτη φορά.

Εγώ τις κατάρες του Αμβρόσιου τις αψήφισα. Τις πήρα για καλαμπούρι.

Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα.

Σας αποκαλύπτω σήμερα ότι μετά τις κατάρες του Αμβρόσιου «με πήρε και με σήκωσε».

Τέσσερις φορές μπήκα στο χειρουργείο.

Έμπαινα από το ένα κρεββάτι του νοσοκομείου στο άλλο.

Και είχα την Ιερά Σύνοδο όλη.

Ο έρμος ο Σεραφείμ, ο Μητροπολίτης Πειραιώς, έτρεχε από πίσω να ξορκίζει.

Και το λέω αυτό, γιατί και ο Πρωθυπουργός και η Κεαμέως και ο σερίφης (= Χαρδαλιάς) θα πρέπει να προσέχουν αυτήν την περίοδο.

Εγώ την πάτησα. Εγώ σας λέω τον προσωπικό μου Γολγοθά.

Δεν ειναι μικρό πράγμα να σε καταριέται παπάς.

Σταματίνα Τσιμτσιλή: – Είναι τραγωδία.

Βερύκιος: -Και κάτι άλλο να προσθέσω:

Όταν ο Αμβρόσιος καταριέται, δεν καταριέται μόνο το πρόσωπο αλλά και τους ανθρώπους που σπεύδουν να τον βοηθήσουν.

Να δείτε τι έπαθε ο γιατρός μου, ο Νώντας ο Γαβριηλίδης.

Και ποιον δεν έβαλα να τον πάρει (τον Αμβρόσιο) στο τηλέφωνο να τον ηρεμήσει. Τον Τάκη τον Μπαλτάκο; Έπιασα όλα τα άκρα.

Τσιμτσιλή: Πότε άρχισες να πιστεύεις ότι τα χειρουργεία σου δεν είναι τυχαία και συνδυάζονται με τον αφορισμό του Αμβρόσιου;

Βερύκιος: Αμέσως μετά.

Τσιμτσιλή: Εννοώ στο δεύτερο, στο τρίτο;

Βερύκιος: Μωρέ και στο δεύτερο και στο τρίτο.

Έπαιρνα τον έναν Μητροπολίτη μετά τον άλλον και τον παρακαλούσα. Μητροπολίτης Χίου, Πειραιώς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, μετά τον αφορισμό του Βερύκιου το 2018, η Ιερά Σύνοδος αποδέχθηκε την μετάνοά του.

Στη σύνοδο αναγνώστηκε η επιστολή μετανοίας που απηύθυνε στην ΔΙΣ ο γνωστός δημοσιογράφος.

“Ανεγνώσθη πράγματι η επιστολή-δήλωση μετανοίας, την οποία ο κ. Βερύκιος απέστειλε στην Ιερά Σύνοδο. Η Ιερά Σύνοδος επισημαίνει το μέγιστο λάθος και το μέγιστο σφάλμα το οποίο διεπράχθη δια της παραποιήσεως του Αγιωτάτου προσώπου της Παναγίας όμως στην μακροθυμία που δείχνει πάντοτε η Εκκλησία, εδέχθη και την μετάνοια του κ. Βερυκίου” είχε δηλώσει τότε ο εκπρόσωπος Τύπου της Συνόδου και Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος.

Πηγή : https://www.vimaorthodoxias.gr

Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων 20.5.2020

Μὲ ἀφορμὴ τὴν ἀντιμετώπισι τῆς «ἀπειλῆς» τοῦ τελευταίου ἰοῦ τῆς γρίππης συνέβησαν αὐτὰ ποὺ συνέβησαν -καὶ συμβαίνουν- παγκοσμίως (καὶ ἔπεται συνέχεια, ὅπως διαβεβαιώνουν οἱ «εἰδικοί»)… Τὸ ἐκπληκτικὸ, γιὰ πολλοὺς, ἦταν ἡ στάσι τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως ἐκφράστηκε ἀπὸ μιὰ μερίδα τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ κυρίως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ Οἱκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τοῦ κλίματός του.

Ἡ Ἐκκλησία δέχτηκε ἕναν ἀπηνὴ, κεκαλυμμένο γιὰ κάποιους, διωγμὸ, ὁ ὁποῖος φαίνεται νὰ συνδιοργανώθηκε καὶ κατευθύνθηκε ἀπὸ μέρος τῆς Ἰεραρχίας, ποὺ ἐπεβλήθη στὸν κλῆρο καὶ τὸν χρησιμοποίησε ὡς ὀργανό του γιὰ νὰ φέρῃ εἰς πέρας τὸ ὅλο ἐγχείρημα.

Ὁ διωγμὸς αὐτὸς ἔλαβε τέτοιο πρωτοφανές, ἀθέατο γιὰ ἄλλους, βάθος ποὺ δὲν ἔχει συμβεῖ ποτέ στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας. Ἔκλεισαν οἱ ἐκκλησίες, σταμάτησαν τὰ μυστήρια, οἱ ναοὶ θεωρήθηκαν χώροι μολύνσεως καὶ ἀσθενείας, κατώτεροι καὶ ἀπὸ ἐμπορικὰ καταστήματα, ποὺ ἔμειναν ἀνοικτά. Ἔλειψε παντελῶς ἡ αἴσθησις τῆς ἱερότητος, τῆς ἁγιότητος καὶ τῆς ἐκ Θεοῦ προστασίας. Ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεὸ -δηλαδὴ ἡ ΠΙΣΤΙΣ- παρουσιάστηκε ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς λειτουργοὺς ὡς κάτι τὸ παντελῶς ἀνίκανο νὰ βοηθήσῃ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ ἀπόμεινε ἀνίσχυρος, ἀπροστάτευτος, ἀδύναμος μὲ μόνη ἐλπίδα του τοὺς «εἱδικοὺς». Δηλαδὴ πέραν ἀπὸ τὸν κίνδυνο –μικρὸ ἤ μεγάλο- τοῦ ἱοῦ, ποὺ ἀφοροῦσε μιὰ ἐλαχίστη μερίδα -κυρίως ἤδη πασχόντων- συνανθρώπων, δημιουργήθηκε ἕνας καθολικὸς κίνδυνος γιὰ τὴν ἴδια τὴν πίστι τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.

Ἐπειδὴ αὐτὸ ἦταν τόσο ἐμφανὲς, ποὺ μόνον τυφλοὶ κατὰ τὴν ψυχὴ καὶ τὴν διάνοια δὲν τὸ ἀντιλαμβανόταν, οἱ ἱεράρχες (ἐννοοῦμε οἱ μετέχοντες τοῦ ὅλου σχεδιασμοῦ ἤ οἱ προσφερθέντες νὰ βοηθήσουν τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ πειράματος ἤ οἱ τόσο πλέον ἀνεπαρκεὶς ποὺ δὲν ἀντιλαμβανόταν τί ἔκαναν-καὶ συνεχίζουν, βεβαίως) προσπάθησαν νὰ κρύψουν τὴν ἔκπτωσι αὐτὴ τῆς πίστεως καὶ νὰ μεταθέσουν ἀλλοῦ τὴν προσοχὴ τῶν πιστῶν.

Ἕτσι ἔγινε προσπάθεια νὰ κατασιγάσουν τὴν ἔκπληξι, τὴν ἀπορία ἀλλὰ καὶ τὴν ἀγανάκτησι ὅσων ἔβλεπαν τὸ γκρέμισμα τῆς ΠΙΣΤΕΩΣ, δηλαδὴ σχεδὸν ὅλου τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ἄμέσως ἔσπευσαν νὰ δηλώσουν: «Ίσως κάποιοι από εσάς αισθάνθηκαν ότι με τα δραστικά αυτά μέτρα υποτιμάται ή θίγεται η πίστη. Όμως αυτό που κινδυνεύει, δεν είναι η πίστη αλλά οι πιστοί».

Καὶ -ὅπως, γιὰ τὸν λαὸ, ἀπὸ «ἐπιστημονικῆς» ἰατρικῆς ἀπόψεως στρατολογήθηκε ὁ κ. Τσιόδρας- γιὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ σκέλος ἐπιστρατεύθηκε ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ὥστε νὰ δώσῃ κάποιο κῦρος σὲ μιὰ τέτοια δήλωσι.

Καὶ ἔτσι ἐπινοήθηκε τὸ σύνθημα: «Αυτό που κινδυνεύει, δεν είναι η πίστη αλλά οι πιστοί»

Ὅποιος ἱεράρχης -ἀλλὰ ἀκόμη καὶ πολιτικὸς καὶ δημοσιογράφος, κάθε ἀποχρώσεως ἱδεολογικῆς καὶ κάθε ἐπιπέδου διανοητικοῦ καὶ βάθους διαπλοκῆς- ὅποιος, λοιπὸν, ἤθελε νὰ ἀντιμετωπίσῃ ὁποιαδήποτε ἀντίδρασι καὶ διαμαρτυρία καὶ νὰ δικαιολογήση –γιὰ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς- κάθε παραλογισμὸ καὶ νεωτερισμὸ καὶ ἐκτροπὴ, χρησιμοποιοῦσε -καὶ χρησιμοποιεῖ- αὐτὸ τὸ σύνθημα: «Αυτό που κινδυνεύει, δεν είναι η πίστη αλλά οι πιστοί».

Ἡ ΠΙΣΤΙΣ, λοιπόν, (ποὺ δὲν κινδυνεύει) καὶ οἱ ΠΙΣΤΟΙ (ποὺ κινδυνεύουν). (Λίγα λόγια, νύξεις, διότι καὶ γνωστὰ εἶναι σὲ ὅσους θέλουν νὰ ξέρουν, καὶ νὰ μὴν βαρυνθοῦν οἱ ὑπόλοιποι μὲ τὰ πολλὰ…)

Γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους ἡ Πίστις εἶναι μία καὶ μοναδική καὶ ἀληθινή καὶ τὴν διατηρεῖ ἡ μία καὶ μόνη καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία: «Μία καὶ μόνη ἐν κόσμῳ ἀψευδὴς ὑπάρχει πίστις, ἣν ἡ ἁγία καὶ μόνη κρατεῖ καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ Ἐκκλησία» ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ PG28 665 D

Ὅσο καὶ νὰ μὴν ἀρέσῃ στοὺς οἰκουμενιστὲς, ποὺ κατέχουν σήμερα τὰ ἰνία τῆς Ἐκκλησίας, αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια καὶ ἄς λένε ὅτι θέλουν στὰ Κολυμπάρια.

Ἡ πίστις αὐτὴ δὲν εἶναι κάποιο κατασκεύασμα σημερινὸ ἤ χθεσινὸ ἤ Κολυμπαριανό, ἀλλὰ ξεκίνησε ἀπὸ τὸν Κύριο καὶ διὰ τῶν μαθητῶν ἔφτασε μέχρι σὲ μᾶς: «Οὐδὲ νῦν ἡ πίστις ἤρξατο, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ Κυρίου διὰ τῶν μαθητῶν εἰς ἡμᾶς διαβέβηκεν» ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ PG25 225Α

Δὲν πιστεύουμε λοιπὸν οὔτε ἐλπίζουμε σὲ κάποιον ἄνθρωπο, ἀλλὰ στὸν ἴδιο τὸν Θεὸ καὶ Λόγο: «Μὴ εἰς ἄνθρωπον ἡ πίστις καὶ ἡ ἐλπὶς, ἀλλ’ εἰς αὐτὸν τὸν Θεὸν Λόγον τὴν πίστιν ἔχωμεν». ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ PG26 1088D

Καὶ ὅταν λένε ἄνθρωπο οἱ Πατέρες ἐννοοῦν τὸν ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, ὁποιοδήποτε ἀξίωμα καὶ ἄν κατέχει. Ἄς εἶναι ἐπιστήμων ἤ παπᾶς ἤ δεσπότης ἤ Πατριάρχης ἤ Πάπας. Δὲν ἔχωμεν πίστιν σὲ αὐτοὺς. Στὸν Θεὸν Λόγον μόνον καὶ στοὺς ἁγίους του. Αὐτοὶ εἶναι διάκονοι τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐφ᾿ ὅσον ἀκολουθοῦν τὰ διατεταγμένα, βρίσκονται ἀξίως στὴ θέσι τους καὶ τοὺς ἀκολουθεῖ καὶ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ.

Ἡ πίστις αὐτὴ ἔλκει τὴν ψυχὴ πέρα ἀπὸ τὴν λογική καὶ τὶς ἀποδείξεις, ἀλλὰ μὲ τὶς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: «Πίστις, ἡ ὑπὲρ τὰς λογικὰς μεθόδους τὴν ψυχὴν εἰς συγκατάθεσιν ἕλκουσα· πίστις, οὐχ ἡ γεωμετρικαῖς ἀνάγκαις, ἀλλ’ ἡ ταῖς τοῦ Πνεύματος ἐνεργείαις ἐγγινομένη». ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG 30 104Β

Ἡ Ἐκκλησία πάνω στὴν ΠΙΣΤΙ ἔχει θεμελιωθῆ καὶ διὰ τῆς πίστεως ὑπάρχει. Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι τὰ ντουβάρια καὶ οἱ τρούλοι τῶν ναῶν, εἶναι ἡ ζωντανὴ πίστις καὶ ἡ ζωή ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν πίστι αὐτὴν. «Ἐκκλησία γὰρ οὐ τοῖχος καὶ ὄροφος, ἀλλὰ πίστις καὶ βίος». ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG 52. 397

Τὰ ὄργανα τοῦ διαβόλου, ποὺ μηχανῶνται παντοίους τρόπους καὶ στήνουν παγίδες στὰ ἐκκλησιαστικὰ πρόσωπα καὶ στοὺς θεσμοὺς, ὅπως μπορεῖ ὁ καθένας ἀπὸ τὸ μετερίζι του, λειτουργῶντας συμπληρωματικὰ καὶ ἀλληλοβοηθούμενοι στὴν οὐσία στοχεύουν στὴν ΠΙΣΤΙ. Θέλουν νὰ κλονίσουν τὴν σταθερὴ πίστι στὸν Χριστό. Θέλουν νὰ κατεδαφίσουν καὶ νὰ ἐξαφανίσουν τὴν Ἀποστολικὴ Πίστι: .

