Ορθοδοξία

Αρχική Ορθοδοξία Σελίδα 3

Πολλή αγάπη κλείνει στο στήθος του ο λαός μας (Φ. Κόντογλου)

Πολλή αγάπη κλείνει στο στήθος του ο λαός μας!

Φώτης Κόντογλου

Πολλή αγάπη κλείνει στο στήθος του ο λαός μας (Φ. Κόντογλου)


Ένα τόσο επίκαιρο Άρθρο του Κόντογλου στην Ελευθερία που γράφτηκε στις 9/2/1964, με αφορμή την αγάπη που εισέπραξε από τον κόσμο μετά το ατύχημα που είχε με την αγαπημένη του γυναίκα Μαρία. Συγκεκριμένα 5 μήνες μετά το αυτοκινητικό ατύχημα που είχαν με τη γυναίκα του τον Σεπτέμβριο του 1963 και κυριολεκτικά ευλογούσε τον Θεό που δεν την πήρε από κοντά του! Και είναι επίκαιρο για πολλούς λόγους, όπως θα διαπιστώσετε. Τόσο για την αγάπη του προς την αγαπημένη του σύζυγο όσο και για την αγάπη που μπορούν να επιδείξουν οι Έλληνες … (Από την Σελίδα “Αρχείο Φώτη Κόντογλου”)

“Πολλή αγάπη υπάρχει στον βλογημένο λαό μας. Αυτό το είχα καταλάβει και πριν, αλλά τώρα, με τη συμφορά που έπαθα, είδα ένα πράγμα που μ’ έκανε να δακρύζω από χαρά κι από ευγνωμοσύνη. Ναι. Πολλή αγάπη κλείνει στο στήθος του ο λαός μας. Σας βεβαιώνω πως δε λογαριάζω αν τη φανερώνει για το πρόσωπό μου ή για άλλον. Τι σημασία έχουνε τα πρόσωπα; Σημασία έχει ότι υπάρχει γύρω μας αυτός ο ατίμητος θησαυρός, η αγάπη, η πόνεση, η φροντίδα για τον άλλον, αδιάφορα ποιον βρίσκει κάθε φορά για να φανερωθεί. Σαν ποτάμι δροσερό τούτη η αγάπη δροσολογά τον πυρωμένο ξέρακα της ζωής μας. Δένει τους ανθρώπους μεταξύ τους και τους δυναμώνει, για τούτο ο μακάριος Παύλος λέγει πως είναι «ο σύνδεσμος της τελειότητος». Σύνδεσμος αγιασμένος, αγκάλιασμα αδελφικό, περίπτυξη με δάκρυα ανακούφισης. Διώχνει μακριά τον εγωισμό, το κακό δηλητήριο, που χωρίζει τους ανθρώπους, ξορκίζει το σατανά τον ανθρωποκτόνο.

Δεν πιστεύω κανένας άλλος λαός να νιώθει τόση αγάπη και συμπόνια. Τώρα κατάλαβα καλά, πως όλοι οι Έλληνες έχουνε μέσα τους τούτο το τίμιο ξύλο, κι ας μη φαίνεται, ας το κρύβει ο χαρακτήρας τους. Κακοί, αληθινά κακοί κι αμετακίνητοι πολύ λίγοι υπάρχουνε ανάμεσά μας. Ξέρω πως έχουνε φυτρώσει στον τόπο μας κάποια αγκαθερά και φαρμακερά τέρατα, που κάνουνε τον άνθρωπο ν’ ανατριχιάζει. Μα είναι λίγα, σαν τις δράκαινες, που φυτρώνουνε εδώ κι εκεί απάνω στα καλοκάγαθα βουνά μας. Οι άλλοι, όσοι φαίνουνται κακοί, γίνονται από αδυναμία και ανάγκη. Τα πάθη θολώνουνε τα μάτια τους, η ζήλεια, η ματαιοδοξία, το κακό φιλότιμο, το πολιτικό πείσμα. Σε ώρες που αυτά τα πάθη είναι μουδιασμένα, αναπηδά αναπάντεχα η καλοσύνη, σαν το καθαρό νερό, που τινάζεται από το βράχο. Θεληματικά κακές ψυχές δεν έχουμε στον τόπο μας. Γι αυτό έλεγε ο Σωκράτης «Ουδείς εκών κακός». Γιατί σε άλλους τόπους, απ’ όσο ξέρω, βρίσκουνται κακοί άνθρωποι, που είναι κακοί χωρίς ανάγκη. Κι όσοι δεν είναι κακοί είναι αδιάφοροι στον πόνο τ’ αλλουνού. Εκεί υπάρχει και η σατανική αρρώστια της ψυχής που την λένε σαδισμό. Να χαίρεται ο άνθρωπος σαν βασανίζεται ο άλλος. Τέτοια αποτρόπαια πλάσματα δεν υπάρχουνε σε μας. Η μονάχη ιστορία που δεν έχει να δείξει τέτοια αρρωστιάρικα τέρατα είναι η ελληνική.

Λοιπόν ας μη φανεί παράξενο αυτό που λέγω για την αγάπη που έχει ο λαός μας. Και δεν μιλώ έτσι επειδή κολακεύτηκα από τη μεγάλη συμπάθεια αυτού του λαού προς εμένα. Εγώ μπορεί να μην την αξίζω. Συχνά βλέπουμε αυτή η αγάπη να ρίχνεται επάνω σε πρόσωπα που δεν είναι άξια ν’ αγαπηθούνε. Γι αυτό έχω την ιδέα, πως ο λαός μας νιώθει την ανάγκη ν’ αγαπήσει, να δώσει τη συμπάθειά του σε κάποιον. Και μη βρίσκοντας πάνα έναν άξιο, πέφτει σε μας, τους ανάξιους. Όπως λέγω στους θεολόγους, πως λαός μας διψά την αγιότητα και δε θέλει θεολογίες κούφιες. Και γι αυτό φτάνει να είναι λίγο ηθικός ένας παπάς ή ένας καλόγερος και τον λέγει άγιο.

Καλή φυλή, βλογημένη φυλή, μ’ όλα τα κουσούρια που της φορτώνουμε.

Πόσα ξεπετάγματα καλής καρδιάς, συγνώμης και ενθουσιασμού βλέπουμε κάθε τόσο! Που βρίσκει αυτό το κέφι τούτος ο βασανισμένος κόσμος, που’ ναι φορτωμένος με όλες τις συμφορές, ο λαός μας που ξαγοράζει κάθε μέρα και ώρα της ζωής του με πόνο και με αγώνα, όσο κανένας στον κόσμο; Ποιος θα πίστευε πως μέσα σε τούτη την άγρια μηχανοκρατία, πνιγμένος από τις μπενζίνες και τα πετρέλαια, ακούγοντας όλες αυτές τις διδασκαλίες της κάθε λογής παλιανθρωπιάς και του συμφέροντος, αδικημένος, περιπαιγμένος, ποιος θα πίστευε πως θα διατηρούσε αυτή την πατρογονική ευαισθησία του;

Κάθουμαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι μου και κοιμίζω τον πόνο μου σιγοψέλνοντας και φέρνοντας στο νου μου ένα πλήθος ανθρώπων που πονέσανε και κλάψανε για μας. Πλούσιους, φτωχούς, νιούς, ηλικιωμένους, καλόγερους, παιδάκια, ψυχές και πνοές. Και λέγω στον εαυτό μου : «Τι έκανες εσύ που ν’ αξίζεις να πληρωθείς με τόση αφοσίωση»; Αυτά τα παλιόχαρτα, που τα γέμισα με τους δικούς μου τους καημούς, τόσο καλό κάνανε σε ένα σωρό ψυχές και δεν το ήξερα; Τι τους έδωσα; Φαίνεται πως εκείνο που τους έδωσα άξιζε πολύ μ’ όλο που φαινότανε τιποτένιο. Με πονέσανε γιατί πόνεσα μαζί τους και προσπάθησα να τους ανακουφίσω. Μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής μου και τους παρηγόρησα με την ελπίδα του Θεού, που στηρίζει κι εμένα τον ίδιον. Αν τους έδινα να φάνε και να πιούνε και να ντυθούνε, ίσως και να μην το γνωρίζανε τόσο βαθιά. Το ξέρω γιατί σε τούτη την περίσταση μέσα στο πλήθος που ήρθε κοντά μου δακρύζοντας, οι περισσότεροι από κείνους που βοήθησα στην φτώχια τους, θυσιάζοντας γι αυτούς τα πάντα, ήρθανε δίχως δάκρυα, με ψεύτικη συμπόνια, σαν από χρέος, που τους πείραζε πως το χρωστούσανε. Φαίνεται πως ό,τι έχει σχέση με το κορμί κι ό,τι γίνεται γι αυτό είναι χοντρό και βαρύ, μπροστά στο ό,τι γίνεται για την ψυχή.

Λοιπόν κατάλαβα τώρα, σε τούτη τη θέση που βρίσκουμαι και που το κεφάλι μου είναι ζαλισμένο κι η καρδιά μου κουρασμένη, πως παρεκτός από τα άλλα η αγάπη είναι τάξη κι η κακία ακαταστασία, ταραχή, καταστροφή. Αγάπη και Ειρήνη. Κακία και Πόλεμος και Θάνατος. Από δω που σας βλέπω αδέλφια μου, σε μια πιθαμή από το Χάρο, πόσο απορώ για την τρέλα που μας ρίχνουνε τα πάθη μας. Άνθρωπε βλογημένε φάγε και πιες με μέτρο, δίχως ν’ αρπάχνεις τ’ αλλουνού το μερίδιο, ζήσε με τη χρειαζούμενη ανάπαυση, φχαρίστησε τον Κύριο, βγάλε από άνω σου την ψώρα της περφάνιας και θα δεις πως η ζωή μας θα χάσει τη αγριότητά της.

Τι μαλώνετε για τα πολιτικά, για τα λεφτά, για τα αξιώματα, για τις εξουσίες και φαρμακώνετε τη ζωή σας. Όλοι είμαστε μελλοθάνατοι, για κανέναν δεν υπάρχει έλεος. Ο καθένα μας ας είναι αγαπητός στα μάτια του άλλου γιατί είναι και κείνος μελλοθάνατος σαν κι αυτόν. Το κορμί η «πολύμοχθος σάρξ» που γι αυτή κάναμε τον κόσμο κόλαση, πόσο θα βαστάξει; Δώστε προσοχή στην ψυχή, σ αυτόν τον αθάνατο θησαυρό και τότε και το σώμα σας θ’ ανακουφισθεί και θα γεμίσει από ευφροσύνη. Σηκώστε τα χέρια σας, που τα κουνάτε περήφανα και παρακαλέστε τον Κύριο, γιατί άλλη σωτηρία δεν υπάρχει από αυτόν. Παρατήστε τις ψευτιές, τα ξεγελάσματα και τις ψευτοπαρηγοριές. Ο μοναχός αληθινός παρηγορητής είναι το Πνεύμα το Άγιον, ο Παράκλητος γιατί είναι ό ίδιος και η Πηγή της Ζωής, «Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται και καθάρσει υψούται, λαμπρύνεται». Παρηγοριά αληθινή κι ελπίδα δεν υπάρχει σε ό,τι πεθαίνει.

«Επικάλεσαί με εν ημέρα θλίψεως σου και εξελούμαι σε και δοξάσεις με»

(Ψαλ. μθ’)

Επιστολή Ζαπορόζιε Λουκά σε Λόβετς Γαβριήλ για την κατάσταση στην Ουκρανία

Επιστολή Ζαπορόζιε Λουκά σε Λόβετς Γαβριήλ για την κατάσταση στην Ουκρανία

 


Επιστολή του Μητροπολίτη Ζαπορόζιε κ. Λουκά προς τον Μητροπολίτης Λόβετς κ. Γαβριήλ, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Λόβετς (Εκκλησία της Βουλγαρίας).

Η επιστολή του Σεβασμιωτάτου έχει ως εξής:

«Σεβασμιώτατε, αγαπητέ Δέσποτα, πεφιλημένε εν Κυρίω αδελφέ και συμπροσευχητή ενώπιον του θρόνου του Βασιλέως της Δόξης,

Γνωρίζοντας την ακλόνητη θέση Σας ως προς τη διαφύλαξη των ιερών κανόνων της Εκκλησίας και το αδιάλλακτό Σας προς την επιρροή των εξωτερικών προς την Εκκλησία δυνάμεων στη ζωή της Εκκλησίας, επιτρέψτε μου να επιστήσω την προσοχή Σας και να ενημερώσω για τα γεγονότα, τα οποία εξελίσσονται αυτή τη στιγμή γύρω από την καθ΄ημάς Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Τώρα, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ευρίσκεται στα πρόθυρα νέων, πιο φοβερών δοκιμασιών από την εποχή της καταρρεύσεως της Σοβιετικής Ενώσεως.

Πρόκειται περί των προσπαθειών, που κατέβαλε η κυβέρνηση, για να τη διαλύσει, προκειμένου να απορροφηθεί βιαίως από την οργάνωση, που ονομάσθηκε «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» με επικεφαλής τον Επιφάνιο Ντουμένκο.

Στο πλαίσιο επιτεύξεως αυτού του σκοπού η Εκκλησία δέχεται την άνευ προηγουμένου πίεση σε όλα τα επίπεδα.

Μια πρωτοφανής προπαγανδιστική αντιεκκλησιαστική εκστρατεία έχει ξεκινήσει στη χώρα, που αφήνει πολύ πίσω ακόμη την αντίστοιχη εκστρατεία, που διενήργησαν οι άθεες κομουνιστικές Αρχές.

Με νέα δύναμη συνεχίζονται οι αρπαγές ναών. Π.χ. μόνον το 2022 είτε με βίαιες μεθόδους, είτε συνεπεία των παρανόμων ενεργειών καταχώρησης εκ μέρους των δημοσίων υπαλλήλων οι σχισματικοί άρπαξαν 250 ναούς της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας (τώρα ετοιμάζονται να αρπάξουν βιαίως άλλους 100 ναούς).

Στο Κοινοβούλιο έχουν ήδη καταχωρηθεί μερικά νομοσχέδια, τα οποία προβλέπουν την απαγόρευση ή τον ουσιαστικό περιορισμό δικαιωμάτων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Οι συντάκτες αυτών είναι βουλευτές, οι οποίοι έχουν σχέση με τους ουνίτες.

Παραλλήλως, σε όλη τη χώρα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια εκδίδουν αποφάσεις περί παύσεως της λειτουργίας των ενοριών της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στις περιοχές.

Ο ουνίτης κατά το θρήσκευμα Νικόλαος Κνιαζίτσκι κάλεσε να προχωρήσουν ακόμη πιο πέρα ως προς την παραβίαση του νόμου, προτείνοντας την απαγόρευση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας χωρίς πρώτα να διεξαχθούν κάποιες προκαταρκτικές εμπειρογνωμοσύνες των καταστατικών της.

