Η απόκτηση της αγάπης αυτής…

Αγίου Σωφρονίου του Έσσεξ
Όψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι σ. 341-344 / Ή υποστατική αρχή

….Η απόκτηση της αγάπης αυτής είναι ουσιαστικά «ή απόκτηση της χάριτος του Αγίου Πνεύματος», για την οποία μιλούσε ο όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ. Η πορεία προς αυτήν διέρχεται από τρία στάδια:

Η πρώτη ένωση με τον Θεό είναι δυνατή ως δώρο ευδοκίας σε μια στιγμή που ο Θεός βρίσκει ευνοϊκή, όταν ο άνθρωπος είναι σε θέση να δεχθεί με αγάπη την επίσκεψή Του. Αυτό είναι πράξη Αυτοαποκαλύψεως του Θεού στο συγκεκριμένο πρόσωπο. Το Φώς του Θεού χαρίζει την αυθεντική πείρα της Θείας αιωνιότητος. Αυτό όμως δεν είναι ακόμη και τελείωση της θεώσεως του ανθρώπου. Μπορούμε να ορίσουμε το δώρο αυτό ώς τον «άδικο μαμωνά» ή Θεία χάρη δεν αφομοιώθηκε ακόμη από εμάς τόσο, ώστε να γίνει ένα με τη φύση μας για όλη την αιωνιότητα (βλ. Λουκ. ις’ 9-12).

Το δεύτερο στάδιο είναι η παρατεταμένη και με ποικίλη ένταση περίοδος της Θεοεγκαταλείψεως. Στις ακραίες μορφές της είναι φοβερή. Η ψυχή αισθάνεται την έκπτωσή της από το Φώς ως πνευματικό θάνατο. Το Φώς που εμφανίστηκε δεν είναι ακόμη αναφαίρετη κληρονομιά της ψυχής. Ό Θεός «έτρωσε» την καρδιά μας με αγάπη, ύστερα όμως αποχώρησε. Μάς περιμένει αγώνας που μπορεί να διαρκέσει για χρόνια και για δεκαετίες ακόμη. Κάποτε ή χάρη επανέρχεται και έτσι ενισχύει την ελπίδα, ανανεώνει την έμπνευση και πάλι απομακρύνεται. Η εναλλασσόμενη αυτή κατάσταση είναι εξαιρετικά σημαντική περίοδος αναπτύξεως του ανθρώπου μέχρι τη δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού στην αιωνιότητα. Ο Θεός μάς εγκαταλείπει για να εκδηλωθεί το αυτεξούσιό μας. Τη γνώση όμως της «οδού» προς την τελειότητα την κληρονομήσαμε από τους Πατέρες μας. Έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί, αγνοώντας τα σχετικά με την τάξη της πνευματικής αυξήσεως του χριστιανού, γεύονται στην αρχή τη χάρη και όταν την στερηθούν απομακρύνονται από τον Θεό. Τείνουν να δεχθούν την εμπειρία της Άνωθεν επισκέψεως ως παροδική ψυχική έξαρση, ιδιαιτέρως χαρακτηριστική στην αρχή της ενηλικιώσεως. Ό άγιος Σιλουανός έλεγε γι’ αυτό: «Όλα όσα μας δίδαξε οποτεδήποτε η χάρη πρέπει να τα εκτελούμε μέχρι τέλους της ζωής… Ο Κύριος εγκαταλείπει καμιά φορά την ψυχή για να την δοκιμάσει, για να δείξει η ψυχή τη σύνεση και την προαίρεσή της, αν όμως ο άνθρωπος δεν βιάζει τον εαυτό του για το έργο της ασκήσεως, τότε η χάρη τον εγκαταλείπει άν, αντίθετα, δείχνει προαίρεση, η χάρη θα τον αγαπήσει και δεν θα τον εγκαταλείψει ποτέ πιά». 

«Η χάρη θα τον αγαπήσει και δεν θα τον εγκαταλείψει πιά ποτέ». Η κατάσταση αυτή είναι η τελείωση του αγώνα για την απόκτηση της χάριτος. Αυτό είναι το τρίτο στάδιο, το τελικό. Ό άνθρωπος δεν μπορεί να παραμένει διαρκώς στην τελειότητα, όπως στην πρώτη περίοδο, διότι το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να αντέξει την διά της χάριτος κατάσταση της θεώσεως. Αναπόφευκτα θα ακολουθήσει «η μετάβαση από τον θάνατο στη ζωή» (πρβλ. Ιωάν. ε’ 24). Αλλά και ο ίδιος ο άνθρωπος δεν επιθυμεί να «επιστρέψει» σε εκείνη την καταθλιπτική εναλλαγή των καταστάσεων. Αν όμως ευδοκήσει ο Κύριος να παρατείνει την παραμονή του ασκητού σε αυτό τον κόσμο, τότε τον συγκρατεί σε τέτοιο μέτρο χάριτος, ώστε να διατηρεί την ικανότητα να ενεργεί και επομένως τη δυνατότητα «παραθείναι πιστούς ανθρώποις, οίτινες ικανοί έσονται και ετέρους διδάξαι» (πρβλ. Β΄ Τιμ. β’ 2), όσα ο ίδιος παρέλαβε από τους Πατέρες και κατά άμεσο τρόπο από τον Θεό.

Η τελειότητα της ζωής εν τω αληθινώ Θεώ εκφράζεται με τα απλά λόγια του Ευαγγελίου, αλλά η διδαχή αυτή αφομοιώνεται με μεγάλο κόπο. Χιλιάδες φορές επανερχόμαστε στους ίδιους λόγους της Γραφής και όμως μετά βίας συλλαμβάνουμε το αιώνιο νόημά τους. Πολλές φορές μεταπίπτουμε από τη μια κατάσταση στην άλλη, από την καλή στην κακή, από την αγάπη στην αντιπάθεια, από το Φώς στο σκοτάδι των παθών. Συγκρίνουμε την επίδρασή τους στην ψυχή και αγωνιζόμαστε να διατηρήσουμε την καλύτερη. Υποβάλλουμε τον εαυτό μας στις πλέον ποικίλες δοκιμασίες, και δι’ αυτών αναπτυσσόμαστε πνευματικά. Πρέπει να αναχθούμε από τους νηπιώδεις συλλογισμούς στην επίγνωση «τού τελείου ανδρός, εις μέτρον ήλικίας του πληρώματος του Χριστού» (πρβλ. Έφεσ. δ’ 13, βλ. Α’ Κορ. ιγ’ 11), μέχρι την ικανότητα να κάνουμε ελεύθερα και συνετά την «εκλογή» για τον αυτοπροσδιορισμό μας, πράγμα που θα κρίνει όλο το μέλλον μας. Η ελευθερία χωρίς το πλήρωμα της συνέσεως μετατρέπεται εύκολα και κακία.