«Ὥστε ἐφ’ ἡμᾶς μὲν δῆθεν τὰς μηχανὰς καὶ τὰς ἐνέδρας διασκευάζονται, καὶ ἀλλήλοις ἐγκελεύονται ἐπιβοηθεῖν, ὡς ἕκαστος ἔχει ἐμπειρίας ἢ ῥώμης. Πίστις δέ ἐστι τὸ πολεμούμενον καὶ κοινὸς σκοπὸς ἅπασι τοῖς ἐναντίοις καὶ ἐχθροῖς τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας, τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως κατασεῖσαι, ἐκ τοῦ τὴν ἀποστολικὴν παράδοσιν ἐδαφισθεῖσαν ἀφανισθῆναι». ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ PG32 112 BC

Αὐτὸ φάνηκε ξακάθαρα στὴν παροῦσα περιπέτεια. Ὅλοι, μὰ ὅλοι μαζί, πολιτικοὶ, δημοσιογράφοι, ἐπώνυμοι μαϊντανοί τῆς τηλεμόλυνσης ποὺ μᾶς βομβαρδίζει συνεχῶς, ἐπιστήμονες, «εἰδικοὶ», παγκόσμιες ὁργανώσεις, κρατικοδίαιτοι ΜΚΟυέδες, ἔπεσαν σὰν κοράκια πάνω στὰ μυστήρια τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἰδιαιτέρως στὴν Θεία Κοινωνία. Καὶ οἱ Ἱεράρχες καὶ οἱ κληρικοὶ τί ἔκαμαν; Τοὺς ἔδωσαν ἐπιχειρήματα, τρόμαξαν(;), ὑποχώρησαν, παρέδωσαν τὰ παντα, ἔγιναν νέοι Ἰοῦδες γιὰ τὰ τριάντα ἀργύρια τῆς ἐξουσίας –τὰ ξεροκόματα ποὺ τοὺς πετοῦν οἱ πολιτικοί. Ἔγιναν συνοδοὶ τῶν διωκτῶν, κράτησαν τοὺς φανοὺς καὶ τὶς λαμπάδες στὴν προδοσία τοῦ Χριστοῦ στὴ νέα Γεθσημανὴ τῆς Νέας Ἐποχῆς.

Καὶ ποὺ στοχεύουν αὐτά; Στὴν ΠΙΣΤΙ. Στὴν πίστι τῶν ἀνθρώπων. Γκρεμίζουν μεθοδικὰ τὴν πίστι. Σιγά σιγά. Τὴν μολύνουν. Τὴν νοθεύουν. Τὴν ἀχρηστεύουν. Τὴν κάνουν σύστημα καὶ ἰδεολογία καὶ ὅχι βίωμα καὶ ζωή. Καὶ βγαίνουν ξεδιάντροπα καὶ δηλώνουν: Δὲν κινδυνεύει ἡ πίστις. Ποὺ τὰ στηρίζουν αὐτά; Ποὺ ξανακούστηκαν τέτοια λόγια; Τί ποιμένες τοῦ λαοῦ εἶναι αυτοί ποὺ τὰ λένε; Εἶναι διάδοχοι τῶν ἀποστόλων, ὅπως ἀρέσκονται νὰ λένε; Αὐτὰ ἔλεγε ὁ Χριστὸς καὶ οἱ ἀπόστολοι; Δὲν κινδυνεύει ἡ πίστις;

Ὄχι μόνο κινδυνεῦει ἡ πίστις ἀλλὰ χάνεται, ἐκλίπει: «Ἐγὼ δὲ ἐδεήθην περὶ σοῦ ἵνα μὴ ἐκλίπῃ ἡ πίστις σου» (Λουκ. ΚΒ΄,33) Ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς τὸ ἔλεγε στὸν Πέτρο, τί ἔλεγε; Ψέμματα; Ποιὸς εἶναι πιὸ σίγουρος λόγος, τοῦ κάθε Πατριάρχη ποὺ φρονεῖ ὅτι δὲν κινδυνεύει ἡ πίστις, ἤ τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ ποὺ βλέπει τὴν πίστι νὰ ἐκλίπῃ; Καὶ δὲν κινδυνεύει ἡ πίστις τοῦ Πέτρου μόνον ἤ τοῦ ἄλφα ἤ τοῦ βῆτα προσώπου. Κινδυνεύει ἡ πίστις νὰ ἐξαφανιστῇ παντελῶς: «πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς; (Λουκ. ΙΗ΄,8). Τὸ ἀψευδὲς στόμα τοῦ Χριστοῦ τὰ λέει αὐτὰ. Ἡ πίστις κινδυνεύει νὰ ἐξαφανιστῇ ἀπὸ προσώπου γῆς.

Τί εἶναι αὐτὰ; Φοβίες φανατικῶν; Συκοφαντίες ἱεροκατηγόρων; Κυρήγματα μίσους καὶ διχασμοῦ; Δὲν εἶναι λόγια τοῦ Χριστοῦ; Δὲν εἶναι λόγια βέβαια τοῦ χρυσοῦ, τῆς καλοπέρασης καὶ τοῦ βολέματος. Αὐτὰ τὰ ἔλεγε Ἐκεῖνος ποὺ τὰ ἐνδύματά του, ποὺ ἔλαμπαν πιὸ πολὺ ἀπὸ τὸ φῶς, βάφτηκαν κόκκινα ἀπὸ τὸ αἷμα τῆς θυσίας Του γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Οἱ βολεμένοι ὅμως μὲ τὶς μερσεντὲς καὶ τὰ πολυτελὴ ἐνδιαιτήματα καὶ τὶς δημόσιες σχέσεις καὶ τὶς κρατικὲς ἐπιδοτήσεις δὲν βλέπουν νὰ κινδυνεῦει ἡ πίστις… Καὶ οἱ βολεμένοι εὐλαβεῖς μᾶς καλοῦν νὰ «δοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας» καὶ «νὰ κάτσουμε σὲ μιὰ γωνιά σὰν τελῶνες»…

Δὲν τὸ λέει ξεκάθαρα καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος; «Πίστις δέ ἐστι τὸ πολεμούμενον». Ἡ πίστις πολεμεῖται. Οἱ ἐχθροὶ τῆς μόνης ὑγιοῦς διδασκαλίας, τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως ἔχουν κοινὸ σκοπὸ νὰ κατεδαφίσουν τὴν ἀποστολικὴ παράδοσι. Θέλουν νὰ φέρουν νέες παραδόσεις, νέες θεολογίες. Οἱ παληὲς δὲν τοὺς ἀρέσουν. Εἶναι παληομοδίτικες, εἶναι ἐλεγκτικὲς, τὶς θεωροῦν «ἀπάνθρωπες». Διότι γι᾿ αὐτοὺς τὸ μέτρο τῶν πάντων εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸν ἀνεκήρυξαν ἀλάθητο. Γι᾿ αὐτὸ ἀνέχονται κάθε διαστροφὴ, κάθε ἐπιθυμία, κάθε ἱδιαιτερότητα, κάθε «δικαίωμα».  Ἀφοὺ τὸ θέλει ὁ ἄνθρωπος; Ὁπότε ἡ πίστις στὸν Χριστὸ τοὺς εἶναι ἐμπόδιο. Γι᾿ αὐτὸ τὴν πολεμοῦν καὶ ταυτόχρονα προσπαθοῦν νὰ καθησυχάσουν τὰ θύματά τους ὅτι δὲν κινδυνεύει ἡ πίστις.

Ἀλλὰ τί κινδυνεῦει; Οἱ πιστοί, λένε. Ἐννοοῦν ὅτι κινδυνεύουν νὰ πεθάνουν (οἱ πιστοί) ἀπὸ τὸν ἱό. Καὶ ἐπειδὴ νοιάζονται, εἶναι φιλάνθρωποι, φροντίζουν γιὰ τὴν προστασία … τῶν πιστῶν. Μὰ ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι μόνον τὸ σαρκίον του. Εἶναι καὶ τὸ σαρκίον του, τὸ χωμάτινο, τὸ γήϊνο, ἀλλὰ εἶναι καὶ τὸ κομμάτι τοῦ Θεοῦ ἡ ψυχή του, ποὺ εἶναι καὶ αἰώνια. Δὲν εἶναι ἔτσι; Ὑπάρχει δίλημμα ἡ Πίστις ἤ τὸ κορμί; Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ σωθεῖ χωρὶς τὴν πίστι; Οἱ μάρτυρες γιατί μαρτύρησαν; Ἦταν μαζοχιστές; Μισοῦσαν τὸν ἑαυτό τους; Οἱ ἀσκητὲς γιατὶ τυρανήσανε τὸ κορμί τους; Γιατὶ ὑπέστησαν τέτοιες ταλαιπωρίες καὶ ἀσκήσεις; Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς γιατὶ βασανίστηκε καὶ σταυρώθηκε; Πῶς βάζουν τὸ (ψευδο)δίλημμα πίστις ἤ ὑγεία σωματική καὶ ἐπιλέγοντας τὴν (δῆθεν) ὑγεία συνεργοῦν στὴν κατεδάφισι τῆς πίστεως; Σώζεται ὁ ἄνθρωπος χωρὶς νὰ διατηρήσῃ ἄφθορη καὶ ἀμόλυντη τὴν Ὀρθόδοξο πίστι; «Εἴ τις βούλοιτο σωθῆναι, πρὸ πάντων αὐτῷ χρεία κρατῆσαι τὴν ὀρθόδοξον πίστιν· ἣν ἐὰν μή τις ἀμόλυντον καὶ ἄφθορον τηρήσῃ, αἰώνιον εὑρήσει τὴν ἀπώλειαν». ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ PG28 1588D

Τί νὰ τὸ κάνεις ἄν γλυτώσεις –προσωρινά- ἀπὸ τὸν παρόντα ἤ τὸν ἐπόμενο ἱό ἤ ὅτι ἄλλο παρουσιαστεῖ (ἤ παρουσιάσουν) καὶ ἀπωλεσθεῖς αἰωνίως λόγῳ ἀπιστίας ἤ κακοπιστίας; Τί προσφέρουν στοὺς ἀνθρώπους ὅσοι διδάσκουν καὶ εἰσηγοῦνται τέτοια; Καὶ ἐν τέλει εἴμαστε ἤ δὲν εἴμαστε στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ;

Ὁ πιστὸς χαρακτηρίζεται πιστὸς ἐπειδὴ ἔχει τὴν πίστι. Ἄν δὲν ἔχει ἥ δὲν θέλει νὰ ἔχει πίστι στὸν Χριστὸ -ἐλεύθερος εἶναι, ὅστις θέλει λέει ὁ Χριστός- ἄς μὴν χαρακτηρίζεται ὡς πιστός. Ἄν οἱ Ἱεράρχες θέλουν γενικῶς νὰ ἀπευθυνθοῦν στὸν «ἄνθρωπο», στὸν ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, «ἀνεξαρτήτως θρησκεύματος, φυλῆς ἤ σεξουαλικοῦ προσανατολισμοῦ», ὅπως εἶναι τῆς μόδας νὰ λέγεται, ἄς ἀπευθυνθοῦν στὸν «ἄνθρωπο». Ἄς μὴν χρησιμοποιοῦν τὴν λέξι πιστός. Πίστις καὶ πιστὸς εἶναι ἔννοιες ἀλληλένδετες. Ὁ πίστὸς εἶναι πιστὸς λόγῳ τῆς πίστεως του, ἐπειδὴ πιστεύει. Ὅταν κινδυνεῦει ἡ πίστις κινδυνεῦει καὶ ὁ πιστός. Δὲν χωρίζονται αὐτά. Ὅπως δὲν χωρίζεται τὸ σῶμα ἀπὸ τὴν ψυχή. Καλὸ θὰ εἶναι νὰ προσέχουν τί λένε. Ἔχουν εὐθύνη λόγῳ τῆς θέσεώς τους, τουλάχιστον ὅσοι συναισθάνονται τί ἐπαγγέλονται.

Χρέος τους καὶ ἀποστολή τους εἶναι νὰ διδάξουν καὶ νὰ ἐμπνεύσουν τὴν πίστι. Διάδοχοι τῶν ἀποστόλων (θέλουν νὰ) εἶναι. Οἱ ἀπόστολοι δὲν λένε τὰ δικά τους, ὅτι τοὺς κατέβη ἤ ὅτι νομίζουν. Λένε αὐτὰ γιὰ τὰ ὁποία ἔχουν ἀποσταλεῖ. Μὲ τὰ λόγια τους, καὶ κυρίως μὲ τὸ παράδειγμά τους, ἐμπνέουν τὴν πίστι. Τὴν πρωταρχικὴ πίστι, τὴν κοινή, τὸ θεμέλιο, ὅπου πιστεύει κανεὶς ὅτι ὑπάρχει ὁ Θεός: «ἡ μὲν γὰρ κοινὴ πίστις καθάπερ θεμέλιος ὑπόκειται»·ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ ΣΤΡΟΜΑΤΕΙΣ PG9 42A Αὐτὴ ἡ πίστις ἐπιδέχεται αὔξησι γιὰ νὰ γίνει τέλεια «αὔξησιν καὶ τελείωσιν ἐπιδεχομένην» (ὅ.π.) Ἡ πίστις χτίζεται σιγά- σιγά καὶ ὁλοκληρώνεται μαζὶ μὲ τὸν πιστό, ὅταν αὐτὸς προσπαθεῖ καὶ μαθαίνει καὶ ὅταν ἐκτελεῖ τὶς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ. «ἡ δὲ ἐξαιρέτως ἐποικοδομουμένη συντελειοῦται τῷ πιστῷ, καὶ συναπαρτίζεται αὐτῇ ἡ ἐκ μαθήσεως περιγινομένη καὶ τοῦ λόγου τὰς ἐντολὰς ἐπιτελεῖν» ΚΛΗΜΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ ΣΤΡΟΜΑΤΕΙΣ PG9 42AΒ

Καὶ ὅταν λένε οἱ ἅγιοι ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐκτελεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ ἐννοοῦν τὰ ἔργα καὶ ὄχι τὰ λόγια, ὅπως σήμερα (φαίνεται ὅτι) συνηθίζεται. Ἀπὸ τὰ ἔργα ἀποδεικνύεται ἡ πίστις. Ὅσο καὶ ἄν λένε οἱ σημερινοὶ ποιμένες ὅτι πονοῦν, ὅτι ὁδυνῶνται, ὅτι στεναχωριοῦνται, ἀλλὰ ἐπιμένουν νὰ εἶναι δεκανίκια τῆς ἐξουσίας ἐφαρμόζωντας κάθε ἐντολή της, ἀκόμη καὶ μέσα στὸν χῶρο τοῦ ναοῦ, καὶ παρουσιάζονται οὐσιαστικά διῶκτες τῆς πίστεως, (ἀπειλοῦν καὶ διώκουν ἱερεῖς) ποιός τοὺς πιστεύει; Πρέπει ἡ ζωὴ ποὺ κάνει κανεὶς νὰ συμβαδίζει μὲ τὴν πίστι ποὺ διακηρύσσει. Μόνη της ἡ πίστι δὲν φτάνει, δὲν στέκει: «Οὐ γὰρ ἀρκεῖ πίστις, ἂν μὴ προσῇ καὶ πολιτεία τῇ πίστει συμβαίνουσα». ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG 55. 289