Η κατάσταση περιπλέκεται με την πρόσφατη απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία αναγνωρίζει τη νομιμότητα του αντιεκκλησιαστικού νόμου, που επεξεργάσθηκε ακόμη επί προεδρίας του Πέτρου Ποροσένκο, ο οποίος είχε ως σκοπό να αφαιρέσει από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία την ονομασία της, κάτι που θα διευκόλυνε την βίαιη αρπαγή της περιουσίας της από την «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας».

Ετοιμάζεται νομικό πλαίσιο για την αφαίρεση από την καθ’ημάς Εκκλησία των κύριων ορθόδοξων ιερών σεβασμάτων της Ουκρανίας – της Λαύρας του Ποτσάγεφ και της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου (ορισμένοι ναοί της τελευταίας είχαν ήδη παραχωρηθεί στην οργάνωση με επικεφαλής τον Επιφάνιο Ντουμένκο).

Επλήγη και η διοίκηση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ειδικότερα, αποφασίσθηκε η αφαίρεση της ιθαγένειας από δώδεκα επισκόπους της Μητρός μας Εκκλησίας, που συνιστά βάση για την περαιτέρω απέλασή τους εκτός της Ουκρανίας.

Σε σειρά ιεραρχών επιβλήθηκαν προσωπικές ειδικές οικονομικές και άλλου είδους κυρώσεις. Η λήψη των παρόμοιων μέτρων προγραμματίζεται και έναντι άλλων δεκάδων ιεραρχών.

Όχι λιγότερα ενδεικτική η θέση του επικεφαλής της Κρατικής Υπηρεσίας επί θεμάτων εθνικής πολιτικής και ελευθερίας της συνειδήσεως Βίκτωρα Ελένσκι (είναι προσκείμενος στην Ουκρανική ουνιτική εκκλησία), ο οποίος καλεί να διενεργηθούν οι θρησκειολογικές εμπειρογνωμοσύνες με σκοπό τον εντοπισμό της εκκλησιαστικής κανονικής σχέσεων της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία (εάν «εντοπισθεί» ο υπάλληλος προγραμματίζει τη διάλυση των 9000 κοινοτήτων της καθ΄ημάς Εκκλησίας).

Τα μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμοσύνης, που είχε προτείνει, δήλωσαν κατ’ επανάληψη την άκρως εχθρική τους στάση έναντι της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Πολλοί εκ των μετεχόντων στις αντιεκκλησιαστικές πράξεις δεν κρύβουν ήδη τις προθεσμίες ολοκληρώσεως όλων αυτών των πρωτοβουλιών. Σχεδιάζουν την τελική εξαφάνιση της Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας μέχρι το Πάσχα του 2023, ενώ εκείνο το κατάλοιπο, που θα μείνει, με την πάροδο του χρόνου θα απορροφηθεί από τον Ντουμένκο.

Υπό το φως των ως αν είναι πολύ σημαντική για την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία η υποστήριξη των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Η συλλογική τους φωνή μπορεί να γίνει ένα πολύτιμο εργαλείο για την αντίσταση στην καταστροφή της Μητρός μας Εκκλησίας.

Κατά τη γνώμη μας, αυτή τη στιγμή διεξάγεται στην Ουκρανία ο αγώνας όχι για τη δημιουργία μιας «ορθόδοξης» δομής ή την αντικατάσταση της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας. Τα πράγματα είναι πολύ βαθύτερα και ευρύτερα.

Πρόκειται για την ολοκληρωτική εξαφάνιση της γνήσιας, κανονικής Ορθοδοξίας και τη δημιουργία των συνθηκών για την ανακήρυξη στην ουκρανική γη μιας νέας ουνίας με τους ουνίτες, για το οποίο είχαν κατ’ επανάληψη πει ο Επιφάνιος Ντουμένκο και ο επικεφαλής της Ουκρανικής Ουνιτικής εκκλησίας Σβιατοσλάφ Σεβτσούκ.

Κατ΄αυτόν τον τρόπο θα έχει ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο για την καθιέρωση του ρωμαιοκαθολικισμού στην Ουκρανία και ξεκινήσει το δεύτερο, δηλαδή την ένταξη της σχισματικής δομής του Ντουμένκο στο σύστημα της ουνιτικής οργανώσεως.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ως άνω, τολμώ να ζητήσω την προσευχητική Σας υποστήριξη για να υψώσετε τη φωνή Σας υπέρ της κανονικής Ορθοδοξίας στην Ουκρανία.

Επίσης, θα είμαι ευγνώμων εάν ενημερώσετε τον Προκαθήμενο, τους συνοδικούς και τους αδελφούς συλλειτουργούς τα Εκκλησίας σας για τα τεκταινόμενα στον θρησκευτικό τομέα στην Ουκρανία.

Με αισθήματα του αναλλοιώτου σεβασμού ενθέρμως δέομαι του Κυρίου και της Παναχράντου Αυτού Μητέρας να Σας καταπέμψει άνωθεν την αγία Αυτού ευλογία και η Δέσποινα των ουρανών και της γης να Σας διαφυλάσσει υπό την ευλογημένη σκέπη Ττης.

Προσβλέποντας στη θεία σοφία Σας και την αδελφική βοήθεια,

Ο Μητροπολίτης Ζαπορόζιε και Μελιτουπόλεως Λουκάς»

ΠΗΓΗ: ΡΟΜΦΑΙΑ

Περί ατιμωρησίας και αγαπολογίας – «Ἐγώ εἰμί Κύριος ὁ τύπτων». (Ιεζ. 7,6) – π. Αθανάσιος Μυτιληναίος

Το πνεύμα το άλαλον

«Ἐγώ εἰμί Κύριος ὁ τύπτων» [Ιεζ. 7,6] -(περί ατιμωρησίας και αγαπολογίας) –  – π. Αθανάσιος Μυτιληναίος




[…] Που είναι λοιπόν εκείνοι που μιλούν, ότι ο Θεός είναι μόνον αγάπη και όχι και δικαιοσύνη; Είναι και τα δυό! Είναι και τα δυό! Νομίζω ότι πρόκειται περί ψευδοπροφητών! Τέτοιοι θεολόγοι θέση ψευδοπροφήτου παίρνουν, που αποκοιμίζουν τον λαό με «αγαπολογίες» του Θεού και δεν αφήνουν να αναπτυχθεί στις ψυχές των ανθρώπων ο φόβος του Θεού και το αίσθημα της διακιοσύνης του Θεού. Πρέπει και να φοβούμεθα και να αγαπούμε τον Θεόν! Είναι δύο στοιχεία βασικά της πνευματικής ζωής. Ποτέ δεν αφαιρείται ο φόβος!  […]

Βίντεο από Ασπάλαθο, μερική απομ/φώνηση από orthopraxia.gr

Η μεγάλη ηλικία των ανθρώπων της βίβλου και η ηλικία του ανθρωπίνου γένους. (π. Ιωήλ Γιαννακοπούλου)

Η μεγάλη ηλικία των ανθρώπων της βίβλου και η ηλικία του ανθρωπίνου γένους. (π. Ιωήλ Γιαννακοπούλου)



Ιωήλ Γιαννακόπουλος - Βικιπαίδεια







Η μεγάλη ἡλικία τῶν ἀνθρώπων τῆς Βίβλου:


Τινές, διὰ νὰ ἀποφύγουν τὸ σκάνδαλον τῆς μεγάλης ἡλικίας τῶν ἀνθρώπων τῆς Βίβλου, ἡρμήνευσαν τὰ ἐν τῇ Βίβλῳ ἔτη ὡς μῆνας. ᾿

Αλλὰ ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ναὶ μὲν ἡ ἡλικία τοῦ Μαθουσάλα, ᾿Αδάμ, Νῶε μειοῦται εἰς 75 – 78 ἔτη, ὁ Σὴθ ὅμως κ.λ.π. φέρεται ὅτι ἀπέκτησαν τέκνα εἰς ἡλικίαν 9, 8, 6, 5 ἐτῶν! ῎Αλλοι ἡρμήνευσαν τὰ Βιβλικά έτη ὡς ἑξάμηνα καὶ ἄλλοι τρίμηνα. Ἡ ἑρμηνεία αὕτη δὲν εἶναι παραδεκτή, διότι γλωσσολογικῶς δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἑρμηνευθῇ ἡ αὐτὴ λέξις τοῦ αὐτοῦ κειμένου, εὑρισκομένη εἰς σελίδας ὀλίγον ἀπεχούσας ἀλλήλων τοσοῦτον διαφόρως. Μετὰ δηλαδὴ τὸν κατακλυσμὸν ἡ ἡλικία τοῦ ἀν θρώπου μειοῦται εἰς τὴν σημερινὴν διάρκειαν. Ἡ ἔκφρασις ὅμως παραμένει ἡ αὐτή· «῎Ετη» εἶναι ἡ χρονικὴ μονὰς πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ, «ἔτη» παραμένει καὶ μετὰ τὸν κατακλυσμόν. Εκτὸς τούτου: Ὁ Νῶε ἔζησεν 650 ἔτη. Κατὰ τὸ 601ον ἔγινεν ὁ κατακλυσμός. Τὸ ἔτος ἐκεῖνο ἡ ῾Αγία Γραφὴ διαιρεῖ εἰς 12 μῆνας (Γεν. 7 καὶ 8). Ὁ ᾿Ιακώβ ἔζησεν 130 έτη. Οὗτος συγκρίνων ἐνώπιον τοῦ Φαραώ (Γεν. 47, 9) τὴν ἡλικίαν τῶν πατέρων του πρὸς τὴν ἰδικήν του εὑρίσκει τὴν ἰδικήν του ἡλικίαν μικρὰν ἔναντι τῆς τῶν προγόνων του. Τοῦτο δεικνύει, ὅτι οἱ πατέρες του οἱ πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ θὰ ἔζησαν τὰ ἔτη, τὰ ὁποῖα ἀναφέρει ἡ Βίβλος. ῾Ο ἄνθρωπος ἐδημιουργήθη ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἐν Παραδείσῳ διὰ νὰ εἶναι ἀθάνατος. Επομένως τὸ σῶμα του εἶχε τὴν δεκτικότητα τῆς μακροζωΐας. Ἡ ἐν τῇ ῾Αγίᾳ Γραφῇ λοιπὸν ἀναφερομένη μακροζωΐα εἶναι «λαμπρὸν ὑπόλειμμα τῆς Παραδεισίου δόξης».

Σύμφωνοι πρὸς τὴν Βίβλον εἶναι καὶ αἱ παραδόσεις τῶν ἀρχαίων λαῶν, ἐπὶ τῆς μακροζωΐας τῶν προπατόρων. Ὁ Αἰγύπτιος λόγου χάριν Μανέθων ἀριθμεῖ διὰ τὴν Βασιλείαν τῶν θεῶν καὶ ἡμιθέων 25.000 ἔτη. Ο Βαβυλώνιος Βηρωσσὸς διὰ τὴν ἱστορίαν τῆς Βαβυλῶνος μέχρι τοῦ ᾿Αλε ξάνδρου 470.000. Οἱ ᾿Ινδοὶ 4.320 ἑκατομμύρια ἐτῶν. Ὁμοίως οἱ Κινέζοι καὶ ᾿Ιάπωνες. Κατὰ δὲ τὸν Delitz (Bibel und Babel) «10 Βαβυλώνιοι βασιλεῖς τῆς προϊστορίας πρὸ τοῦ κατακλυσμοῦ ἔχουν μεγάλην σχέσιν μετὰ τῶν προκατακλυσμιαίων προγόνων τῆς Βίβλου». Αἱ φωναί αὗται τῆς ἀρχαιότητος εἶναι ἀντίλαλοι ἐξογκωθέντες τῆς ἀρχικῆς παραδόσεως ἧς τὴν γνησιότητα φέρει ἡ Βίβλος. Οἱ ἀριθμοὶ τῆς Βίβλου εἶναι ἔναντι αὐτῶν νηφάλιοι, περιωρισμένοι. Οἱ ἀριθμοὶ τῶν ἄλλων λαῶν ἐμπύρετοι. Πάντως δεικνύουν τὴν μεγάλην ἡλικίαν τῶν πρώτων ἀνθρώπων.

Ἡ προκατακλυσμιαία μεγάλη ἡλικία τοῦ ἀνθρώπου καθ᾿ ἑαυτὴν δὲν ἀντίκειται φυσιολογικῶς εἰς τὰ ὄργανα καὶ τὰς λειτουργίας τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Η μεγάλη ἢ μικρὰ ἡλικία τῆς ἀνθρωπίνης ζωῆς δὲν εἶναι ὑπόθεσις μόνον σωματική, ἀλλὰ καὶ περιβάλλοντος. Ἡ πρὸς τὸ περιβάλλον προσαρμογὴ ἢ μὴ καὶ αἱ ἐξ αὐτοῦ ταραχαὶ καὶ ἠρεμία παίζουν μέγαν ρόλον εἰς τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρώπου. Πρὸς ἐξακρίβωσιν τῶν συνθηκῶν τῆς προϊστορίας ἡ παροῦσα κατάστασις οὐδὲν μέτρον παρέχει ἡμῖν. Τὸ βέβαιον εἶναι, ὅτι τὰ ὑπάρχοντα λείψανα ζῴων καὶ φυτῶν τῆς προϊστορίας μαρτυροῦν, ὅτι ἡ προϊστορία είχε μεγαθήρια καὶ δένδρα τρομακτικοῦ μεγέθους.

Ως λοιπὸν δὲν δυνάμεθα νὰ συγκρίνωμεν, μετρήσω μεν τὰ τωρινὰ ζῷα πρὸς ἐκεῖνα τὰ μεγαθήρια, οὕτω δὲν ἔχομεν μέτρον συγκρίσεως τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ζοῦν 70 – 100 ἔτη πρὸς τοὺς Μαθουσάλας τῆς προϊστορίας.

Ὁ σκοπὸς ὅμως τῆς μακροζωΐας ἐκείνης ἦτο θεῖος. Ἡ μακροζωΐα ἐκείνη ἦτο ἀπαραίτητος 1) διὰ τὴν ταχεῖαν αὔξησιν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, 2) διὰ τὴν ἵδρυσιν καὶ παγίωσιν μιᾶς ὠργανωμένης κοινωνίας καὶ 3) – τὸ κυριώτερον διὰ τὴν ἀνόθευτον μετάδοσιν τῆς Παναρχαίας παραδόσεως. Πράγματι! Μόνον εἰς μίαν τοιαύτην μακροζωΐαν, καθ᾽ ἣν ἡ πατρικὴ ἐξουσία συνδυάζεται μετὰ τῆς διοικητικῆς, νομοθετικῆς, δικαστικῆς καὶ ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας, ἱδρύεται καὶ στερεοῦται ἡ παλαιὰ κοινωνία. Εἰς μίαν τοιαύτην μακροζωΐαν δύναται ἡ παράδοσις νὰ διατηρηθῇ ἀνόθευτος, ὅταν ὁ ᾿Αδὰμ εἶδε τοὺς ἀπογόνους του μέχρι τοῦ Λάμεχ. ῾Ο Λάμεχ ἔζησε μέχρι τοῦ Σὴμ καὶ ὁ Σὴμ ἔζησεν, ὥστε νὰ διδάξῃ τὸν ῾Αβραάμ.