Ο Θεός, αφού μάς αποκαλυφθεί μέσα στο φως κρύβεται ύστερα από εμάς. Ή ψυχή από την άμετρη θλίψης για την απώλεια αυτή φθάνει σε ολοκληρωτική μετάνοια μέχρι και το αυτομίσος. Χωρίς αυτό θα ήταν σχεδόν αδύνατον στον άνθρωπο, τον κληρονόμο του Πρωτοπλάστων Άδάμ, να απαλλαγεί από τις συνέπειες της εωσφορικής πτώσεως. Μόνο τότε θα μπορέσει να εισέλθει στη σφαίρα του ανεσπέρου Φωτός, «είς το εσώτερον του καταπετάσματος, όπου πρόδρομος υπέρ ημών εισήλθεν Ιησούς» (Έβρ. ς19-20). Και αυτό θα είναι η τελείωση της θεώσεως, κατά την οποία αποκλείεται νέα πτώση,

Τα σημεία του «πληρώματος της ηλικίας του Χριστού» στα όρια της γής είναι προσευχή παρόμοια με εκείνη του Χριστού στη Γεθσημανή, και θάνατος παρόμοιος με εκείνον στον Γολγοθά. Τότε συντελείται η αυθεντική εισαγωγή του ανθρώπου στη Θεία αιωνιότητα: «ή είσοδος εις την χαράν του Κυρίου» (πρβλ. Ματθ. κε’ 21).

Σε προσευχή παρόμοια με εκείνη στη Γεθσημανή μάς δίδεται η οντολογική πείρα της «υποστάσεως» ή όμοίωση δε του θανάτου μας με τον θάνατο του Χριστού είναι η οδός της «κενώσεως». Όσο πληρέστερη είναι αυτή η τελευταία, τόσο τελειότερη είναι η ανάβαση του πνεύματός μας στον φωτοφόρο χώρο της Προαιωνίου Θεότητος. Και ανεξάρτητα από το αν ο άνθρωπος εκφράζει με λόγια ή όχι την πραγματική του κατάσταση, την ζεί ώς οντολογική γνώση. Τώρα εν Χριστώ μπορεί και αυτός να πει, «εγώ είμι».

Αντιγραφή orthopraxia.gr

Ἕως πότε δυσί κυρίοις δουλεύοντες;

του Νεκτάριου Δαπέργολα

Διδάκτορος Ἱστορίας

      Ὅσα ἔγιναν τό βράδυ τοῦ Μ.Σαββάτου, ἔθεσαν μία ἀκόμη πολύ χαρακτηριστική ψηφίδα στό ἀποτρόπαιο ψηφιδωτό πού κατασκευάζεται ἐδῶ καί πολλά χρόνια (ὑπό τό κράτος τῆς οἰκουμενιστικῆς λαίλαπας), ἀλλά ἡ κατασκευή του ἔχει πια τόσο πολύ προχωρήσει, ὥστε ἡ ἕως πρότινος θολά ὁρατή ἀκόμη εἰκόνα νά γίνεται πλέον ἀντιληπτή ἀπό σχεδόν ὅλους. Ἤ τουλάχιστον, ἀπό  ὅλους τούς δυναμένους (καί κυρίως βουλομένους) ὁρᾶν.

       Ὁ λόγος προφανῶς γιά τήν ἀλλαγή τῆς ὥρας τῆς Ἀναστάσεως, πού δέν εἶναι φυσικά μία ἀπλή ἀλλαγή ὥρας (καί πρωτίστως ἀλλαγή ἡμέρας), ἀλλά μία ἀκόμη ἐνέργεια βλασφημίας καθώς καί κατάφωρης δογματικῆς ἐκτροπῆς, μία ἀπό τίς πολλές πού βιώνουμε ἐδῶ καί καιρό, καί γιά τήν ὁποία ὑπεύθυνοι εἶναι ἔνα ἀμφιφανῶς ἀντίχριστο πολιτικό καθεστώς και μία ἐπίσης ἀμφιφανῶς προδοτική ἐκκλησιαστική ἡγεσία. Μέ τήν κύρια εὐθύνη ὅμως νά βαραίνει κατά την ἄποψή μου κυρίως (καί πάλι) τή δεύτερη. Γιατί γιά τό ποιον καί τίς προθέσεις τοῦ Καίσαρα οὔτε αὐταπᾶτες μπορεῖ νά ὑπῆρχαν, οὔτε ἀμφιβολίες. Ἡ Ἱεραρχία μας ὅμως θά μποροῦσε, ἄν ἤθελε, νά ἀντιτάξει οὐσιώδη λόγο ἀντιρρήσεως καί πνεῦμα ἀντιστάσεως ἀπέναντι στό καθεστώς – καί ἥδη ἀπό τήν περσινή ἄνοιξη τό ἔχουμε πολλές φορές ξαναγράψει ὅτι σέ μιά τέτοια περίπτωση τίποτε ἀπό ὅλα αὐτά πού ζοῦμε ἐδῶ και ἕνα χρόνο, δέν θά εἶχε γίνει. Τίποτε ἀπό ὅλο αὐτό τό αἶσχος μέ τούς κλειδωμένους καί ἀπολυμασμένους ναούς, τίποτε ἀπό αὐτό τό συνεχές κουτρουβάλιασμα στόν κατήφορο τῶν συνεχῶν ὑποχωρήσεων σέ θέματα ὁλοένα καί πιό οὐσιώδη, τίποτε ἀπό τή συνεχῆ ἀπώθηση τῶν δῆθεν κόκκινων γραμμῶν ὅλο καί πιό πέρα. Σέ βαθμό πού νά μήν ὑπάρχει κανένα ὅριο πιά. Σέ βαθμό πού καί τίς ὁποιεσδήποτε ἀπομείνασες διαβεβαιώσεις περί δῆθεν μή διαπραγματεύσιμων ζητημάτων (ὅπως π.χ. ἡ Θεία Κοινωνία), τά ὁποῖα βρίσκονται πέρα ἀπό τό «κατ’ οἰκονομίαν», ἐλάχιστοι ἀφελεῖς νά μποροῦν νά τίς παίρνουν πλέον ἀκόμη στά σοβαρά.