Ἔρχονται τώρα οἱ Ἱεράρχες καὶ οἱ κληρικοί, καὶ τί κάνουν; Κλείνουν τὶς Ἐκκλησίες γιὰ νὰ μὴν μολυνθοῦν οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸν ἱό!!! Διότι αὐτὸ λένε οἱ ἐπιστήμονες , αὐτὸ ἀπαιτοῦν οἱ φιλάνθρωποι -αἰφνιδίως- κυβερνῆτες!!! Ὅτι ποῦν οἱ ἐπιστήμονες, ὅτι ζητήσουν οἱ ἄρχοντες, ὅτι ἀπαιτήσουν οἱ προφανεῖς ἐχθροὶ τῆς Ἐκκλησίας. «Θὰ κατηγορηθεῖ ἡ Ἐκκλησία ὅτι εὐθύνεται γιὰ τὴν μόλυνσι τῶν ἀνθρώπων» σιγοψυθίριζαν διάφοροι ἱεράρχες. Τόση σοβαρότης καὶ ὑπευθυνότης… Καὶ ἡ ΠΙΣΤΙΣ; «Ποιὰ πίστις; Ἐδὼ μιλοῦν οἱ ἐπιστήμονες, ἡ λογική. Ἀποδεικνύουν…» Μὰ ἀκόμα καὶ ἄν ὑπῆρχε γνήσιος καὶ τίμιος ἐπιστημονικὸς λόγος καὶ οἱ ἀνάλογες ἀποδείξεις, τί σχέσι ἔχουν αὐτὰ μὲ τὴν πίστι; Μὰ ἡ πίστις δὲν θὰ λεγόταν πίστις ἄν στηριζόταν στὰ προφανή. Πίστις εἶναι νὰ πιστεύεις ἀκραδάντως τὸ ἀδύνατον καὶ ἰσχυρὰ τὸ ἀσθενές: «Οὔτε γὰρ πίστις κατὰ δήλου φαινομένη πίστις ἂν λέγοιτο· ἀλλ’ ἔστι πίστις ἡ τὸ ἀδύνατον ἐν δυνάμει πιστεύουσα, καὶ τὸ ἀσθενὲς ἐν ἰσχύϊ» ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ PG26 1149C

«Μὰ, αὐτὸ εἶναι φανατισμός, ἄρνησις τῆς πραγματικότητος, δὲν βλέπετε τί δείχνουν μέρα νύχτα οἱ τηλεοράσεις; Νεκροὺς καὶ φέρετρα. Ποὺ ζεῖτε;» Μὰ ἀκριβῶς ἐπειδὴ βλέπουμε τί δείχνουν οἱ τηλεοράσεις καὶ τὴν «πραγματικότητα» ποὺ θέλουν νὰ ἐπιβάλλουν προτιμοῦμε τὴν ΠΙΣΤΙ. Καὶ πραγματικὴ ΠΙΣΤΙΣ εἶναι νὰ μὴν δίνεις σημασία σὲ ὅσα βλέπεις ἀκόμη καὶ ἄν εἶναι ἐνάντια τὰ γεγονότα στὴν ὑπόσχεσι, ἀλλὰ νὰ ἔχεις θἀρρος στὴν δύναμη Αὐτοῦ ποὺ ὑπόσχεται. «Τοῦτο γὰρ ἀληθῶς πίστις, τὸ μὴ τοῖς ὁρωμένοις προσέχειν, κἂν ἐναντία ᾖ τὰ γινόμενα τῇ ὑποσχέσει, ἀλλὰ θαῤῥεῖν τῇ δυνάμει τοῦ ἐπαγγειλαμένου». ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ PG 54.477

Καὶ Αὐτὸς ποὺ ἔχει ὑποσχεθεῖ ὅτι θὰ εἶναι μαζί μας μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων, Αὐτὸς ποὺ ὑποσχέθηκε ὅτι μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ πατᾶ πάνω σὲ φίδια καὶ νὰ πίνει δηλητήρια χωρὶς νὰ παθαίνει τίποτα, Αὐτὸς ποὺ ἔδωσε δύναμη στοὺς Μάρτυρες, Αὐτὸς ποὺ μᾶς ἔστειλε τὸν Παΐσιο καὶ τὸν Πορφύριο καὶ τοὺς ἄλλους Πατέρες , Αὐτὸς εἶναι ὁ ἐγγυητὴς καὶ διώχνει κάθε φόβο καὶ νικᾶ κάθε θάνατο γιατὶ ὁ ἴδιος ἀναστήθηκε. Τί γιορτάζουν κάθε Πάσχα καὶ κάθε Κυριακή, καὶ κάθε μνήμη μάρτυρος καὶ ἁγίου αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι; Καταλαβάινουν τί κάνουν ἤ παίζουν θέατρο καὶ ἀντὶ νὰ παίζουν τὶς κουμπάρες, παίζουν τοὺς παπάδες καὶ διακωμωδοῦν τὴν πίστι;

Καὶ ἄν ὁ δυστυχὴς τρομοκρατημένος συνάνθρωπός μας φοβᾶται καὶ δειλιάζει, κανεὶς δὲν τοῦ ζητᾶ νὰ πάῃ στὴν ἐκκλησιὰ καὶ νὰ λειτουργηθῇ καὶ νὰ μεταλάβῃ. Οὔτε καὶ τὸν κρίνει κανεὶς. Ὁ δίκαιος Κριτὴς ξέρει. Ἀλλὰ ὅταν κλείνουν τὶς  ἐκκλησιὲς οἱ ἴδιοι οἱ Ἱεράρχες δῆθεν γιὰ νὰ προστατεύσουν τὸν ἄνθρωπο τὸ μόνο ποὺ περίτρανα ἀποδεικνύουν εἶναι ὅτι δὲν πιστεύουν, ὅπως οἱ Πατέρες λένε.

Βέβαια αὐτὸ εἶναι ἐμφανὲς χρόνια τώρα. Πῶς πιστεύουν, ὅταν θεωροῦν τοὺς αἱρετικοὺς ἐκκλησίες καὶ συναγελάζονται καὶ συμπροσεύχονται μαζί τους ἐνῷ οἱ κανόνες τῶν Πατέρων τὸ ἀπαγορεύουν; Πῶς πιστεύουν, ὅταν βγάζουν τὸν σταυρὸ τους ὅταν συναντιοῦνται μὲ μωαμεθανοὺς; Πῶς πιστεύουν, ὅταν θεωροῦν ἱερὸ βιβλίο τὸ Κοράνι. Πῶς πιστεύουν ὅταν ἀφήνουν τοὺς Πατέρες καὶ τὶς διδασκαλίες τους καὶ πιστεύουν σὲ ὅτι λένε ἄνθρωποι ποὺ τοὺς θεωροῦν πρώτους καὶ ἀλάθητους καὶ κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας. Πότε καὶ ποῦ εἶπαν τέτοια οἱ Πατέρες; Ἄς παραπέμψουν σὲ Πατερικὸ καὶ Ἁγιογραφικὸ λόγο τὶς ἀποφάσεις τοῦ Κολυμπαριοῦ ἤ τὶς αὐθαιρεσίες ποὺ ἔγιναν στὴν Οὐκρανία ἤ τὰ ἐλεεινὰ ποὺ κάνουν τώρα, ὄχι βέβαια διαστρέφοντας καὶ κοροϊδεύοντας ὅπως κάνουν οἱ φιλόδοξοι κόλακες ποὺ χτίζουν ἱερατικὲς καριέρες ἤ οἱ πληρωμένοι «θεολόγοι» τῶν πανεπιστημιακῶν ἐδρῶν.

Ὅταν μπεῖ ἕνας στὴν ἐκκλησία καὶ δεῖ ἀπαγορευτικὲς κορδέλες, ἀντισηπτικὰ παπάδες μὲ μάσκες , ὅλο αὐτὸ τὸ σκηνικὸ πανικοῦ, τρόμου καὶ συνάμα γελοιότητος, τὶ θὰ σκεφτεῖ; Ποῦ μπῆκε; Σὲ χῶρο ἱερὸ; Ἐκεῖ ποὺ ἐνοικεῖ ὁ Κύριος οὐρανοῦ καὶ γῆς καὶ οἱ ἅγιοί Του ἤ σὲ χῶρο ποὺ κατοικεῖ ὁ φόβος καὶ ὁ θάνατος; Ὅταν ἔχουν ἀπαγορευτικὲς κορδέλες οἱ εἰκόνες, ὅταν δὲν ἐπιτρέπεται νὰ φιλοῦν τὸ χέρι τοῦ παπά –στὴν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ ἀπονέμουν τιμή καὶ στὴν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος- , ὅταν παίρνουν μόνοι τους τὸ ἀντίδωρο, ὅταν δὲν κοινωνοῦν μὲ τὴν λαβίδα, τότε τί πᾶνε νὰ κάνουν ἐκεῖ; Ἄς κάτσουν καλύτερα σπίτι τους καὶ ἄς βλέπουν καὶ αὐτὸ τὸ θέαμα ἀπὸ τὴν … τηλεόρασι, ὅπως τοὺς δασκάλευαν μέχρι τώρα οἱ καλοὶ πνευματικοί….

Φτάνουν αὐτὰ, εἰσαγωγικῶς, γιὰ νὰ γίνῃ ἀντιληπτὸ (σὲ αὐτοὺς ποὺ ἐπιμένουν ἀκόμη καὶ τώρα νὰ μὴν καταλαβαίνουν) ὅτι μὲ ὅσα συνέβησαν κινδυνεύει πρωτίστως ἡ Πίστις καὶ ταυτοχρόνως οἱ Πιστοί;

Ἐπειδὴ δὲν ἐλέγχω καὶ πολὺ τὸν ἑαυτό μου καὶ τὰ γραφόμενά μου, καὶ ἐπειδὴ τὸ θέμα τῆς πίστεως εἶναι βασικὸ ἀλλὰ τεράστιο θὰ σταματήσω τὰ πολλά.

Κλείνοντας θὰ ἀφήσω νὰ μᾶς μιλήσει ἕνας ἅγιος ποὺ κράτησε τὴν πίστι, ποὺ χαριτώθηκε ἀπ᾿ τὸν Θεό, ποὺ συλλειτουργοῦσε μὲ τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο καὶ ἄλλους ἁγίους, ποὺ πονοῦσε γιὰ τὸ ποίμνιό του, ποὺ ἤξερε ὅτι ἡ Πίστις καὶ οἱ Πιστοὶ κινδυνεύουν ἀνά πάσα στιγμή γιατὶ ἡ πίστις καὶ οἱ πιστοί εἶναι φυντάνι καὶ θέλει φροντίδα γιὰ νὰ γίνει δέντρο μὲ γερὸ κορμό, ποὺ νὰ ἀντέχει στοὺς καιρούς… Μακάρι οἱ σημερινοὶ πατέρες μας, οἱ Ἱεράρχες μας καὶ οἱ ἱερεῖς μας ἔστω καὶ λίγο νὰ πάρουν στὰ σοβαρὰ τουλάχιστον τοὺς ἁγίους μας καὶ νὰ προσπαθήσουν νὰ τοὺς μιμηθοῦν ὅσο μποροῦν, καὶ ἄς σταματήσουν λόγια ὅπως αὐτὰ ποὺ σχολιάστηκαν ἐδώ.

Διηγεῖται ἡ Καλλιόπη Τσανταρλιώτου: (Λίγο καιρὸ πρὶν κοιμηθῇ ὁ ἅγιος Γεώργιος ὁ Καρσλίδης, τῆς Σταυροπροσκυνήσεως τοῦ 1959)

«Ὁ Γέροντας καθόταν δίπλα, σ᾿ ἕνα κάθισμα, καὶ μοῦ Λέει: «Καλλιόπη, ἄφησε, μάνα μ᾿, τὸ στρῶμα στὸ κρεβάτι καὶ πρόσεξε τί θὰ σοῦ πῶ. Ἐγώ φέτος θὰ φύγω». Μόλις μοῦ τὸ εἶπε, τὸν ρώτησα: «Ποὺ θὰ πᾶς , Γέροντα;». «Στὴν ἄλλη ζωή». Ἐγὼ τὰ ἔχασα. «Τί λὲς Γέροντα; Ἐμᾶς πού θὰ μᾶς ἀφήσεις; Ἐμεῖς σ᾿ ἔχουμε πατέρα καὶ βαδίζουμε μὲ τὴ συμβουλή σου. Ἐσὺ μᾶς παρηγορᾶς καὶ μᾶς βοηθᾶς σὲ ὅλες τὶς δύσκολες ὧρες! Ποῦ θὰ μᾶς ἀφήσεις; Τόσος κόσμος ποὺ ἐρχόμαστε καὶ μᾶς ὁδηγεῖς στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ, καὶ μᾶς προστατεύεις»
Ὅταν τοῦ εἶπα αὐτὰ τὰ λόγια ἔκλαψα. Ἔκλαψαν κι᾿ ὅλες οἱ γυναῖκες. Ἔκλαψε κι᾿ ὁ Γέροντας καὶ μᾶς εἶπε: «Πρέπει νὰ φύγω. Εἶναι θέλημα Θεοῦ καὶ πρέπει νὰ φύγω, γιατὶ ἡ ἁμαρτία προχώρησε πολύ. Μέσα στὸ βοῦρκο τῆς ἁμαρτίας κυλιέται ὁ κόσμος καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνει. Κι᾿ αὐτὰ ἐμένα μὲ κουράζουν. Πρέπει νὰ φύγω. Ἐκεῖνο ποῦ λυπᾶμαι πάρα πολὺ εἶναι ὅτι τὸν κῆπο ποὺ φύτεψα, τὸ περιβόλι ποὺ ἔκανα κι᾿ ἔχω φυτέψει τόσα πολλὰ δένδρα, εἶναι ἀκόμα μικρά, εἶναι φυντάνια, εἶναι ἀδύνατα. Δὲν πρόλαβαν νὰ μεστώσουν, νὰ γίνουν δέντρα μὲ γερὸ κορμό καὶ μὲ τὸν πρῶτο ἀέρα θὰ λυγίσουν». (Γ.Κ.ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΣΛΙΔΗΣ. Ο ΘΕΟΠΤΗΣ ΚΑΙ ΘΕΟΦΟΡΟΣ ΠΑΤΗΡ. ἐκδ. «ΝΑΜΑ», ἄ.χ. σελ.52)

Ἅγιε τοῦ Θεοῦ. Ἅν τότε ὁ κόσμος κυλιότανε στὸ βοῦρκο τῆς ἁμαρτίας, σήμερα ὅλος ὁ κόσμος ἔχει γίνει βοῦρκος ὄχι μόνο τῆς ἁμαρτίας, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς προδοσίας. Ἄν τότε δὲν τὸ καταλάβαινε ὁ κόσμος -τὴν ἁμαρτία του-, σήμερα τὸ παινεύεται καὶ τὸ καμαρώνει, καὶ ὄχι μόνο ὁ κόσμος ἀλλὰ καὶ οἱ ποιμένες του (οἱ περισσότεροι…) Ἅν τότε τὰ δεντράκια τῆς πίστεως κινδύνευαν νὰ λυγίσουν μὲ τὸν πρῶτο ἄνεμο -καὶ εἶχες τὴν ἔγνοια καὶ τὴν λύπη- σήμερα , ποὺ φυσᾶνε τυφῶνες, καὶ οἱ σημερινοὶ ποιμένες δὲν βλέπουν κανένα κίνδυνο, ἀλλὰ μαλώνουν καὶ ὅποιον παραπονιέται, ἔχε τὸ νοῦ σου στὰ σημερινὰ ἀδύνατα καὶ ἐγκαταλελειμένα φυντὰνια τῆς πίστεως. Πάρε καὶ τοὺς φίλους σου, τοὺς ἄλλους ἁγίους, καὶ τρέξε καὶ βοήθησε ὅλους , ποιμένες καὶ ποιμενομένους, καὶ ἄς μὴν τὸ ἀξίζουμε. Οἱ τυφῶνες ὅσο πάει καὶ δυναμώνουν. Πόσο ἀκόμη θὰ ἀντέξουμε, τὰ ψωριάρικα καχεκτικά δεντράκια; Πέρασα ἀπὸ τὸν τόπο σου καὶ ἔνοιωσα τὴ χάρι καὶ τὴ δύναμή σου, ὅπως ὅλοι ποὺ περνοῦν ἀπὸ κεῖ. Μὴν μᾶς ξεχάσεις.