 Ἡ ἡλικία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Οἱ προϊστορικοὶ ἀριθμοὶ τῆς Βίβλου διὰ τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ὑπάρχουν ἐν τοῖς κεφαλαίοις 5 καὶ 11. Οἱ ἀριθμοὶ οὗτοι ἀναβιβάζουν εἰς ὀλίγας μόνον χιλιετηρίδας τὴν ἀρχὴν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὴν δημιουργίαν τοῦ ᾿Αδάμ. ᾿Αρκετοὶ ὅμως τῶν σημερινῶν ἐπιστημόνων ἀναβιβάζουν τὸν πρῶτον ἄνθρωπον εἰς ἑκατοντάδας χιλιάδων ἐτῶν. Συγκρούεται ἐπιστήμη καὶ Βίβλος; Ας ἴδωμεν τὰ δεδομένα τῆς Βίβλου καὶ ἔπειτα τῆς Επιστήμης, διὰ νὰ ἔλθωμεν εἰς τὰ συμπεράσματά μας.

α) Η Βίβλος. Οἱ ἀριθμοὶ οἱ δεικνύοντες ἐν τῇ Βίβλῳ τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους διαφέρουν εἰς τὰς πρὸ Χριστοῦ μεταφράσεις καὶ ἐκδόσεις τῆς Π. Γραφῆς ἤτοι εἰς τὸ Ἑβραϊκόν, Σαμαρειτικὸν καὶ Ἑλληνικὸν κείμενον τὴν μετάφρασιν τῶν Ο΄. Αἱ διαφοραὶ εἶναι αἱ ἑξῆς:

1) ᾿Απὸ ᾿Αδὰμ Νῶε παρῆλθον: Κατὰ τὸ Ἑβραϊκὸν 1.656 ἔτη Κατὰ τὸ Σαμαρειτικὸν 1.307 ἔτη Κατὰ τὸ Ἑλληνικὸν Ο΄ 2.256 ἔτη

2) ᾿Απὸ τοῦ κατακλυσμοῦ μέχρι τῆς γεννήσεως τοῦ ῾Αβραάμ. Κατὰ τὸ Ἑβραϊκὸν 290 ἔτη Κατὰ τὸ Σαμαρειτικὸν 940 ἔτη Κατὰ τὸ Ἑλληνικὸν 1070 ἔτη.

Πόθεν αἱ διαφοραὶ αὗται; ὑπεστηρίχθη, ὅτι καὶ αἱ τρεῖς ἐκδόσεις ἔχουν κενά τινα ἔναντι τοῦ πρωτοτύπου τοῦ πρώτου ἀρχικοῦ ῾Εβραϊκοῦ κειμένου. “Αν καὶ τοιαῦτα κενὰ εἰς τοὺς πίνακας τούτους δὲν παρατηροῦνται, ὥστε νὰ παραλείπωνται κρίκοι τινὲς τῆς ἁλυσίδος, διότι δίδεται ὁ χρόνος τῆς γεννήσεως καὶ ἡ ὅλη ἡλικία τοῦ γενεαλογουμένου, ἐν τούτοις εἶναι παρατηρημένον, ὅτι γενεαλογικοί τινες πίνακες τῆς ῾Αγίας Γραφῆς ἔχουν τοιαῦτα κενά. (Λ. χ. Ρούθ 4 καὶ Ι. Παραλ. 2 καὶ 4 ὡς καὶ Ματθ. 1).

Ἡ δὲ λέξις «Εγέννησε» σημαίνει οὐχὶ μόνον ἄμεσον, ἀλλὰ καὶ ἔμμεσον γέννησιν. (Ιδὲ Γεν. 29, 5. 38, 5). ᾿Ιδίᾳ τὸ Ματθ. 1 8  ἔνθα παραλείπονται τρεῖς κρίκοι, τρία μέλη.

Κυρίως ὅμως εἰπεῖν τὸ ζήτημα τοῦτο τῶν διαφόρων ἀριθμῶν παραμένει ἀκόμη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ Αὐγουστίνου ἐπιστημονικῶς χαρακτηρισθὲν ἄλυτον, ἀνοικτόν. Τὸ ζήτημα τοῦτο καθαρῶς ἐπιστημονικὸν δὲν θίγει τὸν σκοπὸν τῆς ῾Αγίας Γραφῆς τὸν ὑπηρετοῦντα τὸ θεῖον σχέδιον, διότι ἡ ‘Αγία Γραφὴ δὲν ἔχει σκοπὸν ἐπιστημονικὸν χρονολογικόν, ἀλλὰ θρησκευτικόν. Ἡ ῾Αγία Γραφὴ δηλαδὴ δὲν ἐνδιαφέρεται κυρίως διὰ τὸν ἀκριβῆ χρόνον, καθ᾽ ὃν ἔγινε γεγονός τι, ἀλλ᾽ ἐὰν ἔγινε. Περὶ λάθους τοῦ θεοπνεύστου συγγραφέως δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὁμιλήσωμεν, διότι ἡ Βίβλος εἶναι θεόπνευστος. Περὶ ἀντιγραφικοῦ λάθους ὄχι μόνον ἐπὶ τῶν μεταφράσεων, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τοῦ Ἑβραϊκοῦ κειμένου δυνάμεθα νὰ ὁμιλήσωμεν. Οἱ ἐν κεφαλαίοις λοιπὸν 5 καὶ 10 τῆς Γενέσεως περιεχόμενοι χρονολογικοὶ ἀριθμοὶ μετὰ ἢ ἄνευ κενῶν εἶναι ἀρκετοὶ διὰ τὸν σκοπὸν τῆς ῾Αγίας Γραφῆς, ἵνα ἐκθέσουν τὸ θεῖον σχέδιον, ἤτοι τὴν γραμμὴν τὴν ὁποίαν εἶχεν ἡ θεία πρόνοια, διὰ νὰ φθάσῃ εἰς τὸν ῾Αβραὰμ καὶ ἐκ τῶν ἀπογόνων του ἔλθῃ ὁ Λυτρωτής.

Σχετικῶς δὲ μὲ τὴν πρὸ Χριστοῦ ἡλικίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ήτοι πόσα ἀκριβῶς ἔτη διέρρευσαν δὲν δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν μετὰ βεβαιότητος, διότι κατὰ τὴν Βουλγάταν ὁ ᾿Αδὰμ καὶ ἡ Εὔα ἔζησαν 4.000 π.Χ. κατὰ τὸ Martyrologium Romanum 5.199 καὶ κατ᾿ ἄλλους ὑπολογισμοὺς 5.700 ἔτη.

Συμπέρασμα: Ἡ ῾Αγία Γραφὴ τοῦτο μόνον θεωρεῖ ὡς βέβαιον, ὅτι τὸ ἀνθρώπινον γένος ὀλίγας τινὰς χιλιετηρίδας πρὸ Χριστοῦ ἔλαβεν ἀρχήν.

Τί λέγει ὅμως καὶ ἡ ᾽Επιστήμη ἐπ᾽ αὐτοῦ;

β) Ἡ Ἐπιστήμη. Καὶ 1) Η Ιστορία: Η πιστοποιηθεῖσα ἱστορία τῶν Κινέζων καὶ τῶν ᾿Ινδῶν δὲν ἀνέρχεται πέραν τῶν 3.000 ἐτῶν π.Χ. Ὁ Meyer (ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ Egypten zur Zeit der Pyramidenerbauer, Leipzig 1908) τοποθετεῖ τὸν ἀρχαιότατον βασιλέα τῆς Αἰγύπτου menes κατὰ τὸ 3300 π.Χ. καὶ τὴν ἀρχαιοτάτην ἐξηκριβωμένην ἱστορικὴν χρονολογίαν τῆς Βαβυλωνιακῆς ἱστορίας κατὰ τὸ 3.000 π.Χ. τὴν βασιλείαν τῶν Σουμερίων 2350 π.Χ. τὸν Σαργών Ι περὶ τὸ 2250. (῎Αλλοι τοποθε τοῦν αὐτὸν περὶ τὸ 2.800 καὶ τὸ ἀρχαιότερον 3.800). Η πρώτη Βαβυλωνιακὴ Δυναστεία κατὰ τοὺς νεωτέρους ὑπολογισμοὺς τοῦ Kugler έβασίλευσε περὶ τὸ 2.049 – 1.750. Ο Χαμμουραμπὶ κατὰ τὸ 1947 – 1905 καὶ κατ᾽ ἄλλους 2.250. Επομένως οὐχὶ μόνον τῶν ᾿Ινδῶν καὶ Κινέζων ἡ ἐξακριβωθεῖσα Ιστορία δὲν ἀνέρχεται πέραν τῶν 3.000 π.Χ. ἀλλὰ καὶ τῶν Βαβυλωνίων καὶ τῶν Αἰγυπτίων.

Εἴμεθα βεβαίως ὑποχρεωμένοι νὰ παραδεχθῶμεν, ὅτι τῆς ἱστορίας ταύτης προηγήθη ὡρισμένη τις προϊστορία η περίοδος, καθ᾿ ἣν ἔλαβε χώραν ἡ ζύμωσις, ἡ ἀνάπτυξις τῆς γλώσσης, τῆς θρησκείας, τοῦ πολιτισμοῦ, ὥστε νὰ ἔλθῃ οὗτος εἰς τὴν κατάστασιν, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκο μεν αὐτὸν κατὰ τὸ 3.000 π.Χ. ῞Οσον ἀνερχόμεθα πέραν τῆς 2ας καὶ 3ης χιλιετηρίδος πρὸ Χριστοῦ, τόσον αἱ χρονολογίαι γίνονται ἀβέβαιοι ἐπιστημονικῶς. Αἱ γνῶμαι τῶν ἐρευνητῶν ἐπὶ τοῦ προκειμένου ἐπηρεάζονται ὑπὸ τῶν κοσμοθεωρητικῶν αὐτῶν προϋποθέσεων, ἰδίᾳ τῶν ὑλιστῶν καὶ ἐξελικτικῶν. Ἐκ τῶν ἱστορικῶν ὅμως δεδομένων τῶν Καλανδαρίων, τῶν γλωσσικῶν λειψάνων, τῶν συνηθειῶν καὶ μνημείων δυνάμεθα νὰ εὔρωμεν ὡρισμένας τινας κλεῖδας ἐπὶ τῆς διαρκείας καὶ τῆς πορείας τῆς περιόδου ταύτης. Ὁ E. Meyer στηριζόμενος ἐπὶ δεδομένων Καλανδαρίων ἀρχαιοτάτων μνημείων τοῦ ἀρχαιοτάτου Αἰγυπτ. βασιλείου, τοποθε τεῖ τὴν τῆς Αἰγύπτου προϊστορίαν κατὰ 4.200 π.Χ. Ἐπειδὴ ὅμως κατὰ τὸν αὐτὸν ἡ Βαβυλωνιακὴ προηγεῖται τῆς Αἰγυπτιακῆς προϊστορίας, παραδέχεται τὴν Βαβυλωνιακὴν προϊστορίαν καὶ ἑπομένως τὴν προϊστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος ὡς εὑρισκομένην περὶ τὸ 5.000 π.Χ. ὁ P. Scheil τοποθετεί τὴν πρώτην ἱστορικὴν περίοδον τοῦ ᾿Ελὰμ τὸ 3.800 π.Χ. Ὁ Morgan τὰ ἀρχαιότατα εὑρήματα τῶν Σουσῶν περὶ τὸ 5.000 7.000 π.Χ. Ὁ Hilprecht τὰς ἀρχὰς τοῦ προβαβυλωνιακοῦ πολιτισμοῦ κατὰ τὴν 5η 6η χιλιετηρίδα π.Χ. Ὁ Flinders Petrie τὴν πρώτην δυναστείαν τῶν Αἰγυπτίων περὶ τὸ Ξ ’90 π.Χ. Επομένως ἡ προϊστορία βάσει τῶν ὡρισμένων αὐτῶν δεδομένων κινεῖται μεταξὺ τῶν· 5.000 7.000 ἐτῶν π.Χ. ὅπου καὶ ἡ Βίβλος περίπου. –

Δυσκολίαν παρέχει ἡμῖν ἡ χρονολογικὴ τοποθέτησις ὑπὸ τῆς Βίβλου τοῦ κατακλυσμοῦ. Κατὰ τὸ Ἑβραϊκὸν δηλαδὴ κείμενον οὗτος συνέβη 2500 π.Χ. κατὰ τὸ Σαμαρειτικὸν περὶ τὸ 3100 π.Χ. καὶ κατὰ τοὺς Ο’ τὸ 3.300. Διὰ τοὺς μετὰ τὸν κατακλυσμὸν λαοὺς θὰ ἐχρειάζετο, ἵνα οὗτοι ἀναπτυχθοῦν τοὐλάχιστον 3.000 – 4.000 ἔτη. Επομένως ὁ κατακλυσμὸς πρέπει νὰ τοποθετηθῇ εἰς παλαιοτέραν ἐποχὴν ἐκείνης, εἰς ἣν κατατάσσει αὐτὸν ἡ Βίβλος. ῞Οθεν δὲν εἶναι πιθανὸν νὰ ὑπάρχουν εἰς τὸν δεύτερον γενεαλογικὸν πίνακα (Γεν. ΧΙ, 10) κενά τινα ἢ οἱ ἀριθμοὶ νὰ εἶναι ἐσφαλμένοι καὶ νὰ ἔχωμεν οὐχὶ συγγραφικὰ ἀλλὰ ἀντιγραφικὰ λάθη, ὡς εἴπομεν καὶ ἀνωτέρω.

2) Η Γεωλογία: Σπουδαιότατοι Γεωλόγοι μέχρι πρότινος δὲν ἀνεβίβαζον τὴν προϊστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος πέραν τῶν 5.000 – 7.000 π.Χ. Καὶ συγκεκριμένως: Ὁ Pfaff (ἐν τῷ ἔργῳ αὐτοῦ Schöpfing Sgeschichte 712) λέγει: «Πάντες οἱ ἀπροκατάληπτοι Γεωλόγοι καὶ ἔθνογράφοι παραδέχονται ὀλίγας μόνον χιλιετηρίδας πρὸ Χριστοῦ διὰ τὴν προϊστορίαν τοῦ ἀνθρώπου. Τὰ ἱστορικὰ φυσικὰ γεγονότα δὲν ἀναβιβάζουν τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρώπου πέραν τῶν 5000 -7000 π.Χ..