      Ἐπειδή ὅμως δεν εἴμαστε ἅπαντες αἰθεροβάμονες, δέν ἐννοοῦμε προφανῶς ὅλη τήν Ἱεραρχία. Δεν ἐννοοῦμε κἄν  τό μεγαλύτερο κομμάτι της. Δέν πάει λοιπόν σέ αὐτούς τό «ἄν ἤθελε». Εὐτυχῶς ἤ δυστυχῶς, εἶναι γνωστά τά τεράστια προβλήματα που ταλανίζουν τη διοικοῦσα Ἐκκλησία μετά ἀπό τόσες δεκαετίες ἐκκοσμίκευσης καί εὐρύτερης κατάπτωσης, γνωστές οἱ σχέσεις πολλῶν ἐπισκόπων (καί ἀνερχόμενων ἀρχιμανδριτῶν) μέ στοές, γνωστές οἱ εὐρύτερες παθογένειες τοῦ πάση θυσία καριερισμοῦ ἀπό ἀρκετούς ἀνθρώπους πού φοροῦν ράσο ἀλλά δέν πιστεύουν σέ τίποτε ἄλλο, γνωστό ὅτι κάποιοι «κρατοῦνται» μέ διάφορα ζητήματα καί ἐκβιάζονται, γνωστά καί πολλά ἀκόμη. Γνωστό συνεπῶς (ἀπέναντι σέ αὐτό τό «ἄν ἤθελε») καί τό ὅτι ὄντως μία μεγάλη μερίδα ἐξαρχῆς δέν ἤθελε.

      Εἰδικά ὅμως τό παρόν κείμενο δέν ἀναφέρεται σέ αὐτούς. Αὐτοί δέν εἶναι ἐξάλλου «δυσί κυρίοις δουλεύοντες». Γιατί αὐτοί, παρά τά φαινόμενα καί πάρα τά ὅσα διακηρύττουν, εἶναι ὑπηρέτες σέ ἕνα ἀποκλειστικά καί πολύ συγκεκριμένο ἀφεντικό. Καί αὐτοί ἤδη «ἀπέχουσιν τόν μισθόν αὐτῶν». Ὑπάρχουν ὅμως καί οἱ ἄλλοι. Λιγότεροι μέν, ἀλλά γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν, σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα. Καί δέν εἶναι μόνο κάποιοι λίγοι ἐπίσκοποι, ἀλλά καί (πολύ περισσότεροι) ἱερεῖς καί λαϊκοί ἀκόμη. Αὐτοί πού δεν συμφωνοῦν μέ ὅλα αὐτά, αὐτοί πού θλίβονται καί ἴσως καί νά πονοῦν μέ ὅλη αὐτή τήν προδοσία, αὐτοί πού ἔχουν ἀκόμη κάτι μέσα τους. Ἀλλά πού φοβοῦνται ἀκόμη νά μιλήσουν, δεν ἀποφασίζουν νά «ἐκτεθοῦν», διστάζουν νά ἀκολουθήσουν τούς ἀπειροελάχιστους πού ἀπέμειναν πλέον μόνο νά ἀντιδροῦν ἀνοιχτά καί ὁμολογιακά, παραμένουν ἐγκλωβισμένοι σέ ψευτοδιλήμματα, βραχυκυκλωμένοι στήν ἀνακολουθία μεταξύ καλῶν προθέσεων καί κακῶν ἐπιλογῶν, ἐνίοτε ἴσως καί σχιζοφρενικά μπερδεμένοι ἀπό τίς δύο βάρκες πού ἐπέλεξαν ταυτόχρονα νά πατοῦν. 

      Ὅμως θα πρέπει νά τό ξεκαθαρίσουμε, ὅσο κι ἄν ἀκούγεται σκληρό. Οἱ καλές προθέσεις, ὅταν μένουν μόνο προθέσεις, στρώνουν ἀπλῶς τόν δρόμο πρός τήν Κόλαση. Δέν γίνεται νά τά ἔχεις καλά μέ ὅλους. Δέν γίνεται νά ἀναλίσκεσαι ἐς ἀεί σέ ἰσορροπισμούς. Ὄταν ἐπιμένεις νά πατᾶς σέ δύο βάρκες, εἶναι νομοτελειακά βέβαιο ὅτι κάποτε θά καταποντιστεῖς. Κάποια στιγμή θά πρέπει ἐπιτέλους νά ἐπιλέξεις μέ ποιούς θα πᾶς καί ποιούς θά ἀφήσεις. Καί εἰδικά σέ μία τέτοια κρίσιμη πλέον φάση, ὅπου ἡ ἀνάγκη γιά πραγματική ὁμολογία Χριστοῦ (ἔργοις ὅμως, ὄχι ἀπλῶς λόγοις) εἶναι πιά τόσο ἐπιτακτική καί ὅπου περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά «ὁ σιωπῶν δοκεῖ συναινεῖν». Δέν μίλησαν γιά τήν οἰκουμενιστική πληγή, πού εἶναι ἐπί τόσα χρόνια χαίνουσα καί βαριά κακοφορμισμένη. Δέν μίλησαν γιά τό Οὐκρανικό. Δεν μίλησαν γιά τό κλείδωμα τῶν ναῶν, χωρίς ἀπολύτως κανένα σοβαρό λόγο (αὐτό δέν συνέβη ἄλλωστε ποτέ ἀκόμη καί σέ πραγματικά φονικές πανδημίες, πού οὐδεμία σχέση ἔχουν μέ τή σημερινή διαστροφικά ὑπερδιογκωμένη πραγματικότητα). Δέν μίλησαν, ὅταν κάποιοι ἐπινόησαν μία ὁλόκληρη ψευτοθεολογία τῆς μάσκας καί τοῦ…dettol, γιά νά δικαιώσουν τήν πτώση τους. Δεν μίλησαν οὔτε και προχτές, μέ τή νέα ψευτοθεολογία τῆς…διημέρου ’Αναστάσεως. Ἐπιτέλους, πότε θα μιλήσουν; 