Ο πατήρ Ιωάννης ήταν απλός στην συμπεριφορά του, αγαπούσε τους ενορίτες του και η πόρτα του σπι­τιού του ήταν πάντα ανοιχτή, και την νύχτα ακόμη ό­ποιος τον ζητούσε έμπαινε μέσα και πολλές φορές φώνα­ζαν οι δικοί του γιατί φοβόντουσαν τους κακοποιούς της νύχτας. Τα κηρύγματα του ήταν πύρινα, αγαπούσε τον Θεό και ήθελε όλοι να Τον αγαπήσουν. Πήγαινε στα πάρκα και μιλούσε με νέους ανθρώπους που δεν γνώρι­ζαν τίποτε για τον Θεό ή ήταν σε άλλα δόγματα ή ήταν Εβραίοι.

Στην Άνδρο συμβαίνει ένα θαύμα με τους κρίνους της Παναγίας. Όταν ανθίζουν οι κρίνοι τους πηγαίνουν στην Εικόνα της. Αργότερα, όπως είναι φυσικό, ξεραί­νονται και πέφτουν. Πέφτουν και τα φύλλα και μένει το ξερό κοτσάνι. Τ’ αφήνουν έτσι ξερά τα κοτσάνια στην Εικόνα Της και όταν έρθει η γιορτή της, κάθε χρόνο, αυτά ανθίζουν και βγάζουν μπουμπούκια. Ο πατήρ Ιωάν­νης μιας και ήταν από μικρός μεγαλωμένος στο νησί ή­ξερε το θαύμα αυτό. Ήρθε λοιπόν στο νησί πήγε στο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου και ζήτησε από τον Γέροντα Δωρόθεο κρίνους της Παναγίας. Πήρε μερικά ξερά κοτσάνια και τα πήγε στην Αμερική. Τα έβαλε στην Εικόνα της Παναγίας και αυτά άνθισαν ξανά. Άρχισε σιγά – σιγά ο κόσμος να θερμαίνεται στην πίστη και να προσκυνούν την Παναγία.

Ήταν μία ευαίσθητη και όμορφη ψυχή ο πατήρ Ιω­άννης. Έγραφε και θρησκευτικά ποιήματα και τον συ­γκινούσαν πολύ τα θαύματα της Παναγίας και οι βίοι των Αγίων. Ζητούσε από τον Γέροντα Δωρόθεο να του στέλνει βιβλία για να κάνει κηρύγματα. Όταν αργότερα ήρθε στην Άνδρο η πρεσβυτέρα πήρε κρίνους, τους φύ­τεψε στην Αμερική και όταν άνθιζαν τους έβαζαν στην Παναγία, και γινόταν και εκεί το θαύμα, να ξανανθίζουν τα ξερά κοτσάνια. Αγαπούσε πολύ τον Άγιο Νικόλαο γιατί από μικρός πήγαινε στο Μοναστήρι. Εκεί λοιπόν στο Μοναστήρι στην Άνδρο μία Εικόνα της Παναγίας άρχισε να ρέει αίμα και μύρο. Ο πατήρ Ιωάννης άρχισε με θείο ζήλο να μιλά για τα θαύματα της Παναγίας μας. Άρχισαν τότε να γίνονται Ορθόδοξοι και από άλλα δόγματα. Αυτό όμως ενόχλησε κάποιους και άρχισαν να του κάνουν απειλητικά τηλεφωνήματα και γράμματα για να σταματήσει το κήρυγμα. Όμως τότε εκείνος έγινε πιο φλογερός και έλεγε: «Όσο τα μάτια μου έχουν νερό εγώ θα κηρύττω τον Χριστό και την Ορθοδοξία».

Συνιστούσε στους χριστιανούς να προφυλαχθούν από τις παγίδες του αντιχρίστου και να μην πάρουν το χάραγμα και, τότε, άρχισαν πιο έντονα τ’ απειλητικά τη­λεφωνήματα για την ζωή του, όμως αυτός δεν λογάριαζε τίποτα.

Στις 17 Μαΐου το 1985 το βράδυ πήρε τηλέφωνο τον Γέροντα Δωρόθεο στην Άνδρο και του ζητούσε πληρο­φορίες για τα θαύματα της Παναγίας της Μυροβλύτισσας γιατί ήθελε να κάνει κήρυγμα την Κυριακή. Την άλλη μέρα στις 18 Μαΐου ο πατήρ Ιωάννης ήταν μόνος του στο σπίτι μαζί με τον γιο του Φώτιο. Η πρεσβυτέρα είχε πάει στο σπίτι της κόρης τους Μαρίας. Το αγόρι βγήκε για λίγο έξω με τους φίλους του και ο πατήρ Ιωάννης πήγε στην Εκκλησία να την ετοιμάσει και να γράψει το κήρυγμα. Το αγόρι γύρισε αργά στο σπίτι, είδε ότι ο πα­τέρας του έλειπε και πήγε ανήσυχο να τον βρει στην Εκκλησία. Και τότε αντίκρισε το φοβερό θέαμα. Τον πατέ­ρα του κατακρεουργημένο και αγνώριστο. Τον είχαν βρει μόνο του και τον βασάνισαν χτυπώντας τον στο κε­φάλι με σφυρί, και το σώμα του το κατακρεούργησαν με το μαχαίρι. Και όπως διαπίστωσε η αστυνομία, επειδή ε­κείνος σπαρταρούσε, πήραν τον σταυρό του με την αλυ­σίδα και τον έπνιξαν. Το αίμα του που χύθηκε από τις πληγές του και πλημμύρισε το δάπεδο του Ιερού Ναού το χρησιμοποίησαν για να γράψουν δικά τους συνθήμα­τα στους τοίχους του Ιερού Ναού και το 666. Ήταν σατανιστές.

Ο Άγιος ιερέας μαρτύρησε στο σημείο που φωτο­γραφήθηκε με τον σταυρό στο χέρι, ίσως να ήταν μία πρόρρηση για το τι θα επακολουθούσε. Συνέβησαν προ του θανάτου του τρία θαυμαστά γεγονότα:

1) Οι ανθισμένοι κρίνοι της Παναγίας, μία βδομάδα πριν μαρτυρήσει, πέσανε όλοι ξαφνικά και από τότε δεν έχουν ξανανθίσει.

2) Η Εικόνα της Παναγίας δάκρυσε και το δάκρυ υ­πάρχει ακόμα πάνω στην Εικόνα, και

3) επί τρεις συνεχείς Κυριακές προ του μαρτυρίου του, κατά την διάρκεια της θείας Λειτουργίας, έλαμπε το πρόσωπό του και σκορπούσε αχτίνες και το παιδί, που του έδινε το ζέον και είδε το παράδοξο αυτό φαινόμενο, επιτιμήθηκε αυστηρά για να μην φανερώσει τίποτα.

Η αστυνομία ερεύνησε για τους φονείς του Αγίου και βρήκαν τρία άτομα ένα ανδρόγυνο και τον γιο του άνδρα από άλλη γυναίκα. Ήταν ιερείς του σατανά και πήραν δηλητήριο κόμπρας, όταν τους συνέλαβαν και οι δύο πέθαναν, και ο τρίτος έχασε τα λογικά του και δεν συνεννοείται. Επειδή το Λείψανο του Αγίου ήταν παρα­μορφωμένο και το πρόσωπό του δεν μπορούσαν να το αντικρίσουν, αφού του φορέσανε την καλή του χρυσοκέ­ντητη στολή, σφραγίσανε το φέρετρο στην νεκρώσιμη ακολουθία.

Όταν έμαθε ο Γέροντας Δωρόθεος για τον μαρτυρι­κό θάνατο του πατρός Ιωάννη έγραψε στην πρεσβυτέρα να του στείλει στην Άνδρο τ’ άμφια του Αγίου που εί­χαν συλλειτουργήσει στο Μοναστήρι στην γιορτή του Αγίου Δωροθέου το 1981. Πέρασε καιρός και απάντηση δεν έλαβε. Στις 4 Ιουλίου το 1986 είχαν λειτουργήσει ε­κεί στο Μοναστήρι και ήταν και αρκετοί από την Αθή­να. Περίμεναν το μεσημέρι με το πρωινό καράβι ένα πούλμαν με προσκυνητές για την αγρυπνία το βράδυ για την εορτή του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου. Μόλις λοιπόν τελείωσε η λειτουργία άρχισαν μόνες τους να χτυπούνε οι καμπάνες πανηγυρικά, όλους τους κατέλαβε φόβος και δέος. Σταμάτησαν για λίγο οι καμπάνες και άρχισαν πάλι να χτυπούνε τόσο αρμονικά που όλοι εξέστησαν, έκαναν παράκληση στον Άγιο Νικόλαο και πε­ρίμεναν να φανερωθεί κάτι θαυμαστό. Ήρθαν και οι προσκυνητές με το πούλμαν και τους είπαν για το θαυ­μαστό αυτό γεγονός. Το απόγευμα πήρε τηλέφωνο τον Γέροντα Δωρόθεο η κόρη του πατρός Ιωάννη η Μαρία, που είχε έρθει ειδικά στην Άνδρο, για να φέρει τ’ άμφια του πατέρα της. Τα έφερε στο Μοναστήρι και τα υποδέ­χτηκαν με χαρά όλοι οι προσκυνητές, τέλεσαν και αγρυ­πνία το βράδυ και τα έφεραν σε προσκύνηση. Οι καμπά­νες χτυπούσαν στο Μοναστήρι το πρωί ακριβώς την ώ­ρα που έμπαινε στο λιμάνι το καράβι με τ’ άμφια του Νεομάρτυρος.

Οι εμφανίσεις του ιερομάρτυρος Ιωάννου μετά τον θάνατό του είναι πάρα πολλές. Παραμονές του Αγίου Νικολάου το 1986 και ο Γέροντας Δωρόθεος ετοίμαζε το Μοναστήρι μαζί με μερικές γυναίκες που τον βοηθού­σαν από το χωριό εκεί. Κάποια στιγμή είδαν τον μακα­ριστό Ιωάννη να περπατά στην αυλή και να έρχεται προς το μέρος τους από την ανοιχτή πόρτα στην τράπε­ζα. Έβαλαν όλοι τις φωνές γιατί όλοι τον ήξεραν στο χωριό και τον έλεγαν: παπά – Γιάννη. Και τότε χάθηκε από μπροστά τους. Ώσπου να συνέλθουν από το ξάφνια­σμα ήρθε ο ταχυδρόμος μ’ ένα δέμα από την Ελβετία ό­που μέσα ήταν μία Εικόνα του Αγίου σκαλιστή σε ξύλο από Ορθόδοξους Ρώσους που τον τιμούν ως Άγιο. Ο πατήρ Ιωάννης ζήτησε να μοιραστεί παντού η Εικόνα Του και να γίνει γνωστό το μαρτύριό του, η Ορθόδοξη ομολογία του.

Τον Φεβρουάριο του 1987 ο Γέροντας Δωρόθεος πή­γε στην Ελβετία για εγχείρηση. Ενώ μιλούσε με τους πιστούς εκεί για τον Άγιο και το μαρτύριό του τον εί­δαν να τους ευλογεί και να χάνεται. Όταν είχαν λειτουρ­γήσει μαζί με τον Γέροντα Δωρόθεο και όταν εξομολο­γήθηκε ο πατήρ Ιωάννης δώρισε το πετραχήλι του εκεί στο Μοναστήρι. Όταν πήγε στην Ελβετία ο Γέροντας Δωρόθεος ένα τμήμα από το πετραχήλι του Αγίου εσκόρπιζε άρρητη ευωδία στους παρευρισκομένους εκεί.

Στην Άνδρο σήμερα ζει ο αδελφός του Αγίου με την οικογένειά του και η γερόντισσα μητέρα του, που δεν ξέρει τίποτα για τον παπά και τον θάνατό του. Στην Αμερική και στην Ρωσική Εκκλησία της διασποράς τι­μάται ως Άγιος και έχουν εκδώσει και ασματική ακολουθία στον Άγιο. Τα γεγονότα και τις λεπτομέρειες του μαρτυρίου του τ’ ανέφερε όλα στον Γέροντα Δωρό­θεο η κόρη του Μαρία. Η μνήμη του τιμάται στις 19 Μαΐου και είναι παραμονή της εορτής του Αγίου Νικο­λάου της ανακομιδής των Ιερών Λειψάνων Του. Θα συνεορτάζεται μαζί με τον Άγιο Νικόλαο γιατί από παιδί αγαπούσε πολύ τον Άγιο Νικόλαο. Την Ευλογία Του να έχουμε όλοι μας. Αμήν.