O Κ.Ε.v Baer. «Ἡ ἡλικία τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἀνέρχεται πέραν τῆς ὑπὸ τῆς Βίβλου ὁριζομένης χιλιετηρίδος». Σήμερον ὅμως χριστιανοὶ ἐρευνηταὶ παραδέχονται, ὅτι ἡ ἡλικία τοῦ ἀνθρώπου ἀνέρχεται εἰς 100.000 τοὐλάχιστον ἔτη πρὸ Χριστοῦ. Καὶ ὅμως αἱ βάσεις ἐφ᾽ ὧν στηρίζονται οὗτοι διὰ τοὺς ὑπολογισμούς των δὲν εἶναι βέβαιοι οὐδὲ ἀναντίρρητοι, διότι ή ἀρχή, ἡ διάρκεια καὶ τὰ ἐνδιάμεσα χρονικά διαστήματα τῶν διαφόρων ἐποχῶν τῶν παγετώνων, ἐκ τῶν ὁποίων συνάγεται ἡ ἡλικία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, δὲν εἶναι ἀδιαμφισβήτητα. Η γεωλογικῶς ἐξερευνηθεῖσα περιοχὴ εἶναι πολύ μικρά͵ τὸ εὑρεθὲν ὑλικὸν πολύ μικρόν, ἵνα δυνηθῇ νὰ συναγάγῃ τις ἐκ τούτων θετικὰ συμπεράσματα. ᾿Ιδίως ἡ συσχέτισις τῶν σημερινῶν παγετώνων εἰς τὴν ταχύτητά των πρὸς τὰ παγόβουνα τῶν προϊστορικῶν χρόνων ὠδήγησαν εἰς ἐσφαλμένα συμπεράσματα. (Bumül ler, Die Urzeit des Menschen. Schneider, Die Geologie zur Sündflut und zur Chronologie). Οἱ ὑπό τινων γεωλόγων γινόμενοι δεκτοί μεγάλοι ἀριθμοὶ ἀντίκεινται εἰς τοὺς ἀριθμοὺς τῆς ‘Αγίας Γραφῆς, ἡ ὁποία παρ’ ὅλα τὰ κενά, τὰ ὁποῖα δυνάμεθα νὰ παραδεχθῶμεν, ὅτι ἔχει, εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νὰ παραδεχθῶμεν, ὅτι ὁμιλεῖ περὶ κλειστοῦ ἱστορικοῦ πλαισίου ἐντὸς τοῦ ὁποίου τοποθετεῖ τοὺς ᾿Αδὰμ ‘Αβραάμ. Κενὰ ἐν τῇ ῾Αγίᾳ Γραφῇ πολλῶν ἐτῶν εἶναι ἀπαράδεκτα. Καὶ τέλος. Εἶναι ἀπίθανον νὰ ἔζησεν ἡ ἀνθρωπότης ἑκατοντάδας χιλιάδων ἐτῶν κατὰ τὴν προϊστο ρικὴν περίοδον καὶ νὰ ἔχωμεν ἀναμνήσεις ἱστορικῆς· περιόδου καὶ λεί· ψανα ἐξελίξεως τοῦ πολιτισμοῦ μόνον 5.000 – 6.000 ἐτῶν! –

῞Αλλο ἐπιχείρημα τῶν ἀρνητῶν κατὰ τῆς μικρᾶς ἡλικίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους τῆς Βίβλου εἶναι ὁ μέγας ἀριθμὸς τῶν ἀνθρώπων, ὁ ὁποῖος προϋποθέτει μακροτέραν τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

᾿Απάντησις. Περὶ τούτου ή ‘Αγία Γραφὴ δὲν ὁμιλεῖ ρητῶς. Δύο ναται μόνον νὰ ἴδῃ τις ἐν τῇ δημιουργίᾳ καὶ μετὰ τὸν κατακλυσμὸν τὴν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε…». Ἐν τῇ εὐλογίᾳ ταύτῃ δυνάμεθα νὰ ἴδωμεν μεγάλον πολλαπλασιασμὸν καὶ ἀνάλογον ταχεῖ· αν ἐξάπλωσιν τῶν ἀνθρώπων ἐφ᾿ ὅλης τῆς γῆς καὶ μάλιστα ἐὰν ληφθῇ ὑπ᾽ ὄψιν οἱ προκατακλυσμαῖοι γίγαντες καὶ ἡ πολυχρόνιος αὐτῶν ζωή. Ἐὰν ληφθῇ ὑπ’ ὄψιν ἡ παρατηρουμένη αὔξησις τῶν ἀνθρώπων εἰς ἱστορικὴν ἐποχήν, δυνάμεθα νὰ εἴπωμεν, ὅτι χιλιετηρίδες τινὲς μετὰ τὸν κατακλυσμὸν θὰ ἦσαν ἀρκεταὶ διὰ νὰ ζῶσι πολλὰ ἑκατομμύρια ἀνθρώπων. Ἐὰν δηλαδὴ κατὰ τὸν Ebert τεθῇ ὡς βάσις τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν ἀνθρώπων κατὰ μέσον ἄρον τὸ 21)2)0)Ο θὰ ἦτο δυνατὸν εἰς διάστημα 600 ἐτῶν ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀνθρώπων νὰ εἶχε ἀνέλθει εἰς 5. 437. 134, μετὰ 700 ἔτη εἰς 64.233.270 μετὰ 800 ἔτη εἰς 758.839.700 (Schuster).

Συμπέρασμα. Ή ‘Αγία Γραφή, παρ᾽ ὅλα τὰ κενά, τὰ ὁποῖα δυνατὸν νὰ ἔχουν οἱ πίνακες τῶν κεφαλαίων 5 καὶ 10 δὲν ἀναβιβάζει τὴν ἡλικίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πέραν μιᾶς δεκάδος χιλιάδων ἐτῶν. Ἡ ἱστορικὴ ἐπιστήμη καὶ ἡ προϊστορία τῶν λαῶν συμφωνεῖ μετὰ τῶν ἁγιογραφικῶν χρονολογιῶν. Ἡ δὲ Γεωλογικὴ ἐπιστήμη δὲν ἔχει εἴπῃ τὴν τελευταίαν λέξιν της ἐπ᾿ αὐτοῦ. Επομένως ἡ ᾿Επιστήμη δὲν συγκρούεται πρὸς τὴν Βίβλον.



Η παλαιά Διαθήκη κατά τους Ο’, Αρχιμ. Ιωήλ Γιαννακοπούλου, Εκδόσεις «Λυδία», τόμος 1, Β’ έκδοση (1986), σ. 444-449 (αντιγραφή orthopraxia.gr)




Aν δεν μας νοιάζει ο πλησίον μας που αγνοεί και δεν τον ενημερώσουμε και τον αφήσουμε να πέσει θύμα αυτού του συστήματος, τι αγάπη έχουμε; 

Aν δεν μας νοιάζει ο πλησίον μας που αγνοεί και δεν τον ενημερώσουμε και τον αφήσουμε να πέσει θύμα αυτού του συστήματος, τι αγάπη έχουμε;

Από μία παλιά συνέντευξη του πατρός Ιουστίνου Πίρβου, σε μέσο της Ρουμανίας, πίσω στο 2009.

Ιουστίνος Πίρβου


Η αγάπη είναι θυσία και αν φοβόμαστε να ομολογήσουμε την αλήθεια, τι θυσία έχουμε; Ή αν δεν μας νοιάζει ο πλησίον μας που αγνοεί και δεν τον ενημερώσουμε και τον αφήσουμε να πέσει θύμα αυτού του συστήματος, τι αγάπη έχουμε; Αυτοί που αγωνίζονται και σήμερα για να ξυπνήσουν τον αδελφό τους, που δεν έχουν μείνει αδιάφοροι για το μέλλον ενός έθνους και μιας Εκκλησίας, αυτοί είναι γιοι της αγάπης του Θεού, που δίνουν τη ζωή τους για τους αδελφούς τους.

Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας – (Ν. Δαπέργολας)

Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας

 

    Γράφει ο  Νεκτάριος Δαπέργολας

Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας - (Ν. Δαπέργολας)


     Ἀναρίθμητα τά καινά δαιμόνια (μέ ὅλη τή σημασία τοῦ ὅρου) πού ἐπινοεῖ καθημερινά ἡ βλάσφημη παρέα τῶν μεταπατερικῶν νεωτεριστῶν πού ἔχει ἁλώσει δυστυχῶς τό μεῖζον μέρος τῆς διοικούσας Ἐκκλησίας, παίζουσα ἐν οὐ παικτοῖς καί ἐμπαίζουσα τά πάντα. Μεταξύ δέ αὐτῶν, διάβασα πρόσφατα καί μία νέα μεγάλη ἐξυπνάδα, πού τήν ξεστόμισε ὁ γνωστός «θεολόγος τῶν μαύρων σκοταδιῶν» Θανάσης Παπαθανασίου, ἀρχισυντάκτης τῆς οἰκουμενιστικῆς «Σύναξης» και ἐκ τῶν μπροστάρηδων τοῦ (ἐξωραϊσμένου μέ ἀπερίγραπτες ἀμπελοθεολογίζουσες κουλτουροσοφιστεῖες) νεοεποχίτικου ζόφου.
     Ποῦ τήν ξεστόμισε; Μά φυσικά στό διεθνές συνέδριο πού φιλοξένησε πρό ἡμερῶν στόν Βόλο ἡ διαβόητη τοπική «Ἀκαδημία Θεολογικῶν (ὁ Θεός νά τίς κάνει) Σπουδῶν» τοῦ κυρίου Ἱγνατίου, σέ συνδιοργάνωση μέ τή λεγόμενη «Διεθνή Ὀρθόδοξη Θεολογική Ἔνωση» (International Orthodox Theological Association), ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἕνα ἀκόμη οἰκουμενιστικό ὄργανο καί καρπό τῶν ἐργασιῶν τῆς Ψευτοσυνόδου τῆς Κρήτης. Καί τί ἀφοροῦσε (ἡ ἐξυπνάδα); Τή μορφή τῆς Θείας Κοινωνίας. Ἡ χρήση σιταρένιου ἄρτου και οἴνου θα ἔπρεπε νά εἶναι σχετική ἔννοια και ὄχι δεσμευτική, μᾶς εἶπε οὔτε λίγο οὔτε πολύ ὁ κύριος Θ.Π., καθώς σέ περιοχές τοῦ πλανήτη πού αὐτά τά ὑλικά εἶναι ἄγνωστα ἤ δεν ἀποτελοῦν μέρος τῆς διατροφῆς τους, ἡ Θεία Κοινωνία θα μποροῦσε νά παρασκευάζεται ἀπό ἄλλα τοπικά προϊόντα: «Ἡ Θεία Εὐχαριστία ὀφείλει νά τελεῖται μέ ὑλικά τά ὁποῖα πηγάζουν ἀπό τή ζωή τῶν ἀνθρώπων πού τελοῦν τήν Εὐχαριστία: ὑλικά πού συνοψίζουν τούς καρπούς τῆς γῆς, τήν ἀνθρώπινη δημιουργικότητα καί τήν κοινωνική πραγματικότητα. Ὁ Χριστός τέλεσε τήν Θεία Εὐχαριστία στόν Μυστικό Δεῖπνο μέ ψωμί καί κρασί, ὄχι γιατί δεσμευόταν ἀπό τή χημεία τῶν συστατικῶν τους, ἀλλά ἁπλούστατα διότι αὐτά βρίσκονταν πάνω στό τραπέζι τους. Καί βρίσκονταν, διότι ἤδη ἀποτελοῦσαν ἔκφραση τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων ἐκεῖ. Ἡ ὀλισθηρότητα πρός μιά «χημική θεολογία» ἤ «μαγική θεολογία»…πού ἀγνοεῖ την ἀνθρώπινη συνθήκη καί προσπερνᾶ τόν ἀνυπόταχτο Θεό εἶναι πολύ πολύ μεγάλη»!
     Ἀντί σοβαροῦ σχολίου (πού ἀρνοῦμαι νά κάνω, γιατί θά ξεστομίσω βαριές χοντράδες), παραθέτω ἐν εἴδει σαρκασμοῦ κάποιες φωτογραφίες μέ τοπικά προϊόντα διατροφῆς ἀσιατικῶν και κεντροαμερικανικῶν περιοχῶν, πού θα μποροῦσε ἐνδεχομένως νά ἐννοεῖ ὁ κενοτόμος (μέ ἔψιλον) ἑρμηνευτής (ἐπί τῆς προκρούστειας κλίνης) τῶν Γραφῶν.
     Καί ὄχι, ἄν μέ ρωτᾶτε, οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ΔΕΝ τό ἔχουν τερματίσει ἀκόμη. Εἰλικρινά, ἔχουμε ἀκόμη νά δοῦμε πάρα πολύ κατήφορο…
Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας - (Ν. Δαπέργολας)
Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας - (Ν. Δαπέργολας) Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας - (Ν. Δαπέργολας)Καινά δαιμόνια (καί) περί της Θείας Κοινωνίας - (Ν. Δαπέργολας)

Αὐτοί πού δέν εἶναι καλά πνευματικά, εἶναι μερικοί ἱερωμένοι πού σπουδάζουν ψυχολογία, γιά νά βοηθήσουν τίς ψυχές (μέ ἀνθρώπινες τέχνες)

άγιος Παϊσιος

Αὐτοί πού δέν εἶναι καλά πνευματικά, εἶναι μερικοί ἱερωμένοι πού σπουδάζουν ψυχολογία, γιά νά βοηθήσουν τίς ψυχές (μέ ἀνθρώπινες τέχνες)

Αγίου Παϊσίου

Η επιβεβαίωση μιας προφητείας του αγίου Παϊσίου


Αυτοί που δεν είναι καλά πνευματικά, είναι μερικοί Ιερωμένοι που
σπουδάζουν ψυχολογία, για να βοηθήσουν τις ψυχές (με ανθρώπινες τέχνες). Και το παράξενο είναι που οι δάσκαλοι τους οι ψυχολόγοι δεν πιστεύουν στον Θεό και δεν παραδέχονται ούτε ψυχή ή την παραδέχονται με ένα δικό τους τρόπο (σχεδόν όλοι).

Από αυτήν την πράξη τους οι Κληρικοί αυτοί φανερώνουν ότι πνευματικά είναι άρρωστοι και έχουν ανάγκη από Αγιοπατερικές εξετάσεις και, αφού θεραπευθούν, τότε θα διακρίνουν και μόνοι τους το άρρωστο αυτό πνεύμα και θα γνωρίσουν παράλληλα και την θεία Χάρη, για να χρησιμοποιούν στο εξής στις ψυχές που
πάσχουν την θεία ενέργεια και όχι τις ανθρώπινες τέχνες.

Όταν ο άνθρωπος βοηθηθή να πιστέψη στον Θεό και στην μέλλουσα ζωή, την αιώνιο, – συλλάβη δηλαδή το βαθύτερο νόημα της ζωής – και μετανοήση, αλλάξη ζωή, έρχεται αμέσως η θεία παρηγοριά με την Χάρη του Θεού, η οποία αλλοιώνει τον άνθρωπο, διώχνοντας και όλα τα κληρονομικά του. Έτσι έγινε σε πολλούς ανθρώπους που μετανόησαν, αγωνίσθηκαν με φιλότιμο ταπεινά, χαριτώθηκαν, έγιναν και Άγιοι, και τους προσκυνάμε τώρα με ευλάβεια και ζητάμε και τις πρεσβείες τους ενώ πριν είχαν πολλά πάθη και κληρονομικά.