     Καί τό πιό τραγικά εἰρωνικό εἶναι βέβαια ὅτι γίνονται ἔνοχοι ὅλης αὐτῆς τῆς ἀφωνίας και ἀπραξίας, ἀκόμη καί «μηδενός διώκοντος». Ποιός θά τούς ἐξανάγκαζε ἄραγε σέ πλήρη συμμόρφωση πρός τήν κάθε ἀνεκδιήγητη ἐγκύκλιο σάν κι αὐτές πού βγάζει ἐδῶ καί μῆνες ἡ διαδικτυακή παρέα πού συνέρχεται μέσω…zoom (εἰς τύπον δῆθεν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου); Ποιός θά τούς τιμωροῦσε, ἄν ἔλεγαν ἐπιτέλους στή ζωή τους καί ἕνα ΟΧΙ (σάν κι αὐτά δηλαδή ἀπό τά ὁποῖα ἀποκλειστικά γράφεται ἡ Ἱστορία); Ποιός θά τούς δίωκε, ἄν ἐπέλεγαν ἔστω πρό ὁλίγων ἡμερῶν νά ἀρνηθοῦν τό νά τιναχτεῖ στόν ἀέρα ἡ Ἱερά Παράδοση 2.000 ἐτῶν ὡς πρός τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου; Ποιός τιμώρησε δηλαδή τόσες καί τόσες ἐνορίες σέ ὅλη τήν Ἑλλάδα, πού ἀρνήθηκαν νά συμπράξουν στή νέα βεβήλωση καί ἑόρτασαν κανονικά τά μεσάνυχτα ἤ ἔστω νωρίς τό πρωί τῆς Κυριακῆς; Γιατί πρέπει κάποιοι νά εἶναι τόσο τρομακτικά ὑπάκουοι καί πειθήνιοι, γιατί πρέπει ἐνίοτε νά γίνονται ἀκόμη καί «βασιλικότεροι τοῦ βασιλέως» – καί δή (τό ἐπαναλαμβάνω) «μηδενός διώκοντος»; Καί σέ καιρούς μάλιστα πού τό καθῆκον τους ὡς πνευματικῶν ποιμένων δέν εἶναι ἡ προστασία τῶν πιστῶν ἀπό πρόστιμα ἤ ἀπό τή σωματική ἔκθεση σέ ἄκρως ἀμφισβητούμενες ἀσθένειες, ἀλλά ἡ προστασία τῶν ψυχῶν ἀπό τή βλασφημία, τήν πλάνη καί τήν αἵρεση. Καί ἕνα καθῆκον βέβαια πού θά ὄφειλαν νά τό πράξουν, ἀκόμη καί «πολλῶν διωκόντων». Γιατί οἱ καιροί αὐτό πλέον ξεκάθαρα ἀπαιτοῦν.

     Και οἱ καιροί εἶναι καιροί ἀποκαλύψεων καί κοσκινίσματος. Θα τό ποῦμε καθαρά: ὅσοι λένε πώς εἶναι ζωντανοί (ἐπίσκοποι, ἱερεῖς καί λαϊκοί), δέν ἀρκεῖ πλέον νά τό λένε ἀπό μέσα τους. Ἀρκετά ἔπαιξαν ἔστω καί ἀπρόθυμα τό παιχνίδι τοῦ συστήματος (μέ τήν ἀδράνεια, τή φοβικότητα, τή ραθυμία τους). Ἀρκετά ἔμειναν στή σκιά, μήπως καί κάποιοι τούς ἀποκαλέσουν ψεκασμένους καί…ταλιμπάν ἤ μήπως δυσαρεστηθεῖ κάποιος πατριάρχης, ἀρχιεπίσκοπος ἤ ἄλλος ἀπό τό (πολιτικό καί ἐκκλησιαστικό) καθεστώς. Ἀρκετά κρύφτηκαν πίσω καί ἀπό προφάσεις, ὅπως ἡ ἐπίκληση τῆς δῆθεν ἀδυναμίας καί ὁλιγαριθμίας τους ἀπέναντι στήν ἰσχύ τῶν πολλῶν ἤ ὅπως ἡ παντελῶς ἐκείνη ἀθεολόγητη ἀνοησία τῆς ὑπακοῆς σέ ἐκκλησιαστικά ἀνωτέρους (κι ἄς εἶναι ἀπολύτως δεδομένο καί ξεκάθαρο ὅτι ἀπροϋπόθετος ὑπακοή οὔτε νοεῖται οὔτε ὑφίσταται βάσει καμίας πατερικῆς παρακαταθήκης, καμίας ἐκκλησιαστικῆς Παράδοσης, κανενός Ἱεροῦ Κανόνα). 