  Ο θυμός, περισσότερο από τα άλλα πάθη, ταράζει και συγχύζει την ψυχή· κάποτε όμως και την ωφελεί πολύ. Γιατί όταν τον μεταχειριζόμαστε χωρίς ταραχή κατά των ασεβών ή ασελγών για να σωθούν ή να ντραπούν, τότε προσθέτομε πραότητα στην ψυχή μας, γιατί συμβαδίζομε με το σκοπό της δικαιοσύνης και της αγαθότητας του Θεού. Αλλά και το γυναικώδες φέρσιμο της ψυχής πολλές φορές το μετατρέπομε σε αρρενωπό, όταν οργιστούμε πολύ κατά της αμαρτίας. Και δεν πρέπει να αμφιβάλλομε ότι, όταν βρισκόμαστε σε πολλή αθυμία, αν αγανακτήσομε πνευματικά κατά του δαίμονα της φθοράς, υψωνόμαστε πάνω από την καύχηση του θανάτου. Για να μας διδάξει αυτό ο Κύριος, δύο φορές αγανάκτησε κατά του θανάτου και τάραξε τον εαυτό Του, αν και χωρίς ταραχή μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε, και έτσι ανάστησε τον Λάζαρο (Ιω. 11, 33-38). Ώστε, νομίζω ότι ο φρόνιμος θυμός δόθηκε ως όπλο δικαιοσύνης στην ανθρώπινη φύση από τον δημιουργό Θεό. Αν η Εύα χρησιμοποιούσε αυτό το όπλο κατά του φιδιού, δεν θα νικιόταν από την εμπαθή εκείνη ηδονή. Γι’ αυτό, νομίζω ότι εκείνος που μεταχειρίζεται από ζήλο προς την ευσέβεια με σύνεση τον θυμό, θα βρεθεί οπωσδήποτε καλύτερος στη ζυγαριά των ανταποδόσεων από εκείνον που λόγω δυσκινησίας του νου δε θυμώνει ποτέ. Αυτός ο δεύτερος φαίνεται ότι έχει αγύμναστο τον ηνίοχο των ανθρωπίνων φρενών, ενώ ο πρώτος τρέχει πάντοτε στον αγώνα καθισμένος στα άλογα της αρετής και περνά ανάμεσα από τις δαιμονικές παρατάξεις, γυμνάζοντας το τέθριππο άρμα της εγκράτειας με φόβο Θεού.

  Αυτό το άρμα η Γραφή το ονομάζει «άρμα Ισραήλ»(Δ΄ Βασ. 2, 11) στην ανάληψη του θείου Ηλιού, επειδή στους Ιουδαίους πρώτους φαίνεται ότι μίλησε με διάφορους τρόπους ο Θεός για τις τέσσερις αρετές (φρόνηση, σωφροσύνη, δικαιοσύνη και ανδρεία). Γι’ αυτό και πάνω σε άρμα πυρός αναλήφθηκε ο μέγας αυτός μαθητής της σοφίας· καθώς νομίζω, χρησιμοποίησε φρόνιμα ως άλογα του άρματος τις αρετές του, καθώς τον άρπαξε το Πνεύμα στο φύσημα της πύρινης αύρας.

Το είδαμε: religious.gr

Γιατί όπως έλεγε κι ο άγιος Παϊσιος:  «Ἄν δὲν ἀντιδράσουμε, θὰ σηκωθοῦν οἱ πρόγονοί μας ἀπὸ τοὺς τάφους».

Εισαγωγή

       Μπορούν οι λαΐκοί, τα μέλη της Εκκλησίας που δεν έχουν την Ιερωσύνη, να ασχολούνται με θέματα Πίστεως; Δύνανται οι λαΐκοί, παρ’ όλο που δεν έχουν κανένα αξίωμα μυστηριακής διακονίας στην Εκκλησία, να ελέγξουν Επισκόπους, όταν εκείνοι παρεκτρέπονται από την αλήθεια; Είναι δικαιολογημένοι όσοι πίσω από τους Ιερείς και τους Πνευματικούς τους Πατέρες τηρούν στάση αδιαφορίας, όταν παραχαράσσονται το κήρυγμα και η Πίστη της Εκκλησίας, επειδή παρομοίως και οι Προεστώτες και Πνευματικοί τους Πατέρες, «αφού έπαθαν κάτι ανθρώπινο» δεν μαρτυρούν και δεν ομολογούν την αλήθεια της Ορθοδοξίας;

1) Η Θεολογία μάς είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε στην ορθοπραξία

       Ό,τι είναι απαραίτητο για τη σωτηρία μας, έχει παραδοθεί στην Εκκλησία από τους θεωμένους διδασκάλους Της, δηλαδή τους αγίους Προφήτες, Πατριάρχες, Αποστόλους και Πατέρες και ευρίσκεται στην Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων περί των δογμάτων («Όροι») και περί του βίου («ιεροί Κανόνες»), και στα έργα των Αγίων Πατέρων, ώστε να είναι εύληπτο και κατανοητό από τον απλό πιστό, με σκοπό από την Ορθοδοξία να περάσει στην ορθοπραξία, αποφεύγοντας το σκόπελο των αιρέσεων. Οι αιρέσεις μέσω της αλλοιωμένης πίστεως (αιρετικής πλάνης) καταστρέφουν την ορθοπραξία και απομακρύνουν «οντολογικώς» από το Σώμα του Χριστού, διότι αποκόπτονται από την ενότητα της Εκκλησίας περί τον Επίσκοπο και τη Θεία Ευχαριστία.
Σύμφωνα με μία από τις «αρχές» της ορθής θεολογίας, η ορθόδοξη θεολογία δεν είναι φιλοσοφικό σύστημα, είναι προσπάθεια για τη σωτηρία και τη θέωση. Στις θεολογικές διαμάχες αυτό που ενδιαφέρει τους Πατέρες δεν είναι η νίκη επί του αντιπάλου, αλλά το να μη θιγεί η δυνατότητα της θεώσεως και της σωτηρίας¹.
Τα δογματικά και θεολογικά έργα των Αγίων Πατέρων σε μεγάλο βαθμό απευθύνονται σε λαϊκούς, στους απλούς πιστούς, με σκοπό να τους μυήσουν βαθύτερα στην πίστη και πράξη της Εκκλησίας και να τους προφυλάξουν από τις αιρέσεις. Αυτό δεν το υπενθυμίζει σχεδόν κανείς σήμερα, διότι το θεολογικό – δογματικό κήρυγμα έχει εν πολλοίς εκλείψει.

 (Για τις συνέπειες της αιρέσεως στη πνευματική ζωή των ανθρώπων θα γράψουμε ξεχωριστά σε άλλη ενότητα).

2)Το «ασφαλώς θεολογείν» δεν είναι μεν για όλους, αλλά το «φιλοσόφως θεολογείν» και το «ομολογείν» την αποδεδειγμένη Θεολογία της Εκκλησίας, είναι για όλους τους ευλαβείς.

α. Η Θεολογία

       Είναι αλήθεια, ότι οι Άγιοι Πατέρες θεωρούν τη Θεολογία ως κάτι πολύ βαθύ και συνάμα υψηλό και τονίζουν ότι η ενασχολήση με αυτήν αρμόζει μόνον σε όσους έχουν προοδεύσει στην κατά Θεόν ζωή,  και ευρίσκονται σε κατάσταση τουλάχιστον «καθάρσεως» από τα πάθη, αν όχι στα ανώτερα στάδια του «φωτισμού» και της «θεώσεως», καθώς λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Δεν είναι για τον καθένα, αγαπητοί, το να φιλοσοφή περί Θεού, δεν είναι για τον καθένα· δεν είναι το πράγμα αυτό τόσο φθηνό και όσων πορεύονται στα χαμηλά» αλλά είναι για όσους «έχουν εξετασθή και περάσει στη θεωρία [δηλ. στη θέα του Θεού] και είναι κεκαθαρμένοι στην ψυχή και το σώμα ή τουλάχιστον καθαίρονται» ².
Η ενασχόληση κατ’ εξοχήν των Επισκόπων και λοιπών Κληρικών με τη Θεολογία, νοείται υπό την έννοια, ότι οι Κληρικοί πληρούν περισσότερο τις προϋποθέσεις για να φθάσουν στο στάδιο του φωτισμού και της θεώσεως, επειδή είναι επίλεκτοι, χάρις στην καθαρή τους ζωή. Οι Ιεροί Κανόνες καθορίζουν την ευθύνη πρωτίστως των Αρχιερέων για την ενασχόληση με τα δόγματα.
Όμως αυτό δεν σημαίνει, ότι οι Κληρικοί αποτελούν χωριστό σώμα εκτός του Σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας, στην Οποία ενώνονται οργανικώς με όλους τους πιστούς. Δια τούτο και έχει επισημανθεί, ότι  «οι συνήθως λοιπόν φερόμενοι όροι “επίσημος Εκκλησία”, “διοικούσα Εκκλησία”, “διδάσκουσα Εκκλησία”, χρησιμοποιούνται κατά συνθήκη και καταχρηστικώς, ενώ από δογματική άποψη με βάση την ακρίβεια παρουσιάζονται ως αδόκιμοι»³.
Ενώ, λοιπόν, η κατ’ εξοχήν Θεολογία ανήκει σε όσους ενώθηκαν με τον Θεό δια της θεώσεως και της ελλάμψεως του ακτίστου φωτός, ωστόσο, σύμφωνα με την διδασκαλία των  Αγίων Πατέρων «ημπορούμε και οι άλλοι να θεολογούμε, αλλά σε άλλα, κατώτερα στάδια, κυρίως όμως με το να ακολουθούμε τους αληθείς θεολόγους»⁴. Ασφαλής οδός είναι η εμπιστοσύνη σε όσα μας απεκάλυψε το Άγιον Πνεύμα δια των Αγίων. Γράφει δια τούτο ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ότι μπορούν να θεολογούν και αυτοί που δεν είναι άγιοι, και μάλιστα μπορούν να θεολογούν με βεβαιότητα, «όχι ακολουθώντας στοχασμούς, αλλά θεόλεκτα λόγια [δηλ. τα λόγια που ελέχθησαν από το Θεό]⁵ ».
Λοιπόν, βάσει της διδασκαλίας του Αγίου Παλαμά και των προγενεστέρων Αγίων, των οποίων τη διδασκαλία αυτός συνοψίζει, υπάρχουν τρία είδη θεολογίας:
(α) η ασφαλής και μυστική θεολογία όσων έφθασαν σε θεοπτία (θέα  Θεού) οι οποίοι ομιλούν από προσωπική εμπειρία και κοινωνία με τον Θεόν,
         (β) η φιλόσοφος θεολογία, όσων δεν έχουν μεν προσωπική εμπειρία θεοπτίας, αλλά με ταπείνωση δέχονται τις εμπειρίες και θεοπτίες των θεοπτών και θεολογούν σύμφωνα με αυτές και
(γ) η καινή (καινούργια-καινοτόμος) θεολογία των θρασέων θεολόγων, όσων θεολογούν διαλεκτικώς με βάση τις δικές τους φιλοσοφικές αρχές και απορρίπτουν τις εμπειρίες των Αγίων⁶.

        Η μέση οδός, της φιλοσόφου θεολογίας, βάσει των δογμάτων της Εκκλησίας μας, βασίζεται στον «αποδεικτικό συλλογισμό». Επειδή δια των Αγίων Πατέρων (Προφητών, Αποστόλων, Ομολογητών, Ιεραρχών κ.λπ.) έχουμε διδαχθή από το Άγιον Πνεύμα τις δογματικές αλήθειες, δια τούτο είμαστε βέβαιοι με αποδείξεις για το τί πιστεύει η Εκκλησία και δεν περιπίπτουμε σε «διαλεκτικό συλλογισμό» η  αγνωστικισμό (ότι δηλ. μπορούμε δήθεν να συλλογιζόμαστε διαλεκτικά για τα θεία πράγματα, ή ότι δεν μπορούμε να προσκομίσουμε βέβαιες θέσεις και αποδείξεις γι’ αυτά). Τούτο ήταν και ένα βασικό σημείο της αντιπαραθέσεως του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά προς τον φιλοσοφούντα ψευδο-μοναχό, ανθρωπιστή και αγνωστικιστή Βαρλαάμ τον Καλαβρό.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς υπεστήριξε ότι δεν είναι δυνατόν να εφαρμόσουμε στη θεολογία τον διαλεκτικό συλλογισμό, ο οποίος πραγματεύεται σχετικώς με το «νομιζόμενο και πιθανό και που εκ φύσεως άλλοτε είναι αλλιώς και άλλοτε αλλιώς, και άλλοτε υπάρχει, αλλά άλλοτε δεν υπάρχει, και κάποτε είναι αληθές, και κάποτε δεν είναι». Αυτό έπρατταν οι Έλληνες φιλόσοφοι στους οποίους η θεολογία κατήντησε πιθανολογία. Αντιθέτως, ο αποδεικτικός συλλογισμός, ο οποίος πραγματεύεται  «για το αναγκαίο, και εκείνο που πάντοτε υπάρχει και πάντα είναι αληθινό και πάντοτε είναι το ίδιο», είναι απαραίτητος στα θεολογικά προβλήματα, αλλά και αποτελεσματικός, διότι υπάρχουν πλευρές του θεολογικού προβλήματος που επιδέχονται απόδειξη. Η απόδειξη στηρίζεται αφ’ ενός στις αποκαλυμμένες από τον Θεό «αυτόπιστες αρχές», αφ’ ετέρου στις «κοινές έννοιες» και τα «αξιώματα»⁷.
Συνεπώς, ως Ορθόδοξοι μπορούμε πάντοτε να προσάγουμε «αποδείξεις» για την καθολική αλήθεια περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου, αν όχι βάσει της (ίσως ανύπαρκτης) προσωπικής μας μεθέξεως στον Θεόν, αλλά βάσει (α) της θεολογικής διδασκαλίας των Αγίων μας, οι οποίοι ήλθαν σε ένωση με τον Θεόν και (β) της κοινής λογικής, η οποία εφαρμόζει τις διδασκαλίες αυτές στα νέα προβλήματα που ανακύπτουν.

β. Η ομολογία

       Όπως θα δούμε και παρακάτω σε ιστορικά συμβάντα, όταν κινδυνεύει η Πίστη, τότε η υπεράσπιση της Ορθοδοξίας, η «ομολογία» της αληθείας από τους ορθοδόξους πιστούς, δεν είναι θέμα φιλοσοφήσεως ή συζητήσεως, κατά τον «διαλεκτικό συλλογισμό» που προαναφέραμε, αλλά είναι θέμα εμμονής στη θεολογία που έχει απ’ αρχής παραδοθεί από την Εκκλησία στους πιστούς, ως θεολογία αλάθητη. Στην εμμονή αυτή, την ομολογία, δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις προϊσταμένων και υφισταμένων, κληρικών και λαϊκών.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης είναι κατηγορηματικός:  «Είναι εντολή Κυρίου να μη σιωπά κάποιος σε περίσταση που κινδυνεύει η Πίστη. Διότι λέγει “Λάλει και μη σιωπήσης” [Πράξ. 18, 9]. Και “Εάν υποχωρήση δεν ευδοκεί η ψυχή μου σ’ αυτόν” [Εβρ. 10,38]. Kαί “Αν αυτοί σιωπήσουν, οι λίθοι θα κράξουν” [Λουκ. 19, 40]. Ώστε όταν πρόκειται περί πίστεως, δεν είναι δυνατόν να πη κανείς “Εγώ ποιός είμαι; ” ⁸.