Επί παραδείγματι, ο Όσιος Μωυσής ο Αιθίοψ, ενώ πριν ήταν ο πιο αιμοβόρος ληστής, με κληρονομική κακία, μόλις όμως πίστεψε στον Θεό, μετανόησε, ασκήθηκε, έφυγαν όλα τα πάθη, τον επισκέφθηκε η Χάρη του Θεού, και αξιώθηκε να λάβη ακόμη και το προφητικό χάρισμα. Πέρασε δε στην ευαισθησία ακόμη και τον Μέγα Αρσένιο, ο οποίος ήταν από την μεγαλύτερη αρχοντική οικογένεια της Ρώμης, με κληρονομικές αρετές και με επιστημονική μεγάλη μόρφωση.

Επομένως, το παν είναι η Χάρη του Θεού, και την ψυχή μπορεί να την βοηθήση μόνο χαριτωμένος Πνευματικός, με πίστη, που αγαπάει την ψυχή και την πονάει, γιατί γνωρίζει την μεγάλη της αξία, την βοηθάει στην μετάνοια, την ξαλαφρώνει με την εξομολόγηση, την ελευθερώνει από το άγχος και την οδηγεί στον Παράδεισο ή πετάει τον λογισμό με τον οποίο βασανίζει την ευαίσθητη ψυχή ο πονηρός, και θεραπεύεται. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αρρώστια στον κόσμο από τον λογισμό, όταν δηλαδή πείση ο διάβολος τον άνθρωπο με λογισμούς ότι δεν είναι καλά. Όπως δεν υπάρχει και ανώτερος γιατρός σ’ αυτές τις περιπτώσεις από τον έμπειρο Πνευματικό, που εμπνέει εμπιστοσύνη με την αγιότητα του και πετάει αυτούς τους λογισμούς από τα ευαίσθητα πλάσματα του Θεού και θεραπεύει ψυχές και σώματα δίχως φάρμακα, με την Χάρη του Θεού, και τις εξασφαλίζει και τον Παράδεισο.

Πηγή: Επιστολές γέροντος Παϊσίου (Από την ηλεκτρονική έκδοση – σελ. 49-50)

Νέα στοιχεία για το Κελλί που παραχωρείται στους Ουκρανούς σχισματο-αιρετικούς από την Μονή Παντοκράτορος. (βίντεο)

Νέα στοιχεία για το Κελλί που παραχωρείται στους Ουκρανούς σχισματο-αιρετικούς από την Μονή Παντοκράτορος. (βίντεο)

Νέα στοιχεία για το Κελλί που παραχωρείται στους Ουκρανούς σχισματο-αιρετικούς από την Μονή Παντοκράτορος. (βίντεο)

Τον Δεκέμβριο του 2021 με απόφαση της Γεροντίας της Μονής Παντοκράτορος το Κελλί των Αγίων Αρχαγγέλων (Φαλακρού) παραχωρήθηκε στους σχισματο-αιρετικούς και συγκεκριμένα στον «ιερομόναχο» Παΐσιο (Κριλ) για κατοίκηση και ανοικοδόμηση.

 

Τον Δεκέμβριο του 2022 ξεκίνησαν οι εργασίες.

 

 

Η Μονή Παντοκράτορος έχει ανοίξει και τραπεζικό λογαριασμό! για την ανέγερση του οικήματος, το οποίο σύμφωνα με τους αχειροτόνητους σχισματο-αιρετικούς φιλοουνίτες θα χρηματοδοτηθεί από ιδιωτικές δωρεές και όχι από κρατικές χορηγίες.

Μονή Παντοκράτορος
Λογαριασμός Τράπεζας Πειραιώς
GR01722000005200015448609
Κωδικός Swift – BIC: PIRBGRAA
Υποκατάστημα: Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης
Τηλέφωνο: 00302310254880

Μέσα στο 2023 οι σχισματικοί ευελπιστούν να τελέσουν την πρώτη «θεία λειτουργία»!

Νέα στοιχεία για το Κελλί που παραχωρείται στους Ουκρανούς σχισματο-αιρετικούς από την Μονή Παντοκράτορος. (βίντεο)

Οι σχισματικοί εύχονται να ολοκληρωθεί σύντομα το έργο με τις προσευχές των μεγάλων ασκητών που έζησαν εκεί και με την προστασία της Παναγίας!

Το ερώτημα παραμένει. Ποιός ο ρόλος της Ιεράς Επιστασίας σε όλο αυτό; Πώς το επέτρεψε; Μέχρι πού φθάνουν τα όρια του αυτοδιοίκητου της κάθε Μονής; Θα μπορούσε για παράδειγμα μία Μονή να παραχωρήσει Κελλί σε μωαμεθανούς, παπικούς, προτεστάντες, ουνίτες, ινδουιστές κ.α; Ποιά διαφορά υπάρχει εδώ; Δεν θίγει η παρουσία των σιχσματο-αιρετικών τον χαρακτήρα ολοκλήρου του Αγίου Όρους; Δεν έχουν λόγο σε αυτό και οι άλλες Μονές; Ας μας απαντήσει κάποιος.

Υπενθυμίζω παλαιότερο δημοσίευμα στο οποίο οι ηγούμενοι Παντοκράτορος και Ξενοφώντος, Γαβριήλ και Αλέξιος αντιστοίχως, καλούσαν τον ΨευδοΚιέβου Ντουμένκο να έλθει στο Άγιον Όρος για να συλλειτουργήσουν. Ε λοιπόν, να πως θα γίνει. Θα έλθει να επισκεφθεί το Κελλί των Αγίων Αρχαγγέλων! Δείτε τους αξιολύπητους ηγούμενους να καλούν τον αχειροτόνητο Σέργιο Ντουμένκο να λειτουργήσει μαζί τους! ΚΑΤΑΝΤΙΑ!

Εν τω μεταξύ, τρέξτε όλοι στην Μονή Παντοκράτορος (αφήνουμε έξω Κελλιά και Σκήτες που ενδεχομένως διαφοροποιούνται αλλά που χρειάζεται να πάρουν σθεναρή στάση) για να καταθέσετε τον όβολόν σας και να τους ευχαριστήσετε για άλλο ένα ύπουλο μαχαίρωμα που κατάφεραν στην καρδιά της Ορθοδοξίας.

 

Πληροφορίες από:

*Vasil Rudnitsky, γραμματέα Τύπου της «επισκοπής» Ρίβνε της OCU ΕΔΩ και ΕΔΩ

*Ειδική ιστοσελίδα των σχισματο-αιρετικών (ουκρανικά) για το Κελλί τον Αγίων Αρχαγγέλων (Φαλακρού) στο Άγιον Όρος https://uathos.com/


 

Σχετικό: Οι αχειροτόνητοι σχισματικοί βρήκαν Κελλί στο Άγιον Όρος

ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

πρόταση αντί των προγραμμάτων σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἀναστάσιος Γκοτσόπουλος,
Πάτρα 27 . 1 . 2023


Σχόλιο Ορθοπραξία: Μεγάλη σε έκταση η εργασία, αλλά εξαιρετική! 


 

Ὁ Ἃγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θεμελιώνει τὴν ἐκκλησιολογὶα του, δηλαδὴ τὴν περὶ τῆς Ἐκκλησίας διδασκαλία του, στὸν Ἀπ. Παῦλο, ὁ ὁποῖος προσδιορίζει τὴν Ἐκκλησία ὡς «τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ» ποὺ ἔχει μοναδικὴ Κεφαλὴ της τὸν ἴδιο τὸν Χριστό.

Ἡ εἰκόνα αὐτὴ τῆς Ἐκκλησίας ὡς τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ τονίζει δύο ἀπὸ τὶς θεμελιώδεις ἰδιότητές της, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀδιάρρηκτα συνδεδεμένες ὡς «ἡ ἐν ἀληθείᾳ ἑνότητα». Ὁτιδήποτε καὶ ὁποιοσδήποτε ἀμφισβητεῖ ἢ προσβάλλει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα καὶ τὴν ἀλήθεια ποὺ αὐτὴ ἐκφράζει δὲν μπορεῖ νὰ παραμένει μέλος τῆς Ἐκκλησίας ἀλλὰ, ἐκβάλλεται ἀπὸ τὸ Σῶμα.

Ἔτσι κατανοοῦμε τὴν ἔνταση μὲ τὴν ὁποία ὁ Ἰω. Χρυσόστομος, ὅπως καὶ ὅλοι οἱ Πατέρες μέσα στοὺς αἰῶνες, εἶναι κατηγορηματικὰ ἀντίθετοι καὶ ἀναφέρονται μὲ τὰ σκληρότερα λόγια γιὰ τὴν αἵρεση καὶ τὸ σχίσμα.

Ἡ μὲν αἵρεση ἀλλοιώνει καὶ τελικὰ καταστρέφει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἀλήθεια, ἐνῶ τὸ σχίσμα προσβάλλει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα. Ἀμφότερες βέβαια οἱ καταστάσεις ὁδηγοῦν τοὺς ἐμπνευστὲς καὶ τοὺς ὀπαδοὺς τους ἐκτὸς Ἐκκλησίας, στὴν ἀπώλεια. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ φράση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου «τοῦ εἰς αἵρεσιν ἐμπεσεῖν τὸ τὴν Ἐκκλησίαν σχίσαι οὐκ ἔλαττον ἐστὶ κακὸν»2 , ποὺ ὑποδηλώνει ὅτι ἡ προσβολή τῆς ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας εἶναι σοβαρότατο ἐκκλησιαστικὸ ἔγκλημα. Μάλιστα, γιὰ νὰ τονίσει τήν σοβαρότητα τοῦ σχίσματος φτάνει στὸ σημεῖο νὰ πεῖ ὅτι «οὐδὲν οὕτω παροξύνει τὸν Θεόν, ὡς τὸ Ἐκκλησίαν διαιρεθῆναι… οὐδὲ μαρτυρίου αἷμα ταύτην, ἒφησε, δύνασθαι τήν ἁμαρτίαν ἐξαλείφειν»3 . oὒτε τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου δὲν ἐξαλείφει τήν ἁμαρτία τοῦ σχίσματος!

Α. Ἡ παρά τήν Δρῦ σύνοδος, ἡ ἐξορία καὶ ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τοῦ Χρυσοστόμου.

Ὁ Ἰ. Χρυσόστομος ἐξελέγη Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως τὸ 398 μ.Χ. ἐπὶ αὐτοκράτορος Ἀρκαδίου καί τῆς συζύγου του Εὐδοξίας. Χαρακτῆρας εὐθὺς καὶ συνεπής στὴ χριστιανικὴ ζωή, αὐστηρός στὸν ἑαυτό του, ἐραστής τῆς ἁγιότητας, ἀνυπέρβλητος κήρυκας τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου, ἀσυμβίβαστος ὑπέρμαχος των ἀδυνάτων, «ἀπέναντι στοὺς ἰσχυρούς τῆς ἐποχῆς του ἔπαιξε τὸ ρόλο ἑνὸς Νάθαν μπροστά στὸν Δαυίδ, ἑνὸς Ἠλία μπρὸς στὴν Ἰεζάβελ, ἑνὸς Ἠσαΐα ἀπέναντι στοὺς ἱερεῖς τοῦ Βάαλ»4 . Το κήρυγμά του στὸ Ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας συνήγειρε τὸν ἁπλὸ λαὸ ποὺ ἐκδήλωνε μὲ ἐνθουσιώδη χειροκροτήματα καὶ μὲ ἐκδηλώσεις μεγάλης ἀγάπης τήν χαρὰ καί τήν εὐγνωμοσύνη του στὸν καλό του Ποιμένα. Ὅμως, ἐνῶ ὁ ἁπλὸς λαὸς χαιρόταν τὸν Ἀρχιεπίσκοπὸ του, ἡ παρουσία του στὸ θρόνο τῆς Βασιλεύουσας σύντομα κατέστη ἀφόρητη γιά τὸ διεφθαρμένο πολιτικὸ καὶ ἐκκλησιαστικὸ κατεστημένο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Γιά τὸ παλάτι τοῦ ἀβούλου Ἀρκαδίου, ἀλλά καὶ τῆς δυναμικῆς καὶ δόλιας Εὐδοξίας, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἦταν ἐπικίνδυνος. Το ἴδιο ἐπικίνδυνος ἦταν καὶ γιά τὴ μερίδα κληρικῶν καὶ κυρίως τῶν ἐπισκόπων ποὺ κέρδισαν τήν ἀρχιερωσύνη μὲ συναλλαγὲς (σιμωνία) καὶ συνέχιζαν νὰ ζοῦν ζωὴ τρυφιλὴ καὶ ἀνήθικη. Γιὰ νὰ ἀντιληφθοῦμε τὸ μέγεθος τῆς διαφθορᾶς τοῦ κλήρουσημειώνουμε ὅτι ὁ Χρυσόστομος σὲ διάστημα μικρότερο τῶν ἕξι ἐτῶν καθαίρεσε 13 ἐπισκόπους καὶ 70 πρεσβύτερους, ἐνῶ ἒγραψε τὴ μνημειώδη φράση: «οὐδένα γὰρ λοιπὸν δέδοικα ὡς τοὺς ἐπισκόπους, πλὴν ὀλίγων»6!

Ἔτσι, τὸ Παλάτι καὶ μερίδα ἀθλίων ἐπισκόπων, «διεφθαρμένη συναγωγὴ»7 συνασπίστηκαν ἐναντίον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καὶ «ἐζήτουν εὐκαιρίαν8 τοῦ παραδοῦναι αὐτὸν» (Λουκ. 25, 6). Καὶ ἡ εὐκαιρία ἐδόθη το Σεπτέμβριο 403 μΧ: Ὁ Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος, ἄνθρωπος σκληρὸς καὶ ἀδίστακτος πνέων μένεα ἐναντίον τοῦ Χρυσοστόμου μὲ ὁμάδα 29 Αἰγυπτιωτῶν ἐπισκόπων βρέθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ μέ τήν σύμφωνη γνώμη τοῦ Παλατιοῦ συνέπραξε μέ τοὺς ἐκεῖ ἐχθρούς του ἐπισκόπους καὶ συγκρότησαν Σύνοδο 45 ἐπισκόπων στὴ Δρῦ (προάστιο τῆς Χαλκηδόνος, ἀπέναντι ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη). Τό ἐναντίον τοῦ Χρυσοστόμου ψευδὲς κατηγορητήριο περιελάμβανε 29 κατηγορίες (ἀπὸ βιαιοπραγίες, κλοπές, ἀνηθικότητες, περιφρόνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως μέχρι ἀνταρσία καὶ πολιτικὴ προδοσία)! Τό ἀποτέλεσμα ἦταν προδιαγεγραμμένο: Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννης καθαιρέθηκε καὶ μὲ αὐτοκρατορικὴ ἐντολὴ ὁδηγήθηκε στὴν ἐξορία κρυφὰ ἀπό τόν λαό9 , ὁ ὁποῖος ἐξέφρασε μὲ ἔντονο τρόπο τήν ἀποδοκιμασία του.