     Ὅσοι λένε λοιπόν πώς εἶναι ζωντανοί, ὅσοι λένε πώς νοιάζονται καί θλίβονται, δέν ἀρκεῖ πιά νά τό λένε ἀπό μέσα τους ἤ ἔστω διά ψιθυρισμῶν στόν στενό τους περίγυρο. Κάποια στιγμή θά πρέπει ἐπιτέλους καί νά τό φωνάξουν. Καί ἀμέσως μετά θά πρέπει καί νά τό ἀποδείξουν. Οἱ καιροί ἀπαιτοῦν πράξεις. Τίς ἀναμένουμε…

Η εποχή μας είναι καιρός ομολογίας, 4-5-2021, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου (Ἀπόσπασμα)

από το Κανάλι Υπεραγία Θεοτόκος

Ἅγιος Μεγαλομάρτυς Γεώργιος ὁ Τροπαιοφόρος 

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού 

         Η αγία μας Εκκλησία έχει να επιδείξει νέφη Μαρτύρων. Μυριάδες πιστοί βασανίστηκαν και έχυσαν το αίμα τους για την πίστη του Χριστού, την  σώζουσα πίστη της Εκκλησία μας. Πολλοί από αυτούς χαρακτηρίζονται ως Μεγαλομάρτυρες, διότι βασανίστηκαν περισσότερο από τους άλλους και έδειξαν μεγάλη ανδρεία. Ένας από αυτούς είναι και ο λαοφιλής άγιος Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος, ο οποίος έλαβε και την προσωνυμία Τροπαιοφόρος, διότι κατατρόπωσε τους διώκτες του ειδωλολάτρες και θριάμβευσε έτσι η χριστιανική πίστη, στα μάτια των ισχυρών της εποχής του.

     Γεννήθηκε στην Καππαδοκία της Μ. Ασίας στα τέλη του 3ου μ. Χ. αιώνα, από ευσεβής και εύπορους γονείς. Δεν γνωρίζουμε δυστυχώς τα ονόματά τους, ούτε περισσότερα στοιχεία γι’ αυτούς. Γνωρίζουμε όμως ότι, ως συνειδητοί χριστιανοί, μεγάλωσαν το Γεώργιο με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Του ενέπνευσαν ακράδαντη πίστη στο Σωτήρα Χριστό, αφοσίωση στην μοναδική χριστιανική διδασκαλία και βίωση της ευαγγελικής ηθικής. Φρόντισαν ακόμα να λάβει σοβαρή μόρφωση στα ονομαστά σχολεία της περιοχής. 

      Η ομορφιά της ψυχής του σε συσχετισμό μα το κλασικό σωματικό του κάλλος συνέθεταν μια σπάνια προσωπικότητα, φωτεινό παράδειγμα και πρότυπο για τους νέους της ευρύτερης περιοχής της Καππαδοκίας. Τέτοιοι υπήρξαν άλλωστε οι καλλίμαχοι μάρτυρες της Εκκλησίας μας, όπως ο Δημήτριος, ο Προκόπιος, οι Θεόδωροι κ.α., οι οποίοι, ως θεοφόροι, ξεχώριζαν από τους εμπαθείς ειδωλολάτρες. 

      Ως επάγγελμα ο νεαρός Γεώργιος διάλεξε τη στρατιωτική σταδιοδρομία. Εντάχθηκε στον  ρωμαϊκό στρατό και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, χάρις στα σπάνια προσόντα του, ανέβηκε τη στρατιωτική ιεραρχία. Έγινε χιλίαρχος. Τόσο οι ανώτεροι, όσο και οι κατώτεροί του στρατιωτικοί τον εκτιμούσαν και τον θαύμαζαν για τα ψυχικά, διανοητικά και σωματικά του χαρίσματα. 

     Ο Γεώργιος δεν έκρυβε την χριστιανική του πίστη. Με το παράδειγμά του ξεχώριζε από τους ειδωλολάτρες συναδέλφους του. Το ήθος του και πως τα χαρίσματά φανέρωναν την πίστη του στο Χριστό. Επίσης δεν παρέλειπε να κάνει ιεραποστολή στο πολυπληθές στράτευμα με αποτέλεσμα πλήθος ανδρών του στρατεύματος να ασπασθεί τον Χριστιανισμό. 

     Η ύφεση των διωγμών ανάμεσα στα έτη 258 μέχρι 284 είχε ως συνέπεια οι χριστιανοί να ανασάνουν για λίγο. Αυτό όμως δεν κράτησε για πολύ. Το 284 ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο του απέραντου ρωμαϊκού κράτους ο Διοκλητιανός (284-305), ο οποίος με διάταγμά του ανανέωσε τους διωγμούς εναντίον του Χριστιανισμού. Πρόκειται για έναν από τους πλέον θρησκομανείς και εμπαθείς Ρωμαίους αυτοκράτορες. Μάλιστα, επειδή πίστεψε πως η χριστιανική πίστη ήταν η αιτία της κατάπτωσης του κράτους, κήρυξε τον χειρότερο διωγμό που γνώρισαν οι χριστιανοί ως τότε. Γκρεμίστηκαν οι ναοί, κάηκαν βιβλία και μυριάδες πιστοί οδηγήθηκαν σε φρικτά μαρτύρια και το θάνατο. Είναι ιστορικά βεβαιωμένο πως εκείνοι που εξώθησαν τον δεισιδαίμονα αυτοκράτορα σε απηνή διωγμό κατά των Χριστιανών ήταν οι σκοτεινοί και αδίστακτοι ειδωλολάτρες ιερείς – μάντεις των διαβόητων μαντείων, του Κλαρίου και Διδυμαίου Απόλλωνος της Μ. Ασίας. Επειδή, με την αύξηση των Χριστιανών, ερήμωναν τα κέντρα αυτά του σκοταδισμού, της δεισιδαιμονίας και της απάτης, και οι ιερείς έχαναν τεράστια ποσά από την έλλειψη ζητητών χρησμών, διαμήνυσαν στον αυτοκράτορα πως το θέλημα των «θεών» ήταν η ολοκληρωτική εξαφάνιση του Χριστιανισμού και των οπαδών του. Ότι δήθεν έτσι θα ήταν ευμενείς προς το κράτος!   

       Ο φανατικός ειδωλολάτρης αυτοκράτορας θέλησε επίσης να καθαρίσει το στράτευμα από τους χριστιανούς στρατιωτικούς. Έδωσε σαφείς εντολές να εντοπισθούν όλοι οι χριστιανοί του στρατεύματος και να αναγκασθούν να αρνηθούν την πίστη του, διαφορετικά να εκτελούνται χωρίς έλεος. Πλήθος χριστιανών στρατιωτών συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο Μεταξύ αυτών συνελήφθη και ο Γεώργιος, ο οποίος οδηγήθηκε μπροστά στον αυτοκρατορικό απεσταλμένο Μαγνέντιο για να απολογηθεί. 