        Και αλλού γράφει: «Kατά τον καιρό τούτο που διώκεται ο Χριστός μέσω της Εικόνος του, οφείλει κάποιος να αγωνίζεται, όχι μόνον αν είναι υπέρτερος στο αξίωμα και τη γνώση, ομιλώντας και διδάσκοντας τον λόγον της Ορθοδοξίας, αλλά κι αν ακόμη ευρίσκεται σε θέση μαθητού, έχει χρέος να φανερώνει με θάρρος την αλήθεια και να ομιλή με ελευθερία. Δεν είναι λόγος εμού του αμαρτωλού, αλλά του θείου  Χρυσοστόμου μαζί με άλλους Πατέρας»⁹.

        Ας ιδούμε, λοιπόν μόνον μερικά από τα πολλά ιστορικά συμβάντα για την προάσπιση της Ορθοδοξίας από λαϊκούς.  

3) Ιστορικές μαρτυρίες για την ενασχόληση του λαού της Εκκλησίας με τα θέματα Πίστεως

α. Ο Ευσέβιος, που μεταγενεστέρως έγινεν Επίσκοπος του Δορυλαίου

        Ένας εκ των πρώτων που αντέδρασαν κατά του αιρετικού Πατριάρχου Νεστορίου, ο λαΐκός άνθρωπος Ευσέβιος, μετέπειτα επίσκοπος Δορυλαίου, δικαιώθηκε τελικώς από την Εκκλησία κατά την καταδίκην του Νεστορίου. Ο Ευσέβιος (όντας λαϊκός) είχεν αντιδράσει αμέσως (το 429), αντικρούοντας τον αιρετικό Πατριάρχη εντός της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον Άγιο Κύριλλο,«Επειδή αυτός [ο Νεστόριος] στη μέση της Εκκλησίας παρουσίαζε καινούργιες και βέβηλες διδασκαλίες, κάποιος άνδρας από τους πολύ επιεικείς, και όντας ακόμη μεταξύ των λαϊκών, αλλά έχοντας συγκεντρώσει μέσα του θαυμαστή παιδεία, κινημένος από θερμό και φιλόθεο ζήλο, φωνάζοντας εντόνως είπεν, ότι ο Ίδιος ο προαιώνιος Λόγος υπέμεινε και δεύτερη γέννηση, δηλαδή, κατά την ανθρώπινη φύση, και από γυναίκα· και ενώ στα πλήθη γινόταν θόρυβος γι΄ αυτά και οι μεν περισσότεροι και συνετοί τον ετιμούσαν με μεγάλους επαίνους, ως ευσεβή και συνετώτατο και γνώστην της ορθότητος των δογμάτων, ενώ οι άλλοι ήταν λυσσασμένοι εναντίον του, αυτός [ο Νεστόριος] διακόπτει και αμέσως αποδέχεται εκείνους τους οποίους και κατέστρεψε με τη διδασκαλία του, στρέφει δε την γλώσσα του εναντίον εκείνου [του Ευσεβίου], που  δεν ανέχθηκε τα λόγια του, αλλά και εναντίον των Αγίων Πατέρων, οι οποίοι μας θεσμοθέτησαν τον ευσεβή Όρο της Πίστεως, την οποίαν έχομεν ως άγκυρα της ψυχής ασφαλή και βεβαία, καθώς έχει γραφή [ Εβρ. 6, 19]»¹⁰.

        Αμέσως μετά ο Ευσέβιος τοιχοκόλλησε στο Ναό της Αγίας Σοφίας και διέδωσε δημόσιο γραπτό λίβελλο – έλεγχο της αιρέσεως του Πατριάρχη με την παρακίνηση: «Ορκίζω στην Αγίαν Τριάδα αυτόν που λαμβάνει αυτό το χαρτί, να το παρουσιάση σε επισκόπους, πρεσβυτέρους, διακόνους, αναγνώστες, λαϊκούς που κατοικούν την Κωνσταντινούπολι, κι ακόμη να τούς δώση και αντίγραφο, προς έλεγχο του αιρετικού Νεστορίου, ότι είναι ομόφρων του Παύλου του Σαμοσατέως που αναθεματίσθηκε πριν από εκατόν εξήκοντα έτη από τους ορθοδόξους Πατέρες Επισκόπους. Και αυτά που λέχθηκαν και από τις δύο πλευρές έχουν ως εξής…»¹¹.
Αργότερα, ο ίδιος αυτός Ευσέβιος, ως Επίσκοπος πλέον του Δορυλαίου, πρωτοστάτησε μαζί με τον Άγιον Φλαβιανόν Πατριάρχην ΚΠόλεως και στην αντιμετώπιση του αιρεσιάρχη Ευτυχούς, ο οποίος πρώτος εισήγαγε τον μονοφυσιτισμό, και μαζί με τον Άγιον Φλαβιανόν υπέστη διωγμούς μετά τη μονοφυσιτική και ληστρική σύνοδο της Εφέσου (449 μ.Χ.). Γράφει σχετικώς ο Θεοφάνης ο Ομολογητής και Χρονογράφος: «ο προαναφερθείς Ευσέβιος ο σχολαστικός, που πρώτος αντιμετώπισε τον Νεστόριο, αφού προήχθη στην Επισκοπή του Δορυλαίου, συζητώντας με τον Ευτυχή τον Αρχιμανδρίτη σχετικώς με την πίστη, τον ευρήκε να μη φρονή ορθώς. Και αφού τον παρεκάλεσε πολύ και τον παρήνεσε, δεν μπόρεσε να τον ωφελήση. Τότε ο Ευσέβιος ανέφερε τα σχετικά με αυτόν στον Επίσκοπο Φλαβιανό» ¹² κ.λπ.

       Από επιστολή του Πάπα Ρώμης Κελεστίνου προς τον Νεστόριο πληροφορούμαστε, ότι πολλοί Κωνσταντινουπολίτες, οι οποίοι -όπως είπαμε-αντέδρασαν στην αίρεση του Πατριάρχη τους Νεστορίου, υπέστησαν διωγμούς και ακοινωνησία από τον αιρετικό Πατριάρχη. Γράφει ο Πάπας προς τον αιρεσιάρχη Πατριάρχη Νεστόριο: «Ακούω, ότι οι κληρικοί εκείνοι που φρονούν όπως η Καθολική [Ορθόδοξος] Εκκλησία, με τους οποίους εμείς κοινωνούμε, υπομένουν βία μεγίστη, τόσον ώστε να λέγεται ότι έχουν αποκλεισθή και έξω από την Πόλη. Χαίρομεν, διότι εκέρδισαν το έπαθλο της ομολογίας, αλλά λυπούμεθα που ο διώκτης είναι Επίσκοπος. Ο μακάριος απόστολος Παύλος από διώκτης μετηλλάγη σε κήρυκα· τώρα είναι μέγιστο ασέβημα από κήρυκα να μεταλλαγή κανείς σε διώκτη»¹³.

        Μετά από τοπική Σύνοδο της Αλεξανδρείας όπου καταδικάστηκε η καινοφανής διδασκαλία του Νεστορίου ως αίρεση (430 μ.Χ.), ο Άγιος Κύριλλος έγραψε γράμμα στους απλούς πιστούς της ΚΠόλεως, ενθαρρύνοντάς τους να απόσχουν από την κοινωνία με τον Νεστόριο, αν αυτός δεν μετανοήσει· εκείνους που αυτός (ο Νεστόριος) είχε αποκόψει από την κοινωνία μαζί του, ο Άγιος Κύριλλος τους θεωρούσε ως κανονικώς ευρισκομένους σε κοινωνία με την Εκκλησία. Γράφει ο Άγιος σε επιστολή του στους Κωνσταντινουπολίτες «διατηρήστε τους εαυτούς σας ασπίλους και αμώμους, μήτε κοινωνώντας με τον προαναφερόμενο, μήτε προσέχοντάς τον ως διδάσκαλον, αν παραμείνη λύκος αντί ποιμένος και προτιμήση και μετά από αυτήν μας την υπόμνησι να φρονή τα διεστραμμένα. Εμείς δε κοινωνούμε με τους κληρικούς ή λαϊκούς οι οποίοι χάριν της ορθής Πίστεως χωρίσθηκαν ή καθαιρέθηκαν από αυτόν, και δεν επικυρώνουμε την άδικη ψήφο εκείνου, αλλά μάλλον επαινούμε τους πάσχοντας, λέγοντας προς αυτούς εκείνο “εάν ονειδίζεσθε εν Κυρίω, είσθε μακάριοι, διότι το Πνεύμα της δυνάμεως και του Θεού έχει αναπαυθή πάνω σας” [Α΄ Πέτρου 4, 14]»¹⁴.

γ. Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός

        Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ων ακόμη αξιωματούχος στο Χαλιφάτο της Δαμασκού, και ενώ είχε εκσπάσει η εικονομαχία στην ΚΠολη, έγραψε περί το 730 μ.Χ. λόγους κατά της Εικονομαχίας, οι οποίοι έκαναν πολλή ζημία στην αίρεση. Καθώς λέγει ο Βίος του, αφού ο άγιος Ιωάννης επλήσθη με ζήλο, ως ο Προφήτης Ηλίας, «στους Ορθοδόξους εκείνους που τον εγνώριζαν αποστέλλει λόγους σε μορφή επιστολών υπέρ της προσκυνήσεως των σεβασμίων Εικόνων, αποδεικνύοντας στο έπακρο, με πολλή σοφία, ότι είναι απαραίτητη η προσκύνηση των θείων εκτυπωμάτων [Εικόνων]. Και παρήγγειλε σε εκείνους να λέγουν τα παρόμοια και προς άλλους και να δείχνουν τις επιστολές του. Και με όλους τους τρόπους έσπευδε ο νέος αθλητής της αληθείας, σαν μέσω κάποιου κύκλου, να κυκλοφορούν οι επιστολές του από χέρι σε χέρι στους πιστούς, και να δυναμώνη η Ορθοδοξία».  Έτσι εξυφάνθηκε από τον αιρετικό Αυτοκράτορα της ΚΠόλεως Λέοντα Γ’ συκοφαντία κατά του Αγίου Ιωάνου με αποτέλεσμα ο Ιωάννης να τιμωρηθή αδίκως από τον Χαλίφη, ως επίδοξος στασιαστής και επίβουλος της αραβικής κυριαρχίας και να του αποκοπή η δεξιά χείρα. Μετά τη θαυματουργό θεραπεία του από την ιερά Εικόνα της Παναγίας ο Άγιος εγκατέλειψε τη θέση του και εμόνασε στη Μονή του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα¹⁵.

δ. Οι Δέκα Μάρτυρες της Χαλκής Πύλης εναντίον της Εικονομαχίας, εορταζόμενοι στις 9  Αυγούστου.

      Το Συναξάριον της 9^ης Αυγούστου, μνημονεύει την εορτή των Αγίων Δέκα Μαρτύρων, οι οποίοι υπέστησαν Μαρτύριον χάριν της Εικόνος του Σωτήρος Χριστού της τοποθετημένης στην Χαλκή Πύλη της Κωνσταντινουπόλεως. Οι εννέα πρώτοι από τους δέκα αυτούς Αγίους, Ιουλιανόν, Μαρκιανόν, Ιωάννην, Ιάκωβον, Αλέξιον, Δημήτριον, Φώτιον, Πέτρον, Λεόντιον και Μαρίαν την Πατρικίαν, έλαβαν μέρος στην αντίστασι που το πλήθος εκδήλωσε εναντίον του Στρατού, όταν ένας αξιωματικός (σπαθάριος) προσπάθησε να κατεβάσει την ιερά Εικόνα του Χριστού από την Χαλκή Πύλη, επί Λέοντος Γ΄ του Ισαύρου το έτος 730 μ.Χ. μετά την υπογραφή εικονομαχικού διατάγματος¹⁶. Μετά από οκτώ μήνες φυλάκιση και φρικτές βασάνους οι Άγιοι εκτελέστηκαν χάριν της Ορθοδοξίας μαζί με την αγία Μαρία την Πατρικία¹⁷.

4) Οι ιεροί Κανόνες  επιτρέπουν και ενθαρρύνουν  την αντίδραση των λαϊκών σε αιρετικούς (ψευδο)-ποιμένες

       Το πλέον εύλαλο κείμενο για το δικαίωμα προασπίσεως της Πίστεως από τους πιστούς, ακόμη και εναντίον των Επισκόπων, όταν οι Επίσκοποι μέσω της αιρέσεως αποκαλύπτονται ως «ψευδ-επίσκοποι» και «ψευδο-ποιμένες», αποτελεί ο περιώνυμος 15^ος ιερός Κανόνας της Πρωτοδευτέρας Συνόδου (Α΄ Φωτιανής) του έτους 861 μ.Χ. η οποία Σύνοδος θεωρείται ισόκυρος με τις Οικουμενικές Συνόδους. Ο ιερός αυτός Κανών, αφού επισημάνει πώς πρέπει οι Χριστιανοί να αντιδρούν σε ενδεχόμενες παρεκτροπές του Επισκόπου της περιοχής τους, τελειώνει με την εξής διευκρίνηση: «Όποιοι λόγω κάποιας αιρέσεως κατηγορημένης από τις Άγιες Συνόδους ή τους Πατέρες χωρίζουν τους εαυτούς τους από τον Πρόεδρο (της Εκκλησίας, τον Επίσκοπο), δηλαδή όταν εκείνος κηρύττη δημοσίως την αίρεσι και τη διδάσκει στην Εκκλησία «με γυμνήν την κεφαλήν», αυτοί όχι μόνον δεν υπόκεινται σε κανονικά επιτίμια προ συνοδικής διαγνώμης, επειδή αποτειχίζουν τον εαυτό τους από την κοινωνία προς τον καλούμενον Επίσκοπο, αλλά θα αξιωθούν και της αρμοζούσης τιμής από τους Ορθοδόξους. Διότι κατηγόρησαν όχι Επισκόπους, αλλά ψευδ-επισκόπους και ψευδο-διδασκάλους, και δεν κατακομμάτιασαν την ένωσι της Εκκλησίας με σχίσμα, αλλά εμερίμνησαν να ελευθερώσουν την Εκκλησίαν από σχίσματα και διαμερισμούς» ¹⁸.

Υπάρχουν και άλλοι σχετικοί Κανόνες και ερμηνείες κανονολόγων (θα τους δούμε σε ειδική ενότητα).