Λίγες μέρες μετά, καὶ ἐνῶ ὁ Ἰωάννης βρισκόταν ἐξόριστος στὴ Νικομήδεια, ἰσχυρὸς σεισμός στὴν Κωνσταντινούπολη κατατρόμαξε τήν αὐτοκράτειρα Εὐδοξία, ἡ ὁποὶα τὸν θεώρησε ὡς θεϊκὴ τιμωρία γιά τὴν ἐναντίον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἂδικη κρίση. Μετανοημένη ἔστειλε ἀμέσως αὐτοκρατορικοὺς ἀπεσταλμένους καί τοῦ ζήτησε νὰ ἐπιστρέψει στὴ Βασιλεύουσα.

Στὶς 13 Νοεμβρίου 403 ὁ ἐξόριστος Ἀρχιεπίσκοπος ἐπιστρέφει στὸν θρόνο του μετὰ ἀπὸ μεγαλειώδη ὑποδοχὴ ποὺ τοῦ ἐπεφύλαξε ὅλος ὁ λαός στὸ Βόσπορο.

Ἀλλὰ ὁ Χρυσόστομος παραμένει… ἴδιος! Δὲν μπορεῖ νὰ σιωπήσει μπροστά στὴν περιφρόνηση τοῦ εὐαγγελικοῦ νόμου ἀπό τὸ Παλάτι καὶ συνεχίζει τὰ προδρομικά, ἐλεγκτικά του κηρύγματα. Τὸ ἀποτέλεσμα ἀναμενόμενο: μετὰ ἀπὸ λίγους μῆνες «πάλιν Ἡρωδιὰς μαίνεται, πάλιν ταράττεται»… Ἡ Εὐδοξία δὲν μποροῦσε νὰ τὸν ἀνεχθεῖ πλέον. Στὸ μιαρό της ἔργο συμπράττουν σὲ σύνοδο στὴν Κωνσταντινούπολη (Ἰανουάριος 404)10 καὶ πάλι οἱ γνωστοὶ ἐπίσκοποι-ἐχθροί τοῦ Ἁγίου: τὸν κατηγόρησαν ὅτι αὐθαίρετα ἀποκαταστάθηκε στὸν θρόνο, ἐνῶ εἶχε καθαιρεθεῖ. Ἡ ποινὴ ποὺ προβλέπεται γιά τὸ ἀδίκημα εἶναι ἐπικύρωση τῆς καθαὶρεσης καὶ ἀφορισμός.

Λόγῳ τῆς σφοδρῆς ἀντίδρασης τοῦ λαοῦ ἡ ἐκτέλεση τῆς ποινῆς ἀναβλήθηκε γιὰ λίγους μῆνες. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τελοῦσε ὑπὸ περιορισμό στὸ κτήριο τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς. Ἀνήμερα ὅμως τὸ Μ. Σάββατο 404 μΧ., ἀποφάσισε νὰ μεταβεῖ στὸ ναὸ γιὰ νὰ λάβει μέρος στὴν Ἀναστάσιμη Πανυχίδα καὶ στὴν τελετή τῆς Βαπτίσεως περίπου 3.000 κατηχουμένων! Αὐτοκρατορικὸ ἀπόσπασμα διέκοψε τὴν Ἀκολουθία, συνέλαβε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο καὶ διεσκόρπισε τοὺς πρός τὸ Βάπτισμα Κατηχουμένους, οἱ ὁποῖοι κατέφυγαν μαζὶ μέ τούς ἱερεῖς καὶ διακόνους στὰ δημόσια λουτρὰ γιὰ νὰ ὁλοκληρώσουν τή Βάπτιση!11

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

Τελικά στὶς 20 Ἰουνίου 404 μΧ. αὐτοκρατορικὸ στρατιωτικὸ ἀπόσπασμα συνέλαβε τὸν Ἀρχιεπίσκοπο γιὰ νὰ τὸν ὁδηγήσει στὴν ἐξορία, στὴν Κουκουσὸ τῆς Μικρῆς Ἀρμενίας, 800 χιλιόμετρα μακρυὰ ἀπὸ τὴν Βασιλεύουσα. Στὴν Κουκουσσὸ ἔμεινε περίπου τρία χρόνια σὲ πολὺ δύσκολες συνθῆκες. Ὅμως ἡ φήμη τοῦ ἐξόριστου Ἁγίου Ἀρχιεπισκόπου ἔφτασε στὴν κοντινὴ Ἀντιόχεια τῆς Συρίας (περίπου 170 χιλιόμετρα) μὲ ἀποτέλεσμα πλήθη πιστῶν ἀπό τὴ μεγαλούπολη («τὴν Ἀθήνα τῆς Ἀνατολῆς») νὰ τὸν ἐπισκέπτονται12 . Ἡ κατάσταση αὐτὴ ἐξόργισε τὸν Ἀρχιεπίσκοπό της Πορφύριο, δεδηλωμένο ἐχθρό τοῦ Χρυσόστομου, ὁ ὁποῖος σὲ συνεννόηση μέ τὸν Κωνσταντινουπόλεως Ἀττικὸ καὶ τὸν Ἀλεξανδρείας Θεόφιλο ἀπευθύν-θηκαν στὸ νέο Αὐτοκράτορα Ἀρκάδιο καὶ κατόρθωσαν νὰ τὸν ἐξορίσουν στὶς ἐσχατιές τῆς Αὐτοκρατορίας, στὴν Πιτυούντα τοῦ Καυκάσου (σημερινὴ Γεωργία), σὲ περιοχὴ βαρβάρων, εἰδωλολατρῶν. Ὅμως λόγῳ τῆς κλονισμένης ἀπό τὶς κακουχίες ὑγείας του ἐκοιμήθη στὰ Κόμμανα τοῦ Πόντου,13 στὸ δρόμο γιά το νέο τόπο τῆς ἐξορίας του, στὶς 14 Σεπτεμβρίου 407 μΧ. σὲ ἡλικία 60 ἐτῶν.

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

Διετέλεσε Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως 9 χρόνια καὶ 7 μῆνες ἀπό τὰ ὁποῖα 3 χρόνια καὶ 3 μῆνες στὴν ἐξορία!

Ἀπό τὴ σύντομη αὐτὴ περιγραφή τῆς διώξεως καί τοῦ θανάτου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννου δημιουργοῦνται κάποια ἐρωτήματα τὰ ὁποῖα σχετίζονται μέ τό κρίσιμο ἐρώτημα γιά τή στάση τοῦ Ἁγίου ἀπέναντι στὰ σχίσματα ποὺ ταλαιπωροῦν τήν Ἐκκλησὶα.

Β. Ἀποδέχθηκε ὁ Ἃγιος Χρυσόστομος τὶς συνοδικὲς ἀποφάσεις πού τὸν καθαίρεσαν; Ἀποδέχθηκε ὡς κανονικὸ ἐπίσκοπο τὸν διάδοχό του στὸ θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως;

Ἀσφαλῶς ὄχι! Οὐδέποτε ὁ Ἰ. Χρυσόστομος ἀποδέχθηκε οὔτε ἐφάρμοσε μέ τὴ θέλησή του τὶς συνοδικὲς ἀποφάσεις τῆς παρά τήν Δρῦ συνόδου (Σεπτέμβριος 403) καί τῆς συνόδου στὴν Κωνσταντινούπολη (Ἰανουάριος 404).

Καὶ μετά τὴ δεύτερη καταδίκη, μέχρι τὸ θάνατό του, θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του κανονικὸ Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως καὶ ὅσο τοῦ ἐπέτρεπαν οἱ συνθῆκες ἔτσι πολιτευόταν μέχρι τοῦ θανάτου του, διότι γιά τὸν Ἰωάννη οἱ σύνοδοι αὐτὲς δὲν στηρίζονταν στὴν ἐκκλησιαστικὴ τάξη καὶ παράδοση καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν ἀλήθευαν, οἱ δε ἀποφάσεις τους δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ εἶναι ἔγκυρες καὶ νὰ ἐφαρμοστοῦν ἀπό τοὺς πιστούς. Συνεπῶς, αὐτὸς παρέμενε ὁ μόνος κανονικὸς Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινου-πόλεως.

Εἶναι χαρακτηριστικά τὰ ὅσα γράφει ὁ Χρυσόστομος γιά τὸν διάδοχό του Ἀρσάκιο (26.6.404 ἕως 11.11.405): «Ἤκουσα γὰρ κἀγὼ περὶ τοῦ λήρου ἐκείνου τοῦ Ἀρσακίου, ὃν ἐκάθισεν ἡ βασίλισσα ἐν τῷ θρόνῳ, ὅτι ἔθλιψε τοὺς ἀδελφοὺς ὅλους μὴ θέλοντας αὐτῷ κοινωνῆσαι· πολλοὶ δὲ αὐτῶν δι’ ἐμὲ καὶ ἐν τῇ φυλακῇ ἐναπέθανον. Ὁ γὰρ προβατόσχημος ἐκεῖνος λύκος, ὁ σχῆμα μὲν ἔχων ἐπισκόπου, μοιχὸς δὲ ὑπάρχων· ὡς γὰρ ἡ γυνὴ μοιχαλὶς χρηματίζει, ἡ ζῶντος τοῦ ἀνδρὸς ἑτέρῳ συναφθεῖσα· οὕτω καὶ οὗτος μοιχός ἐστιν, οὐ σαρκὸς, ἀλλὰ πνεύματος· ζῶντος γὰρ ἐμοῦ ἥρπασέ μου τὸν θρόνον τῆς Ἐκκλησίας»14. Χαρακτηρίζει τὸν διάδοχό του Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως Ἀρσάκιο «λῆρο» (φλύαρο) «προβατόσχημο λύκο» καὶ «μοιχό». Μάλιστα οὔτε κἂν τὸν ἀναγνωρίζει ὡς πραγματικὸ ἐπίσκοπο σημειώνοντας ὅτι «σχῆμα μὲν ἔχει ἐπισκόπου» στὴν πραγματικότητα «μοιχὸς ὑπάρχων». Ἐπίσης, ἀπό τήν ἐπιστολὴ αὐτή τοῦ Χρυσοστόμου πρός τὸν ἐπίσκοπο Κυριακό, ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς εἶχε ἐξοριστεῖ γιατὶ ἀρνήθηκε τήν κοινωνία μέ τὸν νέο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀρσάκιο, πληροφορούμαστε ὅτι ὁ Ἀρσάκιος ἐξαπέλυσε διωγμὸ μὲ φυλακίσεις καὶ θάνατο ἐναντίον τῶν πιστῶν ποὺ δὲν ἦλθαν σὲ ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μαζί του.

Ἐπὶ πλέον δὲ, ἀξίζει νὰ ἐπισημάνουμε ὅτι μέχρι τῆς κοιμήσεώς του, ὅσο τοῦ ἐπέτρεπαν οἱ δύσκολες συνθῆκες τῆς ἐξορίας15, ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἐνεργοῦσε ἀντίθετα μὲ τήν συνοδικὴ “καθαίρεση” καί τὸν “ἀφορισμὸ” ὡς κανονικὸς ἀρχιερέας. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε:

1.Παρά τὶς σοβαρὲς ἀσθένειες, τοὺς κινδύνους ληστῶν καὶ βαρβάρων, τὸ ψῦχος, τήν ἐρημιὰ ὁ Ἅγιος δὲν παρέλειπε νὰ ἐνδιαφέρεται γιά τα πνευματικά του παιδιά στὴν Κωνσταντινούπολη τὰ ὁποῖα ὑπέφεραν ἀπό τοὺς διῶκτες του, ἐκκλησιαστικοὺς καὶ πολιτικούς. Παράλληλα, πολλαπλῶς ἐκδηλωνόταν ἡ ἀγάπη του πρός τοὺς νέους συμπολῖτες του στὴν ἐξορία. Ὅπως διασώζει ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου, ὁ ἐπίσκοπος Ἑλενοπόλεως Παλλάδιος ἀπό τὶς προσφορὲς πού τοῦ ἔστελναν οἱ πιστοί τῆς Κωνσταντινούπολης ἀλλὰ, καὶ οἱ Ἀντιοχεῖς πού τὸν ἐπισκέπτονταν, «ὁ μὲν μακάριος Ἰωάννης οἰκήσας τήν Κουκουσὸν ἔτος ἓν, πλείστους διαθρέψας πένητας τῆς Ἀρμενίας… (ἔφθασε γὰρ κατ’ ἐκεῖνο καιρὸν μέγας λιμός τήν χώραν ἐκείνην)»16.

Ὁ ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας Μαρτύριος ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὅτι «ἐν ἐρημίᾳ καθήμενος, ψυχὰς μυρίας τὰς μὲν ἐκ βαρβαρικῶν ἐξωνούμενος χειρῶν οἷς εἶχε μικροῖς καὶ πενιχροῖς χρήμασι . τὰς δὲ ἐκ τῶν τοῦ διαβόλου βρόχων ἀνασπῶν οἷς εἶχε πλουσίως πόνῳ καὶ χάριτι κτηθεῖσι λόγοις . ἑτέρους λιμῷ καὶ φυγῇ πολεμουμένους τοῖς τῆς ἁγίας χήρας διατρέφων ἀλεύροις. μοναστήριά τε φυτεύων ἐν φόνοις καὶ ἁρπαγαῖς συνεκτραφείσαις χώραις, ἅπερ ἅπαντα μικροῦ καί τήν Ἀντιόχου πόλιν ἅπασαν μετῴκισεν ὡς αὐτὸν»17 (ἂν καὶ βρισκόταν ὁ Ἰωάννης στὴν ἐρημιὰ μέ τὰ λίγα χρήματα ποὺ εἶχε ἐξαγόρασε πολλοὺς αἰχμαλώτους ἀπό τοὺς βαρβάρους, ἐνῶ μέ τὸν πλούσιο λόγο του ἀπέσπασε πολλοὺς ἀνθρώπους ἀπό τὶς δαιμονικὲς παγίδες. Ἄλλους ἔθρεψε μέ τὰ τρόφιμα πού τοῦ ἔστελνε ἡ διακόνισσα Ὀλυμπιάδα («ἡ ἁγία χήρα»). Συγκρότησε καὶ μοναστήρια σὲ περιοχὲς ποὺ εἶχαν συνηθίσει σὲ φόνους καὶ ληστεῖες καὶ πραγματικὰ ὅλη ἡ Ἀντιόχεια μετώκησε κοντά του).

2.Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἐπέδειξε ἰδιαίτερη φροντίδα στὴν κατήχηση τοῦ λαοῦ τῶν περιοχῶν στὶς ὁποῖες βρέθηκε ἐξόριστος: «οὐ μικρῶς διαλάμψας ταῖς ἀρεταῖς… ἐξήγειρεν γὰρ καθάπερ ἐξ ὕπνου τῆς ἀγνοίας πρὸς τὴν τοῦ λόγου ἀκτῖνα ἐκ πάσης περιχώρου τοὺς ἂγαν κεκαρωμένους τῇ ἀπιστίᾳ»18 καὶ «πολλοὺς πρός τήν ἀμώμητον πίστιν χειραγωγῶν, διδάσκων, βαπτίζων, χειροτονῶν καὶ θαυματουργῶν»19.