      Ο ρωμαίος αξιωματούχος θαύμασε το παράστημα του Γεωργίου και εκτίμησε τα σπάνια προσόντα του και γι’ αυτό μεταχειρίστηκε όμορφο τρόπο να τον μεταπείσει να απαρνηθεί την πίστη του και να ασπασθεί την ειδωλολατρία. Ο Γεώργιος με θάρρος και ευγένεια αρνήθηκε να υπακούσει στις προτροπές του Μαγνέντιου. Το γεγονός αυτό εξόργισε τον ρωμαίο αξιωματούχο και διέταξε να τον βασανίσουν σκληρά. Φανατικοί ειδωλολάτρες στρατιώτες έμπηγαν αιχμηρά αντικείμενα στο κορμί του Γεωργίου. Εκείνος προσεύχονταν, όχι για τη σωτηρία του, αλλά για την μεταστροφή των βασανιστών του. Τότε έγινε το απροσδόκητο. Οι βαθιές και επώδυνες πληγές του επουλώνονταν πάραυτα θαυματουργικά. Τότε ο Μαγνέντιος έδωσε διαταγή να τον  κλείσουν στη φυλακή.

     Ύστερα από λίγες ημέρες έκανε περιοδεία στα μέρη της Ανατολής ο ίδιος ο Διοκλητιανός, μαζί με τη σύζυγό του, την ελληνίδα Αλεξάνδρα. Όταν επισκέφτηκε το στρατόπεδο του Γεωργίου πληροφορήθηκε το γεγονός και θέλησε να τον μεταπείσει ο ίδιος. Τον οδήγησε λοιπόν σε παραπλήσιο ναό το Απόλλωνα και τον παρότρυνε να θυσιάσει στα είδωλα. Εκείνος όμως και πάλι αρνήθηκε να ασπασθεί την πλάνη της ειδωλολατρίας. Μάλιστα αναφέρεται πως την ώρα που βρισκόταν μπροστά στο άγαλμα του ψευτοθεού, ρώτησε ο Γεώργιος το άγαλμα «θέλεις εσύ άψυχο είδωλο να λάβεις ως Θεός από μένα θυσία;».  Το δαιμόνιο που κατοικούσε μέσα σε αυτό αναγκάστηκε να ομολογήσει ότι «δεν είμαι εγώ ο Θεός, ούτε κάποιος. άλλος από μας. Μόνο αυτός που κηρύττεις είναι αληθινός Θεός. Εμείς ήμασταν κάποτε άγγελοι και εξαιτίας της υπερηφάνειας μας γίναμε διάβολοι. Από τότε φθονούμε τους ανθρώπους και τους κοροϊδεύουμε ότι εμείς είμαστε οι θεοί για να μας προσκυνούν». Αμέσως ακούστηκε μέγας κλαυθμός μέσα από τα αγάλματα και με μεγάλη βοή σωριάστηκαν μόνα τους στη γη και έγιναν κομμάτια. Τότε η αυτοκράτειρα συγκλονίστηκε από το θαυμαστό αυτό γεγονός και ομολόγησε πίστη στο Χριστό, αντίθετα ο θηριώδης αυτοκράτορας, όχι μόνο δεν επηρεάστηκε από το θαύμα, αλλά το θεώρησε μαγικό τέχνασμα του Γεωργίου. Οι φανατικοί ειδωλολάτρες ιερείς άρχισαν να κτυπούν ανελέητα τον άγιο, ώσπου τον άφησαν λιπόθυμο. Τελικά έδωσε ο αυτοκράτορας    διαταγή να τον αποκεφαλίσουν και επίσης να ρίξουν στη φυλακή την Αλεξάνδρα.

         Το πράσινο ανοιξιάτικο χορτάρι ποτίστηκε με το τίμιο αίμα του μάρτυρα και η αγία του ψυχή ανέβηκε στο θρόνο του Χριστού, για να λάβει τον πολύτιμο και αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου. Επίσης και η Αλεξάνδρα πέθανε λίγο αργότερα από τις κακουχίες της φυλακής, παίρνοντας και αυτή το δικό της μαρτυρικό στέφανο.

        Οι χριστιανοί της περιοχής παρέλαβαν με ευλάβεια και έθαψαν το σώμα του μάρτυρα με τιμές. Ο τάφος του είχε γίνει κέντρο συνάθροισης των πιστών όλης της περιοχής, για να χαιρετήσουν και να τιμήσουν τον καλλιμάρτυρα του Χριστού. Πλήθος θαυμάτων γινόταν εκεί. Τυφλοί έβλεπαν το φως τους, παράλυτοι σύσφιγγαν τα μέλη τους, βαριά ασθενείς έβρισκαν την υγεία τους, πένητες διασώζονταν, αιχμάλωτοι επέστρεφαν στα σπίτια τους, χάρη στην δύναμη του Γεωργίου. Σύμφωνα με την παράδοση το σώμα του Μάρτυρα μεταφέρθηκε αργότερα στην Παλαιστίνη και θάφτηκε εκεί. Ο τάφος του σώζεται μέχρι σήμερα και επιτελούνται εκεί θαύματα ιάσεως σε πονεμένους χριστιανούς και αλλοθρήσκους.

       Ο Μεγαλομάρτυς Γεώργιος δεν άργησε να αγιοποιηθεί στη συνείδηση της Εκκλησίας Ευθύς μετά το μαρτύριό του άρχισε να τιμάται από όλους τους χριστιανούς. Μέχρι σήμερα βρίσκεται την πρωτοπορία της χορείας των αγίων. Πάμπολλοι ναοί είναι αφιερωμένοι στη χάρη του, πλήθος χριστιανών φέρουν με καμάρι το ηρωικό και σεπτό όνομά του, επίσης τοπωνύμια, περιοχές, ακόμα και πόλεις φέρουν το όνομά του! Στις μουσουλμανικές χώρες και ιδιαίτερα στην Αίγυπτο και στην Παλαιστίνη ο άγιος Γεώργιος τιμάται και από τους μουσουλμάνους για τα άπειρα θαύματα που επιτελεί και σε αυτούς!