5) Η επιβεβαίωση της Πίστεως του Επισκόπου από τους λαϊκούς

       Πολύ ορθώς επισημαίνει ο πολύς θεολόγος Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ότι ναί μεν ο Επίσκοπος δεν διδάσκει την Πίστη βάσει εξουσιοδοτήσεως και υποδείξεων του ποιμνίου του, δηλ. του πιστού λαού, αλλά ούτε πάλι μπορεί να λέγει ο,τιδήποτε θέλει, διότι «μέσα στην Εκκλησία, «προσωπικές γνώμες» δεν πρέπει ούτε και μπορεί να υπάρχουν»¹⁹. Λοιπόν ο Επίσκοπος καλείται και περιορίζεται στο να εκφράσει την δια των αιώνων καθολική εμπειρία της Εκκλησίας. Αν δεν έχη «συσσωματωθεί» εν Αγίω Πνεύματι σ’ αυτήν την εμπειρία, πράγμα που φαίνεται και στη διδασκαλία του, Ιδού, θα υποστή πρεπόντως και δικαίως την αντίδραση του Ποιμνίου. Πώς έχουν ακριβώς τα λόγια του π. Γ. Φλωρόφσκυ: «… ο επίσκοπος πρέπει ν΄ αγκαλιάση μέσα του όλη του την Εκκλησία· πρέπει να εκδηλώση, να φανερώση την εμπειρία και την πίστι της. Δεν πρέπει να ομιλή αφ’ εαυτού αλλά εν ονόματι της Εκκλησίας, «ex consensu ecclesiae». […] Την πλήρη ικανότητα να διδάσκη δεν την έχει λάβει ο επίσκοπος από το ποίμνιό του, αλλά από το Χριστό, μέσω της Αποστολικής διαδοχής. Αλλ’ η πλήρης αυτή ικανότης, που έχει δοθή σ’ αυτόν, είναι ικανότης του να φέρη τη μαρτυρία της καθολικής εμπειρίας της Εκκλησίας. Περιορίζεται από την εμπειρία αυτήν. Επομένως, σε ερωτήματα περί πίστεως, ο λαός πρέπει να κρίνη ανάλογα με τη διδασκαλία του. Το καθήκον της υπακοής παύει να ισχύη, όταν ο επίσκοπος ξεφεύγη από το καθολικό πρότυπο, οπότε ο λαός έχει το δικαίωμα να τον κατηγορήση ακόμη και να τον καθαιρέση»²⁰.
Για το λόγο τούτο η απάντηση των Πατριαρχών της Ανατολής στον Πάπα Πίο τον 9ο, το 1848, διεκήρυξε τη σημασία του ρόλου των λαϊκών στην διατήρηση της Πίστεως της Εκκλησίας : «σε μας, ούτε Πατριάρχες, ούτε Σύνοδοι μπόρεσαν ποτέ να εισαγάγουν νέα [δόγματα και έθη], διότι ο υπερασπιστής της θρησκείας είναι το ίδιο το σώμα της Εκκλησίας, δηλαδή ο ίδιος ο λαός, ο οποίος θέλει το θρήσκευμά του αιωνίως αμετάβλητο και ομοειδές με αυτό των πατέρων του»²¹.
Ερμηνεύοντας αυτή την απάντηση των Ορθοδόξων Πατριαρχών προς τον Πάπα Πίο Θ΄ το 1848, όπου επισημαίνεται ο ρόλος των λαϊκών στη διαφύλαξη της πίστεως, ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ παρατηρεί «Το όλο σώμα της Εκκλησίας έχει το δικαίωμα να επαληθεύη, η, για να είμαστε περισσότερο ακριβείς, το δικαίωμα, και όχι μόνο το δικαίωμα, αλλά το καθήκον της «επιβεβαιώσεως». Μ’ αυτήν την έννοια οι Πατριάρχες της Ανατολής έγραφαν στη γνωστή Εγκύκλιο επιστολή του 1848 ότι «ο λαός ο ίδιος από μόνος του υπήρξεν ο υπερασπιστής της θρησκείας»»²².

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

α. Έπαινος μιας ομολογητρίας από τον Άγιο Θεόδωρο τον Στουδίτη.

      Κατά την διάρκεια της εικονομαχίας ανεδείχθησαν μάρτυρες και ομολογητές της Πίστεως μεταξύ των ορθοδόξων λαϊκών. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, γράφοντας επιστολή στη διωκομένη αξιωματούχο (Πατρικία) Ειρήνη, την παρηγορεί και την ενθαρρύνει με τα εξής λόγια:

        «Ποιός δεν γνωρίζει από τους ομολογητές ότι και συ συν-ομολόγησες; Πού δεν ακούστηκε, ότι υπάρχει και μια συγκλητική μεταξύ των μαρτύρων; Σε εθαύμασαν τα τάγματα των Μοναχών και σε επήνεσαν οι συνάξεις των λαϊκών. Αλλά, τί αξία τάχα έχουν αυτά; Τα ίδια τα τάγματα των αγγέλων και των αγίων ευφράνθηκαν χάρις εις σε. Και μη νομίσης, ότι είναι κολακεία τα λόγια μου. Βλέπε, μάρτυς Χριστού, πόσον έχεις τιμηθή, πόσον έχεις υψωθή: σύγκρινέ  μου πηλό και χρυσό: τόσο πιο μεγάλο και πολύ περισσότερον είναι από το επίγειο αξίωμα που εγκατέλειψες, το επουράνιο αξίωμα που σού δωρήθηκε τώρα από τον Θεόν, δηλαδή το να αποκαλείσαι μάρτυς του Χριστού,  ομολογητής της αληθείας».
«Δια τούτο σού υπενθυμίζω να μη ξεφύγης καθόλου από την ένστασι, συ που έχεις στηριχθή πάνω στην ασάλευτη πέτρα της Ορθοδοξίας, μήτε να γίνης ευκολο-πτόητη και διχόγνωμη, εξ αιτίας των πτώσεων [στην αίρεσι] είτε λαϊκών είτε μοναστών και όσων νομίζουν ότι είναι κάτι, η γενικώς οποιουδήποτε άλλου. Αυτοί είναι ψευδάδελφοι, ψευδαπόστολοι, που έχουν μόρφωσιν  ευσεβείας, αλλά έχουν αρνηθή τη δύναμί της [Β΄Τιμ. 3, 5]. Πολλοί δοκησίσοφοι και «αρχιεροφανείς» [φαινομενικοί αρχιερείς] και «αγιόδοκοι» [φαινομενικοί άγιοι] νικήθηκαν  στις παλαιές γενεές· αντιθέτως, έλαμψαν ως φωστήρες εν τω κόσμω [Φιλιπ. 2, 15] ολίγοι και αληθινοί σοφοί, οι οποίοι διαβιούν με φόβο Θεού, επειδή αρχή σοφίας είναι το να βοβήται κάποιος τον Κύριο [Ψαλμ. 110, 10], μολονότι δεν έχουν θεωρηθή και σπουδαίοι, επειδή ο άνθρωπος βλέπει στο πρόσωπο, αλλά ο Θεός στην καρδιά»²³.

β. Η αγωνιστική ομολογία των λαϊκών μέσα στους διωγμούς από τους αιρετικούς ελέγχει και κατακρίνει την απραξία πολλών Μοναχών.

       Πολλά θα μπορούσε κανείς να πεί και εδώ. Εμείς εκλέγουμε μόνο κάτι ενδεικτικό από τον Άγιο Θεόδωρο το Στουδίτη, προς τον φίλο του Ηγούμενο Θεόφιλο σχετικά με τη «μοιχειανική αίρεση», δηλ. την εκκλησιαστική ανοχή προς τον παράνομο (μοιχικό) γάμο του Βασιλέως Κωνσταντίνου ΣΤ΄ και την μετά ταύτα συνοδική αθώωση του («μοιχοζεύκτου») Ηγουμένου Ιωσήφ που ετέλεσε τον παράνομο (μοιχικό) γάμο.

       «Επειδή λοιπόν εξήλθε με Σύνοδο εις το εμφανές η αιρετική ασέβεια, πρέπει και η ευλάβειά σου μαζί με όλους τους Ορθοδόξους να εκφράζεται με θάρρος, με το να μη κοινωνή με τους κακοδόξους, μήτε να μνημονεύη κανένα από αυτούς που παρευρέθησαν στη μοιχοσύνοδο ή ομοφρονούν με αυτήν. Και βεβαίως είναι δίκαιον, όσιε πάτερ, αφού είσαι σε όλα θεόφιλος, όπως δηλώνει και το όνομά σου, να αγαπάς τον Θεόν και σ’ αυτό. Διότι ο Χρυσόστομος με έντονη και εκτενή  φωνή εχαρακτήρισε ως εχθρούς του Θεού, όχι μόνον τους αιρετικούς, αλλά και όσους κοινωνούν μ’ αυτούς. Και εάν η δική σου σταθερότης δεν διασφαλισθή, ποιός λοιπόν θα σωθή; Και αυτός που με τη δύναμι του Θεού ωμολόγησε με παρρησία σαν άγιος πλήν ολοκληρωθή η αίρεσι, εάν τώρα, μετά την αίρεσι υποχωρήση, πώς κάποιος άλλος θα τολμήσει να πη «γρύ»;  

«Και εάν το μοναχικόν τάγμα δεν θα τα θεωρήση όλα σκύβαλα [σκουπίδια], εννοώ τα μοναστήρια και όλα τα γύρω από αυτά, πώς ο λαϊκός θα καταφρονήση την γυναίκα, τα τέκνα και τα λοιπά;» ²⁴.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

• 1. Πρβλ. Πρωτοπρεσβ. Θεοδώρου Ζήση, Επόμενοι τοις Θείοις Πατράσι-Αρχές και κριτήρια της Πατερικής Θεολογίας, Πατερικά 1, εκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 44.
• 2.  Λόγος 27,  Θεολογικός 1, 3, PG 36, 13ε. (μεταγλώττιση).
• 3. Π. Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, τόμ. Β΄,  εκδ. «Σωτήρ», Αθήναι 2003, σελ. 376 (μεταγλώττιση).
• 4. Πρωτοπρεσβ. Θεοδώρου Ζήση, ένθ’ ανωτ., σελ. 43.
• 5. Λόγος αποδεικτικός δεύτερος 18 και 28, εκδ. Π. Χρήστου τόμ. 1, 94. 103.
• 6. Αρχιμανδριτου Γεωργίου, Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διδάσκαλος της θεώσεως, εκδ. Ι.Μ. Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2000, σελ. 54.
• 7. Μοναχου Θεοκλήτου Διονυσιάτου, Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, εκδ. Σπηλιώτη, Θεσσαλονίκη (α.χ.), σελ. 61.
• 8. Επιστολή (81) Παντολέοντι Λογοθέτη,  PG 99, 1321Α.Β (μεταγλώττιση).
• 9. Επιστολή (2) Μονάζουσι, PG 99, 1120Β (μεταγλώττιση).
• 10. Πεντάβιβλος Αντίρρησις κατά των Νεστορίου δυσφημιών 1, 5, PG 76, 41ε. (μεταγλώττιση).
• 11. ACO Ι, 1, 1, 101 (μεταγλώττιση).
• 12. Θεοφάνους, Χρονογραφία Α.Μ. 5940, PG 108, 260B.261Β (μεταγλώττιση).
• 13. Επιστολή Κελεστίνου Νεστορίω ACO 1,1,1,81 (μεταγλώττιση).
• 14. ACO Ι, 1, 1, 113-114 (μεταγλώττιση).
• 15. Ολόκληρος ο Βίος εν Ιωαννου Πατριαρχου Ιεροσολυμων, Βίος του Οσίου Πατρός ημών Ιωάννου του Δαμασκηνού, PG 94, 429-489. Το συγκεκριμένο περιστατικό, από την παράγραφο ΙΔ΄ (PG 94, 449Β) και εξής.
• 16. Βλ. Ιω. Φειδά, Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμ. Α΄, Αθήναι 1994, σελ. 774.
• 17. Μηναίον του Αυγούστου, εν Εκκλησιαστική Βιβλιοθήκη «ΦΩΣ», εκδ. «ΦΩΣ», Αθήναι 1970², σελ. 101.
• 18. Αγαπίου  Ιερομονάχου και Νικοδημου Μοναχου, Πηδάλιον της νοητής νηός της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, σελ. 292 (μετγαλώττιση).
• 19. π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ, Θέματα Ορθοδόξου Θεολογίας, εκδ. «Άρτος Ζωής», Αθήναι 1973, σελ. 208.
• 20. Αυτόθι,σελ. 207.208.
• 21. (§17), εν ΙΩ. ΚΑΡΜΙΡΗ, Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, τόμ. Β΄, εν Αθήναις 1953, σελ. 920.
• 22. π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ, ένθ’ ανωτ., σελ. 207.
• 23. Επιστολή (156) Ειρήνη Πατρικία, εν Theodori Studitae Epistulae, τόμ. Β΄,  εκδ. De Gruyter, Corpus Fontium Historiae Byzantinae, Series Berolinensis 31, Berlin 1992, σελ. 276.277 (μεταγλώττιση).
• 24. Επιστολή (39) Θεοφίλω Ηγουμένω, PG 99, 1049Α.Β (μεταγλώττιση).

Πηγή: impantokratoros.gr

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Στενός, ἀγαπητοί μου, πολὺ στενός, ἦταν ὁ θρησκευτικὸς ὁρίζοντας, μέσα στὸν ὁ­ποῖο ζοῦσε ὁ ἀρχαῖος κόσμος, πρὸ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ. Τὰ ἔθνη, ποὺ δημιουργήθηκαν μετὰ τὸν διασκορπισμὸ ποὺ προκάλεσε ὁ πύργος τῆς Βαβέλ, ἀντιλαμβάνον­ταν τὸ θεὸ ἢ τοὺς θεούς, ποὺ λάτρευαν κατὰ τόπους, σύμφωνα μὲ τὰ ἀνθρώπινα δεδομένα, μέσα δηλα­δὴ στὰ γνωστὰ σ᾽ αὐ­τοὺς μέτρα. Δὲν μποροῦσαν νὰ σκεφτοῦν κατ᾽ ἄλλο τρόπο, ἡ σκέψι τους δὲν διέθετε ἄλλα περιθώ­ρια. Περιώριζαν τὸ θεῖο σὲ ὡρισμένους τό­πους, σὲ χώρους ποὺ μόνοι τους, μὲ ἀνθρώπι­νη ἔμπνευσι, εἶχαν συμφωνήσει καὶ εἶχαν καθι­­ερώσει γιὰ τὴ λατρεία του. Φαν­τά­ζονταν λοι­πόν, ὅτι μόνο ἐκεῖ, στοὺς τόπους αὐτούς, ὁ ἄν­θρωπος μπορεῖ νὰ ἐπικοινωνήσῃ μὲ τὸ θεό του καὶ νὰ τὸν λατρεύσῃ.
Καὶ καλὰ οἱ εἰδωλολάτρες, ποὺ ὅπως γνωρίζουμε ἀπὸ τὴ μυθολογία ἔπλαθαν τοὺς θεοὺς καὶ τὶς θεὲς κατὰ τὴν ἀφελῆ τους νο­οτροπία καὶ ἀπέδιδαν σ᾽ αὐτοὺς ὅλες τὶς ἀν­θρώπινες ἀδυναμίες. Ἀλλὰ κι αὐτοὶ οἱ Ἰσ­ρα­ηλῖτες, ποὺ εἶχαν δεχτῆ κατὰ χάριν τὴν ἀ­ποκάλυψι τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, δὲν εἶχαν ξεφύγει ἀπὸ τὸν περιορισμὸ αὐτόν. Στὰ χρόνια τῆς παλαιᾶς διαθήκης ὁ Κύριος ἄφηνε σκοπίμως τοὺς πιστούς του νὰ σκέπτωνται ἀκόμη ἔτσι. Δὲν ἦταν ὥριμη ἡ ἀνθρώπινη ἀντίλη­ψι νὰ δεχτῇ τὴν πλήρη ἀποκάλυψι. Γι᾽ αὐτὸ στὸν Ἰσραήλ, γιὰ νὰ μὴ γλιστρήσῃ καὶ ἐπιστρέ­ψῃ πάλι κι αὐτὸς στὴν εἰδωλολατρία τῶν γειτονικῶν του λαῶν, ὁ Θεὸς εἶχε ὁρίσει νὰ ὑ­­πάρχῃ ἕνα κέντρο λατρείας, ἕνας ναὸς καὶ ἕ­να θυσιαστήριο. Ἀργότερα, στὰ χρόνια τῆς καινῆς διαθήκης, ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, θὰ καταργοῦ­σε τοὺς περιορισμοὺς αὐτοὺς καὶ θὰ ἄνοιγε τὴ σκέψι τῶν πιστῶν στὴν πλήρη ἀλήθεια.