3.Το ἐνδιαφέρον τοῦ Ἰωάννου γιά τὸν εὐαγγελισμό τοῦ λαοῦ δὲν περιορίστηκε μόνο στὴν περιοχὴ ποὺ ζοῦσε, ἀλλὰ ὡς πραγματικός Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Βασιλεύουσας ἐκτεινόταν σὲ ὅλη τήν Αὐτοκρατορία: Κατά τὶς πρῶτες ἡμέρες τῆς ἐξορίας, εὑρισκόμενος προσωρινά στὴ Νίκαια καὶ ἀναμένοντας τὸ αὐτοκρατορικὸ διάταγμα γιὰ νὰ πληροφορηθεῖ τὸν τόπο τῆς ἐξορίας του ἐπέδειξε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν ἱεραποστολή στὴ Φοινίκη20 (Λίβανο) ἀποστέλλοντας ἐπιστολὲς καὶ ἀναζητώντας καταλλήλους κληρικοὺς γιά τὸ ἔργο αὐτό, τοὺς ὁποίους βρῆκε καὶ ἀπέστειλε21. Τὸ ἴδιο ἐνδιαφέρον ἐπέδειξε καὶ γιά τήν πρόοδο τῆς Ἐκκλησὶας τῶν Γότθων (Κριμαία)22, ἐνῶ προσπάθησε νὰ καλλιεργήσει τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ δεδηλωμένου ἐχθροῦ του ἐπισκόπου Μαρουθά γιά τὸν εὐαγγελισμό τῶν Περσῶν23. Στὴ μέριμνά του βρέθηκε καὶ ἡ Σαλαμῖνα τῆς Κύπρου ἡ ὁποία κινδύνευε ἀπὸ πνευματικῆς ἀπόψεως ὡς «ὑπό τῆς αἱρέσεως τῶν Μαρκιωνιστῶν πολιορκούμενη»24. Καὶ ὅλη αὐτὴ ἡ ποιμαντικὴ μέριμνα ἀπὸ ἕναν “καθηρημένο”, “ἀναθεματισμένο” καὶ ἐξόριστο μὲ οἰκουμενικὴ ὅμως συνείδηση καὶ ποιμαντορικὴ εὐαισθησία Ἀρχιεπίσκοπο τῆς Βασιλεύουσας…

4.Ἀξιοσημείωτη εἶναι ἡ δράση τοῦ Ἰωάννου στὴν Ἀραβισσό, ὅπως μᾶς τήν περιγράφει ὁ Ἁγ. Συμεών Μεταφραστής: Στὴν περιοχὴ ζοῦσαν πολλοὶ εἰδωλολάτρες οἱ ὅποιοι ἀκούγοντας τὰ κηρύγματα τοῦ Χρυσοστόμου περί τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου τὸν “προκάλεσαν” πὼς θὰ βαπτιστοῦν ἐὰν θεραπεύσει ἕναν παράλυτο συμπολίτη τους. Ὁ Χρυσόστομος προσευχήθηκε καί στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ θεράπευσε τὸν παράλυτο.

Τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν πολλοὶ εἰδωλολάτρες τῆς περιοχῆς νὰ πιστέψουν στὸ Χριστὸ καὶ νὰ βαπτιστοῦν. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος δὲν σταμάτησε ἀλλὰ προχώρησε ἔτι πλέον καὶ ἐνεργώντας ὡς κανονικὸς ἐπίσκοπος ἀναλαμβάνει τήν πλήρη ὀργάνωση τῆς «νεοπαγοῦς Ἐκκλησίας» ποὺ αὐτὸς θεμελίωσε: χειροτονεῖ ἑπτὰ ἐπισκόπους, ἀρκετοὺς πρεσβυτέρους καὶ διακόνους, μεταφράζει τό Ψαλτήρι καί τήν Κ. Διαθήκη, τοὺς παραδίδει τὴ Θ. Λειτουργία, συνεχίζει τήν κατήχηση, τοὺς ὁρίζει τυπικὸ λατρείας (ψαλμωδίες καὶ προσευχές). Μέσα σὲ λίγο χρόνο κατόρθωσε ὄχι μόνο νὰ αὐξηθεῖ ἀριθμητικὰ ἡ νεοπαγὴς Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ νὰ προοδεύσει στὴ συμμόρφωσή της μέ τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολὲς («Ἑπτὰ τοίνυν ἐπισκόπους σὺν ἅμα πρεσβυτέροις καὶ διακόνοις ἱκανοῖς τῷ πλήθει τῶν πιστευσάντων ἐπὶ τούτοις χειροτονήσας, εἴπερ εὕροι τινὰς αὐτῶν τὴν Ἑλλήνων φράσιν ἐπισταμένους (γνώριζαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα) τούτοις ὅσα καὶ γλώσσῃ χρησάμενος τὸν τε θεῖον Δαυΐδ καὶ τὴν Καινὴν ἅπασαν πρὸς τὴν Ἑλλάδα γλῶτταν δι’ αὐτῶν μεταβάλλει. Καὶ παραδίδωσι μὲν τὸν τύπον τῆς ἀναιμάκτου θυσίας, ἐκδιδάσκει δὲ καὶ τὰ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Εἶτα καὶ κανόνας αὐτοῖς εἰσηγεῖται ψαλμῳδίας καὶ προσευχῶν. Ὀλίγων δὲ ἡμερῶν πληθυνομένην ὁρῶν τὴν νεοπαγῆ ταύτην Ἐκκλησίαν, ἀλλὰ καὶ τῶν τοῦ Χριστοῦ ἐντολῶν οὐ μικρὰν ἐν αὐτοῖς τὴν ἐπίδοσιν, ᾡμολόγει τε τῷ Θεῷ χάριν, καὶ ἠγαλλιᾶτο τῷ πνεύματι, τοῖς ἀσθενέσιν αὐτῶν χεῖρας ἰασίμους ἐπιτιθείς, καὶ προῖκα τὸ πάντων κάλλιστον χαριζόμενος»25).

Σὲ αὐτή τή δράση τοῦ ”καθηρημένου” Ἀρχιεπισκόπου ἀναφέρεται ἐπιγραμματικὰ καὶ ὁ Λέων Στ΄ ὁ Σοφὸς: «Διά τοῦ ἑνὸς ἅπασαν τήν χώραν (πολλὴ δὲ καὶ ἀναρίθμητος ἣν) ἕλκει, βαπτίζει, τήν εὐσέβειαν ἐκδιδάσκει, καὶ τέλος πᾶσαν τάξιν ἐκεῖ συνέταξεν ἱερώσυνον»26.

Γ. Ἀποδέχθηκαν οἱ πιστοὶ τὶς συνοδικὲς ἀποφάσεις πού τὸν καθαίρεσαν; Ἀποδέχθηκαν ὡς κανονικὸ ἐπίσκοπο καὶ εἶχαν ἐκκλησιαστικὴ καὶ λειτουργικὴ κοινωνία μέ τὸν διάδοχό του;

Ἀσφαλῶς ὄχι! Ὁ πιστὸς λαός τῆς Βασιλεύουσας ἀπό τήν πρώτη στιγμὴ δὲν ἀποδέχθηκε τήν καθαίρεση καί τήν ἐξορία τοῦ ποιμένα του. Παρά τοὺς ἀπηνεῖς καὶ σκληροὺς διωγμοὺς μεγάλο μέρος τῶν πιστῶν δὲν εἶχαν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία καὶ δὲν ἀναγνώρισαν ὡς ποιμένες τους τοὺς παρεισάκτους “διαδόχους” τοῦ Χρυσοστόμου, τὸν Ἀρσάκιο (26.6.404 ἕως 11.11.405) καί τὸν Ἀττικὸ (Μάρτιος 406 ἕως 10.10.425), διότι στὴ συνείδησή τους ὁ Χρυσόστομος παρέμενε ὁ Ἀρχιεπίσκοπός τους.

Ὁ λαὸς ποὺ παρέμεινε πιστός στὸν Χρυσόστομο καὶ δὲν μνημόνευε, δηλαδὴ δὲν εἶχε ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία27 μέ τοὺς διαδόχους του Ἀρχιεπισκόπους, ὀνομάστηκαν ἀπό τοὺς κραττοῦντες περιφρονητικὰ «Ἰωαννίτες» καὶ θεωροῦνταν γιά τήν κρατικὴ Ἐκκλησία «σχισματικοί». Ἀποτελοῦν ὅμως ἔνδοξο στράτευμα στὴ ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀναμενόμενο λοιπὸν ἦταν το “σχίσμα” τῶν Ἰωαννιτῶν νὰ ἀναδείξει πολλοὺς ἁγίους μὲ πλέον ἔνδοξη τήν Διακόνισσα Ἁγία Ὀλυμπιάδα.

Εἶναι συγκινητικὴ ἡ ἀγάπη τοῦ λαοῦ καὶ ἡ προσπάθειά του νὰ προστατεύσει τὸν Ἀρχιεπίσκοπό του ἀπό τὴ μανία τῶν ἐχθρῶν του. Ἔφτασε στὸ σημεῖο νὰ δώσει καὶ τὸ αἷμα του γιὰ χάρη τοῦ Πατέρα του. Κατά τήν πρώτη, σύντομη ἐξορία, μετά τή σύνοδο τῆς Δρυός, ὁ Ἰωάννης γιὰ νὰ μὴ χυθεῖ αἷμα ὑπάκουσε στὴν αὐτοκρατορικὴ ἀντιπροσωπεία καὶ νύχτα, κρυφὰ ἀπό το λαό, παραδόθηκε στὸ αὐτοκρατορικὸ ἀπόσπασμα γιά τήν ἐξορία. Τήν ἑπόμενη ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος καὶ ἡ συνοδεία του εἰσῆλθαν ὡς νικητὲς καὶ ἐκκλησιαστικοὶ κατακτητές στὴ Βασιλεύουσα. Ὁ λαὸς ὅμως τῆς Κωνσταντινουπόλεως πληροφορήθηκε τήν ἐξορία τοῦ ποιμένα του καὶ διαμαρτυρήθηκε ἔντονα. Ὅταν ὁ Θεόφιλος «θέλησε νὰ μπεῖ στὸ ναὸ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, ἐκδιώχθηκε ἀπό τοὺς πιστούς. Οἱ Ἀλεξανδρινοί τῆς συνοδείας του τράβηξαν τά ὃπλα τους καί ἔγινε μάχη. Ἡ ἀντίσταση τοῦ λαοῦ ἦταν ἐνεργητική. Ἡ Ἐκκλησία καί τὸ βαπτιστήριο γέμισαν ἀπὸ πτώματα καὶ ἡ κολυμβήθρα, καθὼς λένε, ξεχείλισε ἀπὸ ἀνθρώπινο αἷμα. Καθὼς ἄρχισε ἡ σύγκρουση, οἱ ἀξιωματοῦχοι ἔστειλαν στρατό, γιὰ νὰ τήν ἐνισχύσουν. Δόθηκαν μάχες παντοῦ. Κάθε Ἐκκλησία μεταβλήθηκε σὲ φρούριο, ὃπου ὁ λαὸς ὀχυρωνόταν καὶ οἱ στρατιῶτες ἐφορμοῦσαν χτυπώντας μὲ λοστοὺς καὶ βέλη. Τὸ αἷμα κυλοῦσε στὰ θυσιαστήρια καὶ οἱ κραυγαλέες κατάρες ἀντικαθιστοῦσαν τὸν ὕμνο τῆς εὐσπλαχνίας… Οἱ στρατιῶτες ἔκαναν ἐπίθεση ἐναντίον τῶν μοναχῶν. Τοὺς ἔσφαζαν ὁμαδικὰ μές στὶς Ἐκκλησίες τους, ἐρευνοῦσαν τὰ κελλιά τους… καὶ ὡς τὸ δρόμο καταδίωκαν μέ τὸ σπαθὶ στὸ χέρι ὅσους κατὰφεραν νὰ διαφύγουν»28.

Κατά τήν δεύτερη καὶ ὁριστικὴ ἐξορία, ἀκόμα καὶ μετά τὸ θάνατο τοῦ Ἁγίου οἱ διωγμοὶ ποὺ ὑπέστησαν οἱ πιστοί τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τήν κρατικὴ Ἐκκλησία ἦσαν φοβεροὶ καὶ ἐξαπλώθηκαν σὲ ὅλο τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς Αὐτοκρατορίας.

Ἡ τριανδρία των Πατριαρχῶν (Ἀρχιεπισκόπων) τῆς Ἀνατολῆς: ὁ Κωνσταντινου-πόλεως Ἀρσάκιος (καὶ ἐν συνεχείᾳ ὁ Ἀττικός), ὁ Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος καὶ ὁ Ἀντιοχείας Πορφύριος29 δὲν μποροῦσαν νὰ ἀνεχθοῦν νὰ ἀκούγεται κάπου το ὄνομα τοῦ ἐξορίστου Ἀρχιεπισκόπου Ἰωάννου. Ἡ παραμονὴ μάλιστα τοῦ Χρυσοστόμου στὴν Κουκουσὸ (τόπος τῆς ἐξορίας του) πλησίον τῆς Ἀντιόχειας καὶ ἡ μετάβαση τῶν Ἀντιοχέων στὴν Κουκουσὸ γιὰ νὰ συναντηθοῦν μέ τὸν μεγάλο ἐξόριστο αὔξησε τὸν φθόνο τῶν ἐχθρῶν του καὶ μεθόδευσαν τὴ μετάβασή του σὲ ἄλλο ἔρημο τόπο, ὅπως ἤδη ἀναφέραμε.

Ἀλλὰ οἱ διωγμοὶ ἐναντίον τοῦ προσώπου τοῦ Χρυσοστόμου συνεχίστηκαν καὶ μετά τὸ θάνατό του στὸ πρόσωπο τῶν Ἰωαννιτῶν, οἱ ὅποιοι δὲν ἐνέδωσαν στὶς πιέσεις, καὶ συνέχιζαν νὰ μὴν μνημονεύουν τοὺς ἐπισκόπους ποὺ ἀποδέχθηκαν τήν καθαίρεση τοῦ Ἰωάννη. Ὁ παρείσακτος διάδοχός του «θεασάμενος μηδένα τῶν Ἀνατολικῶν αὐτῷ ἐπισκόπων κοινωνοῦντα, μήτε μὴν τοῦ τῆς πόλεως λαοῦ, διὰ τὰ οὕτως ἀνόμως παρακολουθήσαντα καὶ ἀθέσμως, παρασκευάζει… ταῖς ἀντιγραφαῖς (δηλαδὴ αὐτοκρατορικές ἀποφάσεις), καταναγκάζεσθαι τοὺς μὴ κοινωνοῦντας»30 ἐπὶ ποινῇ δήμευσης περιουσίας, ἔκπτωσης ἀπό τὸ ἀξίωμα, προστίμου, ἐξορίας ὅσους δὲν ἔχουν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μαζί του καὶ μέ τὸν Ἀλεξανδρείας Θεόφιλο καὶ Ἀντιοχείας Πορφύριο.