       Η μνήμη του μαρτυρίου του εορτάζεται στις 23 Απριλίου. Όμως επειδή αρμόζει σε εκείνον να εορτάζεται λαμπρά η μνήμη του και επειδή συχνά συμπίπτει αυτή με την Μ. Τεσσαρακοστή, μετατίθεται, στην περίπτωση αυτή, την Δευτέρα του Πάσχα. 

       Ως συνειδητοί πιστοί αισθανόμαστε μεγάλη ευλογία να τον έχουμε προστάτη και βοηθό μας. Αυτός θα πρέπει να είναι το ιδεώδες, του οποίου οφείλουμε να μιμούμαστε αν θέλουμε να είμαστε αρεστοί στο Θεό. Το ηρωικό του παράδειγμα θα πρέπει να είναι για μας κανόνας πίστεως και ιδιαίτερα για τους νέους μας, οι οποίοι παραπαίουν στους σύγχρονους δύσκολους καιρούς του πνευματικού αποπροσανατολισμού και της σύγχυσης.

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ – Επίσκοπος Σταυρουπόλεως (30/4)

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

    Η ρωσική Ορθοδοξία εμπλούτισε το αγιολόγιο της Εκκλησίας μας με μυριάδες αγίους. Την πρωτοπορία έχουν οι άγιοι Επίσκοποι, οι οποίοι αναδείχτηκαν, σε αγιότητα και εκκλησιαστικό φρόνημα, εφάμιλλοι των αγίων Πατέρων της αρχαίας Εκκλησίας. Ένας από αυτούς υπήρξε και ο άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ, Επίσκοπος Σταυρουπόλεως, ένας ακούραστος και ζηλωτής ποιμένας.

     Γεννήθηκε το 1807 στην ρωσική κωμόπολη Ποκρόφσκ στην επαρχία Βολογκντά. Οι γονείς του ανήκαν σε ευγενή οικογένεια της παλιάς αριστοκρατίας. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Δημήτριος. Οι ευσεβείς γονείς του ενστάλαξαν στην ψυχή του την ευσέβεια και την πίστη στο Θεό, ώστε από μικρό παιδί άρχισε να δείχνει σημάδια υπέρμετρης αγάπης για την Εκκλησία. Σύχναζε στο ναό της πόλεως και συχνά αποσύρονταν σε γειτονικά δάση, όπου προσευχόταν με θέρμη στο Θεό και διάβαζε, εκεί στην ησυχία τη ερημιάς, βίους αγίων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι γεννήθηκε σε έναν ευλογημένο τόπο, γεμάτο σκήτες και ερημητήρια αγίων αναχωρητών. Μάλιστα η περιοχή αυτή αποκαλούνταν ως η «Θηβαΐδα της Ρωσίας». Αυτό το πνευματικό κλίμα και το περιβάλλον επέδρασε τα μέγιστα στην ψυχή του νεαρού Δημητρίου. 

      Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στην πατρίδα του και στη συνέχεια οι εύποροι γονείς του τον έστειλαν στην Αγία Πετρούπολη, να σπουδάσει στην περίφημη Στρατιωτική Σχολή Μηχανικού. Εκεί ο Δημήτριος έδειξε ιδιαίτερη επιμέλεια, ώστε οι μαθησιακές του επιδόσεις έγιναν γνωστές από τον μελλοντικό τσάρο Νικόλαο Α΄, ο οποίος τον πήρε υπό την προστασία του, προορίζοντάς τον για  λαμπρή στρατιωτική καριέρα.  

      Σύντομα ο Δημήτριος άρχισε να χάνει τον ενθουσιασμό του για το στρατιωτικό επάγγελμα. Παρά τις λαμπρές επιδόσεις του στη Στρατιωτική Σχολή, γεννήθηκε στην ψυχή του η επιθυμία να ακολουθήσει τη μοναχική ζωή και να αφιερωθεί στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Γι’ αυτό άρχισε να έχει κρυφές επαφές με τους πατέρες και τους μοναχούς της φημισμένης Ιεράς Μονής Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι. Εκείνοι συμμερίστηκαν τις ανησυχίες του και τον ενθάρρυναν να αναζητεί το πραγματικό νόημα της ζωής του. 

      Το 1826 μια σοβαρή ασθένεια στάθηκε αφορμή να αλλάξει πορεία στη ζωή του. Όντας είκοσι ετών, παραιτήθηκε από τη σχολή, παρ’ όλες τις αντιρρήσεις των αξιωματικών και των καθηγητών του και αποσύρθηκε στην Ιερά Μονή Αγίου Αλεξάνδρου Σβιρ, κοντά στην Αγία Πετρούπολη. Εκεί συνδέθηκε με ισχυρό πνευματικό δεσμό με τον φημισμένο Στάρετς (Γέροντα)  Λεωνίδα της Όπτινα, ο οποίος έτυχε την περίοδο εκείνη να βρίσκεται στη Μονή αυτή. Από εκεί πήγε στην Ιερά Μονή Αγίου Κυρίλλου Πετρουπόλεως, όπου γνώρισε έναν άλλο σημαντικό Στάρετς, τον Θεοφάνη. Έμεινε κοντά του τέσσερα χρόνια ως υποτακτικός και μαθητευόμενος. Κατόπιν γύρισε ξανά στη Μονή της Όπτινα, στο Γέροντα Λεωνίδα. 