Μὲ τοὺς Ἰσρα­ηλῖτ­ες στὸ σημεῖο αὐτὸ συν­έπιπτε καὶ ἡ πίστι ὅσων προέρχονταν ἀπὸ αὐ­τούς, ὅπως ἦταν οἱ Σαμαρεῖτες. Καὶ οἱ Σαμαρεῖτες δηλαδή, παρὰ τὶς ἄλλες διαφορὲς ποὺ εἶχαν μὲ τοὺς Ἰουδαίους, πίστευαν κι αὐτοὶ ὅ­τι ἕνας μόνο συγκεκριμένος τόπος πρέπει νὰ ὑπάρχῃ γιὰ τὴ λατρεία τοῦ Θεοῦ. Οἱ Σαμαρεῖτες εἶχαν τὸ ὄρος Γαριζίν, ὅπως οἱ Ἰουδαῖοι εἶχαν τὸ ναὸ τῶν Ἰεροσολύμων, ὅπως οἱ καὶ πρόγονοί μας ἀρχαῖοι Ἕλληνες εἶχαν τὸν Ὄλυμπο καὶ ἄλλοι λαοὶ τοὺς ναούς των.
Ὄχι ὅμως μόνο ὁ τόπος, ἀλλὰ καὶ ὁ τρόπος, μὲ τὸν ὁποῖο ὁ ἀρχαῖος κόσμος λάτρευε τὸ θεῖον, φανέρωνε πόσο περιωρισμένες καὶ ἀτελεῖς ἦταν οἱ ἀντιλήψεις του περὶ θεοῦ. Πομ­πώδεις θρησκευτικὲς πανηγύρεις, ποικίλες θυσίες ζῴων καὶ καρπῶν, μὲ θορύβους καὶ μουσικὲς καὶ κρότους, μὲ καπνοὺς καὶ κνῖ­σες ποὺ γέμιζαν τὸν ἀέρα· γίνονταν ἀκόμη καὶ ἀν­θρωποθυσίες, μέχρι καὶ ὄργια καὶ ἀκολασί­ες! Νά μὲ ποιό τρόπο λάτρευαν οἱ ἀρ­χαῖοι τοὺς θεούς των. Ταλαίπωρος κόσμος!

* * *

Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀγαπητοί μου, ἔρχεται καὶ θραύει τὰ δεσμὰ τῆς θρησκευτικῆς ἀμαθείας, διανοίγει εὐρὺ – εὐ­ρύ­τατο τὸν ὁρίζοντα τῆς θρησκείας καὶ καλεῖ ὅλα τὰ ἔθνη ν᾽ ἀκούσουν τὴ φωνή του, αὐτὸ ποὺ λέει σήμερα στὴν Σαμαρείτιδα ἐκεῖ στὸ φρέαρ τῆς Συχάρ· «Πνεῦμα ὁ Θε­ός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύ­ματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν» (Ἰω. 4,24). Τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ μὲ ἔκ­πληξι καὶ πνευματικὸ ἴλιγγο ἀξιώθηκε ν᾽ ἀ­κούσῃ γιὰ πρώτη φορὰ μιὰ ἁ­μαρτωλὴ γυναίκα, αὐτὰ τὰ λόγια μετὰ ἀ­πὸ λίγα χρόνια, καθὼς τὰ πῆραν οἱ ἀπόστολοι καὶ κήρυκες τῆς ἀληθείας καὶ τὰ διέδωσαν παν­τοῦ, γκρέμισαν σὰν σεισμὸς τὰ θυσιαστήρια καὶ τοὺς ναοὺς τῶν εἰδώλων τοῦ ἀρ­χαίου κόσμου καὶ ἐγκαθίδρυσαν μία νέα λατρεία· αὐ­τὴν ποὺ ἅρμοζε στὸν μόνο Θεὸ καὶ ἐξύψωνε τὸν ταλαιπωρημένο ἄνθρωπο, λατρεία πνευ­ματική, ἁγία, ἀληθινή, ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ὁ­ποία δὲν ὑ­πάρχει ἄλλη.
«Πνεῦμα ὁ Θεός». Ὁ Θεὸς δὲν εἶνε εἴδωλο, ποὺ κατασκευάζεται ἀπὸ ἀνθρώπινα χέρια καὶ τοποθετεῖται σὲ ὡρισμένα μέρη· δὲν εἶνε ἄνθρωπος, ποὺ σωματικὰ ἔχει μύριους περιορισμοὺς καὶ πνευματικὰ μύριες ἀδυναμίες· δὲν εἶνε ἡμίθεος, ποὺ ἡ ἀνθρώπινη φαν­τασία τὸν τοποθετεῖ ἄλλοτε στὴ γῆ καὶ ἄλλοτε στὰ οὐράνια σώματα· δὲν εἶνε ἕνας ἀπὸ τοὺς πολλοὺς θεοὺς τοῦ Ὀλύμπου, ποὺ ἐπινοήθηκαν γιὰ νὰ κολακεύουν τὰ ἀνθρώπινα πάθη. Εἶνε πνεῦμα, δηλαδὴ ἀσώματος, τοῦ ὁ­ποίου ἡ παρουσία δὲν ἐμποδίζεται ἀπὸ ἀποστάσεις καὶ ἐμπόδια, οὔτε ἀπὸ βουνὰ οὔτε ἀπὸ θάλασσες οὔτε ἀπὸ σύννεφα ἢ κάτι ἄλ­λο, ἀλλὰ ἐκτείνεται παντοῦ. Ἂν τὸ πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου, τὸ ἀσώματο αὐτὸ μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας, μπορεῖ μὲ τὰ μέσα ποὺ διαθέτει καὶ ἐφευρίσκει νὰ ἐπικοινωνῇ καθημερι­νῶς μὲ μακρινὲς ἀποστάσεις καὶ νὰ μεταδίδῃ τὴ φωνή του στὰ πέρατα τοῦ κόσμου, πόσῳ μᾶλλον ὁ δημιουργὸς τοῦ πνεύματος τοῦ ἀν­θρώπου, ὁ Θεός, τὸ ἄπειρο Πνεῦμα! Βρίσκεται παντοῦ κι ἀκούει ἀμέσως τὶς προσευχὲς τῶν παιδιῶν του. Ὡς πνεῦμα, τὶς ἀκούει ἀπὸ ὁπουδήποτε κι ἂν προέρχωνται, καὶ συλλαμβάνει καὶ τὸν ἀσθενέστερο ψίθυρο τῶν χειλέ­ων μας καὶ τὴ μυστικώτερη κραυγὴ τῆς καρδιᾶς μας καὶ τὸν πιὸ βαθὺ πόθο μας.
«Πνεῦμα ὁ Θεός». Ἑπομένως καὶ αὐτοὶ ποὺ τὸν λατρεύουν, «οἱ προσ­κυνοῦντες αὐτόν», πρέπει νὰ τὸν λατρεύουν «ἐν πνεύματι», διὰ τοῦ πνεύματός των, μὲ ψυχικὴ συμμετοχή, ὄ­χι τυπικὰ καὶ μηχανικά. Τὸ πνεῦμα μας, ἡ ψυχή μας, ἡ καρδιά μας, εἶνε ὁ ναὸς μέσα στὸν ὁποῖο τὸν λατρεύουμε, εἶνε τὸ θυσιαστήριο ἐ­πάνω στὸ ὁποῖο ὁ πιστὸς καλεῖται νὰ προσ­φέρῃ κάθε στιγμὴ τὴ θυσία του, τὴν ὑπακοὴ στὸ ἅγιο θέλημά του μὲ ἐκκοπὴ τοῦ δικοῦ του θελήματος. Καὶ ἂν ἀκόμη οἱ ἀντίθεες δυνάμεις μποροῦσαν νὰ καταστρέψουν ὅ­λους τοὺς ναοὺς τῆς Ὀρθοδοξίας, τὰ κτήρια, γιὰ νὰ ἐμ­ποδίσουν τὴν ἐξωτερικὴ κοι­νὴ λατρεία –ποὺ εἶνε συνέπεια καὶ ἐκδήλωσι τῆς ἐσωτερικῆς μυ­στικῆς λατρείας–, ὁ Χριστι­ανὸς καὶ πάλι θὰ ἔχῃ τὸ μέσο νὰ λατρεύῃ τὸν οὐράνιο Πατέρα· διότι τὸ μέσον αὐτὸ εἶνε ἀσύλληπτο ἀπὸ κάθε ἀνθρώπινη ἀστυνόμευσι καὶ παρεμπόδισι. Θὰ τὸν λατρεύῃ καὶ θὰ τὸν δοξάζῃ ὅπως λέει ὁ Παῦλος, «ἐν τῷ πνεύ­ματί» του (Α΄ Κορ. 6,20), ποὺ θὰ τὸ ἐξαγιάζῃ, θὰ τὸ καθαρίζῃ καὶ θὰ τὸ λαμ­πρύνῃ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο.
«Ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ». Μιὰ ψυχὴ καθαρισμένη ἀ­­πὸ τοὺς μολυσμοὺς τῆς ἁμαρτί­ας ὑψώνεται σὲ λατρεία τοῦ Θεοῦ ἀληθινή, πραγματική, οὐσιαστική. Ἡ λατρεία αὐτὴ δὲν εἶνε μόνο ἕνας ξηρὸς τύπος, χωρὶς ζωὴ καὶ οὐ­σία, τύπος ποὺ μοιάζει μὲ λαμπρὸ ἔνδυμα ποὺ καλύπτει ἕνα πτῶμα ἀποσυντεθειμένο.
Βαθειὰ τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Αὐτὰ ἀνύψωσαν τὴ λατρεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ σὲ τέτοιο σημεῖο πνευματικότητος, ὥστε ὁ κόσμος νὰ τὰ μελετᾷ μὲ αἰώνιο θαυμασμό. Ἐκπέμπουν τέτοιο φῶς ἀληθείας, ὥστε κι αὐ­τὸς ὁ διαβόητος Ἐρνέστος Ρενάν (1823-1892), ὁ πολέμιος τοῦ Χριστιανισμοῦ, σταμάτησε μὲ σεβασμὸ μπροστά τους, ὅπως στέκεται κανεὶς μπροστὰ σ᾽ ἕνα μνημεῖο τέχνης, καὶ εἶπε·
«Ὅταν ὁ Ἰησοῦς διακήρυξε τὸ “Πνεῦμα ὁ Θεός…”, (ἀπεδείκνυε ὅτι) ἀληθινὰ ἦταν Θεοῦ Υἱός. Τὰ λόγια του αὐτὰ ὑπῆρξαν ὁ θεμέλιος λίθος, ἐπάνω στὸν ὁποῖο θὰ στηριζόταν τὸ οἰ­κοδόμημα τῆς νέας θρησκείας. Ἵδρυσε τὴν κα­θαρὴ λατρεία, χωρὶς περιορισμοὺς πατρίδος, χωρὶς τοπικὰ καὶ χρονικὰ ὅρια καὶ δεσμεύσεις, τὴ λατρεία πρὸς τὴν ὁποία θὰ ἑλ­κύ­ων­ται ὅλες οἱ φωτισμένες ψυχὲς μέχρι τὴ συν­τέλεια τῶν αἰώνων. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη (ὅ­ταν δηλαδὴ εἶπε τὰ λόγια αὐτὰ ὁ Ἰησοῦς), ἡ θρησκεία του δὲν ἔγινε μόνο ἡ ὡραία θρησκεία τῆς ἀνθρωπό­τητος, ἀλλὰ ἀποδείχθηκε ὅτι εἶνε καὶ ἡ ἀ­πόλυτη, ἡ πανανθρώπινη θρησκεία. Ἐὰν δὲ καὶ σὲ ἄλλους πλανῆτες ὑπάρχουν ἄνθρωποι θρησκεύοντες, ἡ θρησκεία τους δὲν μπορεῖ νὰ εἶνε διαφορετικὴ ἀπὸ ἐκείνην ποὺ διακήρυξε ὁ Ἰησοῦς δίπλα στὴν πηγὴ τοῦ Ἰακώβ».

* * *

Ἀλλὰ δὲν ἀρκεῖ, ἀγαπητοί μου, νὰ ὁμολογῇ εἴτε ὁ ῾Ρενὰν εἴτε κάποιος ἀπὸ μᾶς, ὅτι ἡ λατρεία, ποὺ καθώρισε ὁ Χριστὸς εἶνε ἡ ἀνώτερη ἀπ᾽ ὅλες τὰς λατρεῖες τοῦ κόσμου. Πρέπει καὶ νὰ τὴ ζήσουμε. Ἂν τὴ ζήσουμε μὲ συνέπεια, τότε καὶ ἐκ πείρας θὰ πεισθοῦμε, ὅτι δὲν ὑπάρχει κάτι ὡ­ραιότερο στὸν κόσμο αὐτὸν ἀ­πὸ τὸ νὰ λατρεύῃ ὁ ἄνθρωπος τὸ Θεὸ «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ».
Καθάρισε λοιπόν, ἀδελφέ, τὴν ψυχή σου, θυσίασε στὸ βωμὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τὰ πάθη καὶ τὶς κακίες σου, ἅγνισε τὴν καρδιά σου, λάμπρυνε τὴ διάνοιά σου μὲ σκέψεις θεάρεστες· καὶ τότε θὰ εἶσαι κ᾽ ἐσὺ προσκυνη­τὴς σὰν ἐκείνους ποὺ «ζητεῖ ὁ Πατὴρ» ὁ οὐ­ράνιος (Ἰω 4,23).

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

― περιοδικὸ «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς» τ. 207/1939, σ. 45
«Κυριακὴ» 2191/2019 Ἡ ἀληθινὴ λατρεία (Ἰω. 4,24)

Πηγή: www.augoustinos-kantiotis.gr