    Στα 1831 εκάρη μοναχός και έλαβε το μοναχικό όνομα Ιγνάτιος. Μετά από λίγο καιρό χειροτονήθηκε διάκονος και στη συνέχεια πρεσβύτερος. Ύστερα διορίστηκε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Λοπώφ, στην επισκοπική περιφέρεια Βολογκντά, στην πατρίδα του. Η Μονή αυτή βρισκόταν τον καιρό εκείνο σε εγκατάλειψη και ερήμωση. Όμως ο δραστήριος Ιγνάτιος, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε και την ασθενική του  κράση, επέδειξε ιδιαίτερες ικανότητες, ώστε σύντομο χρόνο ανάδειξε τη Μονή σε σημαντικό πνευματικό κέντρο της περιοχής. Ανακαίνισε τα παλαιά κτήρια, έκτισε νέα και προσέλκυσε πολλούς μοναχούς. 

        Όμως η υγεία του επιδεινώνονταν σταδιακά. Μετά από νέα σκληρή και επώδυνη αρρώστια αποφάσισε να μεταβεί σε άλλη Μονή κοντά στη Μόσχα. Ο τσάρος Νικόλαος πληροφορήθηκε την άφιξή του, θυμήθηκε ότι ήταν ο προστατευόμενος του στη Στρατιωτική Σχολή και θέλησε να τον αξιοποιήσει. Τον όρισε ηγούμενο στην Ιερά Μονή Αγίου Σεργίου, πλησίον της Αγίας Πετρουπόλεως. Και εδώ ο Ιγνάτιος επέδειξε τις ιδιαίτερες ικανότητές του και τον ένθερμο ζήλο του για την Εκκλησία.  Σε λίγο χρόνο ανέδειξε και τη νέα Μονή πνευματικό φάρο της περιοχής. Ανακαίνισε τα παλαιά κτίρια, αποκατέστησε την κοινοβιακή ζωή και τάξη και επανέφερε το λειτουργικό τυπικό, το οποίο είχε παρεκκλίνει. Επίσης η πνευματική του δράση προσέλκυσε πλήθος μοναχών, επανδρώνοντας τη Μονή. Ο ίδιος λειτουργούσε, εξομολογούσε και κήρυττε αδιάκοπα στους πολυπληθείς προσκυνητές. Τόνιζε με έμφαση την αξία της συνεχούς νήψεως, δηλαδή της πνευματικής επαγρύπνησης και της νοεράς προσευχής, ήτοι: της μονολόγιστης ευχής: «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλό». 

      Ο ίδιος προόδευε πνευματικά, με την συνεχή προσευχή, τη νηστεία, τις αγρύπνιες, την ησυχία και την  άσκηση των αρετών. Μάλιστα τα σημάδια αγιότητας άρχισαν να είναι εμφανή σε αυτόν. Αξιώθηκε του χαρίσματος της θαυματουργίας. Με τις προσευχές του επιτελούσε πολλά θαύματα.  Η φήμη του διαδόθηκε στην ευρύτερη περιοχή. Ο επιχώριος Επίσκοπος τον διόρισε γενικό επόπτη όλων των Ιερών Μονών της Αγίας Πετρούπολης, γεγονός που τον έκαμε περισσότερο γνωστό. Περισσότερο αγαπήθηκε από τους νέους, οι οποίοι έτρεχαν κατά χιλιάδες κοντά του να πάρουν τις ευλογίες του και τις πολύτιμες πνευματικές του νουθεσίες.  Αλλά δεν έλειψαν και οι εχθροί του. Άνθρωποι κακεντρεχείς τον μίσησαν και τον πολέμησαν με πάθος. 

       Το 1847, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε περισσότερο. Η σωματική του εξάντληση τον ανάγκασαν να παραιτηθεί προσωρινά από τα πολλά καθήκοντά του και να αποσυρθεί στην Ιερά Μονή Νικολάου Μπαμπάγεβο, για ανάπαυση. Εκεί ανάπαυσε μεν το σώμα του, όχι όμως και το πνεύμα του. Στο ήσυχο και γαλήνιο εκείνο μέρος βρήκε την ευκαιρία να επιδοθεί στο συγγραφικό του έργο. Έγραψε πολυάριθμες επιστολές  και πνευματικές πραγματείες, αφιερωμένες στην πνευματική ζωή και ιδίως στην  νοερά προσευχή.  Μετά από λίγο καιρό ανάλαβε πάλι τα καθήκοντά του στη Μονή Αγίου Σεργίου.

      Το 1857 η Εκκλησία τον κάλεσε να την υπηρετήσει ως Επίσκοπος. Επιλέχτηκε και χειροτονήθηκε Επίσκοπος Σταυρουπόλεως στην περιοχή του Καυκάσου στον Εύξεινο Πόντο. Ο Ιγνάτιος, παρ’ όλα τα προβλήματά του, συνέχισε να δείχνει τον αστείρευτο ζήλο του για την Εκκλησία. Ανάλωσε κυριολεκτικά τις δυνάμεις του, περιοδεύοντας την αχανή επισκοπική του περιφέρεια, διδάσκοντας, νουθετώντας και λύνοντας τα χρονίζοντα προβλήματα των ενοριών. Έδωσε μεγάλη σημασία στην χριστιανική εκπαίδευση των παιδιών, έχοντας την πεποίθηση ότι οι χριστιανοί νέοι είναι το μέλλον της Εκκλησίας. 

       Η επισκοπική του διακονία δεν έμελλε να είναι μακροχρόνια. Τέσσερα χρόνια μετά μια νέα αρρώστια τον κατέβαλε και τον καταρράκωσε σωματικά, ώστε να μη μπορεί να ανταποκριθεί στα επισκοπικά του καθήκοντα. Γι’ αυτό ζήτησε την άδεια από τη Σύνοδο να αποσυρθεί στην Ιερά Μονή Νικολάου Μπαμπάγεβο. Έμεινε εκεί έξι χρόνια, ως απλός μοναχός, εφησυχάζων, προσευχόμενος και συγγράφοντας πνευματικά συγγράμματα. Στις 30 Απριλίου 1867, σε ηλικία 60 ετών κοιμήθηκε ειρηνικά. Τα πνευματικά του τέκνα τον είδαν λουσμένο σε ένα εκτυφλωτικό φώς, δείγμα της αγιότητάς του. Η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο και όρισε να τιμάται η μνήμη του στις 30 Απριλίου, την ημέρα της οσιακής κοιμήσεώς του.