Οἱ περιγραφὲς31 τοῦ βιογράφου τοῦ Χρυσοστόμου Παλλαδίου, ἐπισκόπου Ἑλενουπόλεως, γιά τὸ τί ὑπέστησαν οἱ ἐπίσκοποι καὶ οἱ λοιποὶ κληρικοὶ ποὺ παρέμειναν πιστοί στὸν Ἀρχιεπίσκοπό τους μᾶς θυμίζουν μαρτυρολόγια τῶν ρωμαϊκῶν χρόνων. Τέτοιο μίσος, τέτοια μανία ἐπέδειξε ἡ τριανδρία τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ἐναντίον τους32. Εὔστοχα σημειώνει ὁ Ἁγ. Ἰωάννης ἀναφερόμενος στοὺς ἐπισκόπους ποὺ δίωκαν τὰ πνευματικά του παιδιὰ: «Μηδὲν σὲ τούτων σκανδαλιζέτω, μὴ ἱερεὺς νῦν φαῦλος γεγενημένος καὶ λύκου παντὸς ἀγριώτερον ἐπιπηδῶν τῇ ἀγέλῃ, μὴ τῶν ἀρχόντων, μὴ τῶν κρατούντων τις πολλὴν ὠμότητα ἐνδεικνύμενος»33.

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

Καὶ ὅμως· οἱ Ἰωαννίτες παρέμειναν πιστοί στὸν Πατέρα τους ὅσο ζοῦσε, ἀλλὰ καὶ μετά τὸ θάνατό του συνέχιζαν νὰ εἶναι ἀποκομμένοι ἐκκλησιαστικὰ ἀπὸ ὅσους δέν τὸν μνημόνευαν ὡς κανονικὸ Ἀρχιεπίσκοπο. Μόνο ὅταν 30 χρόνια μετά τὸν θάνατο τοῦ Χρυσοστόμου στὸν θρόνο τῆς Βασιλεύουσας ἀνέβηκε ὁ μαθητής του Πρόκλος καὶ ἐνέγραψε τό ὄνομά του στὰ Δίπτυχα, τότε οἱ Ἰωαννίτες ἀποκατέστησαν τήν κοινωνία μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἀπαίτησαν τήν ἐπιστροφή τοῦ ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου στὴν Κωνσταντινού-πολη (438 μ.Χ.).

Ὁλόκληρη τήν ἐκκλησιαστική μας παράδοση γιά το “σχίσμα” τῶν Ἰωαννιτῶν τήν συγκεφαλαιώνει ὁ Ἃγ. Συμεὼν Μεταφραστής, ὅταν γράφει γιά τοὺς Ἰωαννίτες : «ὅσοι δὲ τῶν αὐτῷ (τῷ Ἰωάννῃ) κεκοινωνηκότων ἦσαν ἐπίσκοποι τε καὶ ἱερεῖς ἁπλῶς, οἱ διὰ τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ ζῆλον ἐκκλησίαν ἐμίσησαν πονηρευομένων, τούτους δὴ πάντας δημεύσεις, ἐξορίαι, θάνατοι καὶ κολάσεις ποικίλαι διεμερίζοντο…. Ἦν οὖν ὁρᾷν τοὺς μὲν τὰς ἐγγὺς που φυλακὰς πληροῦντας, τοὺς δὲ τὰς μακρὰν ἠπείρους καὶ νήσους οἰκεῖν κατακρισομένους, πολλαῖς πρότερον καὶ χαλεπαῖς ταῖς βασάνοις κατεργασθέντας»34. Γιά τὸν Ἃγ. Συμεὼν ὅσοι ἐπίσκοποι καὶ ἱερεῖς κοινωνοῦσαν μέ τὸν Χρυσόστομο καὶ φυσικὰ δὲν κοινωνοῦσαν μέ τοὺς ἐχθρούς του ἐπισκόπους μὴ μνημονεύοντάς τους καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὑπέστησαν δημεύσεις, ἐξορίες, θανάτους καὶ ποικίλες τιμωρίες τὸ ἔκαναν «διά τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ ζῆλον» καὶ ἐξαιτίας αὐτοῦ τοῦ «ζήλου» «ἐμίσησαν τήν ἐκκλησίαν πονηρευομένων»! Δηλαδὴ ἡ τότε κρατικὴ ἐκκλησία ποὺ δίωκε τὸν Χρυσόστομο καὶ ὅσους κοινωνοῦσαν μαζί του ἦταν, κατά τὸν Ἃγ. Συμεὼν, «ἐκκλησία πονηρευομένων»!

Δ. Ποιὰ στάση τήρησε ὁ Χρυσόστομος ἀπέναντι στοὺς πιστοὺς ποὺ ἀρνοῦνταν τήν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μέ τὸν διάδοχό του;

Ἂς δοῦμε ὅμως ποιὰ στάση τήρησε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἔναντι των πιστῶν ποὺ δὲν μνημόνευαν τοὺς διαδόχους του και εἶχαν διακόψει κάθε ἐκκλησιαστικὴ καὶ λειτουργικὴ κοινωνία μαζί τους. Ὑπενθυμίζουμε ὅτι ὁ ἴδιος ὁ ἱερὸς Πατὴρ ἦταν ἐξαιρετικὰ αὐστηρὸς μὲ ὅσους ἔσχιζαν τήν Ἐκκλησία λέγοντας γιά το σχίσμα ὅτι «οὐδὲν οὕτω παροξύνει τὸν Θεόν, ὡς τὸ Ἐκκλησίαν διαιρεθῆναι… οὐδὲ μαρτυρίου αἷμα ταύτην ἒφησε δύνασθαι τήν ἁμαρτίαν ἐξαλείφειν»35.

Στοιχούμενος σὲ αὐτὴ τὴν ἐκκλησιολογική του θέση ὁ Ἰωάννης λίγο πρὶν παραδοθεῖ στὴν αὐτοκρατορικὴ κουστωδία ποὺ θά τὸν μετέφερε στὴν ἐξορία, κατά τὸν συγκινητικό ἀποχωρισμό του ἀπό τοὺς στενοὺς συνεργάτες του (ἐπισκόπους καὶ διακόνισσες) ζήτησε ἀπό τὶς διακόνισσες νὰ ἀναγνωρίσουν καὶ νὰ ἔρθουν σὲ ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μέ τὸ διάδοχό του («κλίνατε αὐτῷ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν ὡς Ἰωάννῃ»). Αὐτὸ ὅμως θὰ γινόταν μέ τὶς ἑξῆς προϋποθέσεις: α) αὐτὸς νὰ χειροτονηθεῖ χωρίς τή θέλησή του («ἄκων ἀχθῇ ἐπὶ τὴν χειροτονίαν»), β) νὰ μὴν ἐπιδιώξει νὰ καταλάβει τὸ θρόνο («μὴ ἀμφιβατεύσας τὸ πρᾶγμα») καὶ γ) νὰ ἔχει τὴν συγκατάθεση ὅλων («κατὰ συναίνεσιν τῶν πάντων»): «ὃς ἂν ἄκων ἀχθῇ ἐπὶ τὴν χειροτονίαν, μὴ ἀμφιβατεύσας τὸ πρᾶγμα, κατὰ συναίνεσιν τῶν πάντων, κλίνατε αὐτῷ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν ὡς Ἰωάννῃ· οὐ δύναται γὰρ ἡ Ἐκκλησία ἄνευ ἐπισκόπου εἶναι»36. Φυσικὰ καμία ἀπό τὶς προϋποθέσεις ποὺ ἔθεσε ὁ Χρυσόστομος δὲν πληρώθηκαν στὸ πρόσωπο τῶν διαδόχων του καὶ γιά το λόγο αὐτὸ ὅλοι οἱ στενοὶ συνεργάτες τοῦ Ἁγίου, ὅπως ἤδη εἴδαμε, ἀρνήθηκαν τήν ὁποιαδήποτε ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μαζί τους καί, φυσικά, δέν τοὺς μνημόνευαν ὡς ἐπισκόπους καὶ ποιμένες τους.

Γιά τὸ λόγο αὐτὸ καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἰωάννης ὄχι μόνο δέν τοὺς ἐπιτίμησε, ἀλλὰ ἀντίθετα ἐπιστρατεύοντας πρόσωπα Παλαιᾶς τε καὶ Καινῆς Διαθήκης μέ τὴ ρητορικὴ δεινότητα πού τὸν χαρακτήριζε τοὺς συνεχάρη, τοὺς ἐπαίνεσε καί τοὺς ἐνθάρρυνε στὸν ἀγῶνα αὐτό.

Γιά τὸν ἱερὸ Χρυσόστομο ὁ ἀγῶνας τῶν Ἰωαννιτῶν δὲν ἀφοροῦσε μόνο τήν προσωπική του δικαίωση καὶ ἀποκατάσταση στὸ θρόνο του, οὔτε ἀφοροῦσε μόνο τήν Ἐκκλησὶα τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀλλά τήν ἀνά τήν οἰκουμένη Ἐκκλησὶα καί τοὺς ἱεροὺς θεσμούς της37. Γράφοντας πρός τοὺς φυλακισμένους στὴ Χαλκηδόνα ἐπισκόπους, πρεσβυτέρους καὶ διακόνους σημειώνει: «Διὸ δὴ παρακαλῶ τὴν ὑμετέραν ἀγάπην … πλείονα καὶ τὴν προθυμίαν ἐπιδείξασθαι, καὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν μεριμνᾷν ὑπὲρ τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην Ἐκκλησιῶν, ὅπως ἂν γένοιτό τις διόρθωσις ἡ προσήκουσα»38. Σὲ ἂλλη ἐπιστολή του κάνει χρήση «τῶν καλῶν τούτων ἱδρώτων καὶ ἀγώνων, τῶν μόχθων, καὶ πόνων, καὶ τῶν κινδύνων, οὓς ὑπὲρ τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην κειμένων ὑπομεμενήκατε»39.

Φτάνει μάλιστα στὸ σημεῖο νὰ σημειώσει ὅτι αὐτοὶ ποὺ ἀγωνίστηκαν ἐναντίον τῆς ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως ποὺ ἐπικράτησε μετά τήν ἐκδίωξή του εἶναι «δίκαιοι μυριάκις» καὶ πρέπει «εἰς τὸν τῶν μαρτύρων καταλεγῆναι χορὸν», «μετὰ τῶν μαρτύρων, μετὰ τῶν Ἀποστόλων, μετὰ τῶν γενναίων καὶ ὑψηλῶν ἀνδρῶν στήσονται, λάμποντες ἀπὸ τῶν κατορθωμάτων, ἀπὸ τῶν παθῶν, ἀπὸ τῶν στεφάων, ἀπὸ τῶν βραβείων, ἀπὸ τῆς πολλῆς παρρησίας»40!

Ἀξίζει νὰ δοῦμε πῶς ἡ Χρυσοστομικὴ πένα ἀναφέρεται στοὺς Ἰωαννίτες ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιὰ: «Οἱ τοσαύτας σφαγὰς προσδοκήσαντες… πρὸς τοὺς κρατοῦντας τῆς οἰκουμένης ἁπάσης ἀποδυσάμενοι… νόμοις πατρώοις καὶ θεσμοῖς Ἐκκλησίας ἐπηρεασθεῖσι παραστάντες καὶ διὰ τῶν ρημάτων καὶ τῶν πραγμάτων τὴν παρρησίαν ἐπιδειξάμενοι καὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἀποθνήσκοντες καὶ ἄνδρες καὶ γυναῖκες καὶ παῖδες, πῶς οὐκ ἂν εἶεν δίκαιοι μυριάκις εἰς τὸν τῶν μαρτύρων καταλεγῆναι χορόν;… οὗτοι ἑαυτῶν μὴ φεισάμενοι, ἐννόησον πόσον λήψονται μισθόν, οὐ μίαν, οὐ δύο καὶ τρεῖς ἡμέρας, ἀλλ’ ὁλόκληρον τὸν βίον ἐπὶ τῆς παρατάξεως ἱστάμενοι ταύτης βαλλόμενοι λοιδορίαις, ὕβρεσιν, ἐπηρείαις, συκοφαντίαις. Οὐδὲ γὰρ τοῦτο μικρόν… καὶ γὰρ οὐσίας ἐπέδωκαν πολλοί… οἱ μὲν πατρίδος, οἱ δὲ καὶ αὐτῆς ἐξεβλήθησαν τῆς ζωῆς… πρὸς ἄρχοντας παρρησιαζόμενοι, βασάνων καταφρονοῦντες, ἀπειλῶν καταγελῶντες, δεικνύντες ὅσον ἐστὶν ἀρετὴ»41.

Λίγο πιὸ κάτω ἀντιδιαστέλλει τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς καὶ κρατικοὺς διῶκτες μέ τὰ ἱερὰ θύματά τους: «ἐννόησον πόσας δώσουσιν οὗτοι δίκας ἐν τῷ φοβερῷ δικαστηρίῳ τότε ἐκείνῳ, πόσας ὑποστήσονται τιμωρίας, τὸ γε εἰς αὐτοὺς ἧκον, τὴν οἰκουμένην ταράξαντες ἅπασαν, τοσαύτας ἀνατρέψαντες ἐκκλησίας, τοσαύτῃ πολεμήσαντες εἰρήνῃ, μυρία πανταχοῦ σκάνδαλα θέντες; Οἱ δὲ παρ’ ἐκείνων παθόντες, ἅπερ ἔπαθον, μετὰ τῶν μαρτύρων, μετὰ τῶν Ἀποστόλων, μετὰ τῶν γενναίων καὶ ὑψηλῶν ἀνδρῶν στήσονται, λάμποντες ἀπὸ τῶν κατορθωμάτων, ἀπὸ τῶν παθῶν, ἀπὸ τῶν στεφάνων, ἀπὸ τῶν βραβείων, ἀπὸ τῆς πολλῆς παρρησίας… οἱ μὲν γὰρ ἐπιβουλευόμενοι, τὴν οἰκουμένην ἐραστὰς ἔχουσιν, ἐπαινετάς, θαυμαστάς, ἀνακηρύττοντας, στεφανοῦντας, τοὺς εἰδότας, τοὺς οὐκ εἰδότας, τοὺς ἀπὸ πραγμάτων, τοὺς ἀπὸ φήμης τὰ ἐκείνων μανθάνοντας, τοὺς συναλγοῦντας μυρίους, τοὺς συναγωνιζομένους, τοὺς τὰ χρηστὰ συνευχομένους αὐτοῖς πάντας»42.

Μὲ ἰδιαίτερο ἐνθουσιασμὸ γράφει στὴν πολλὰ παθοῦσα διακόνισσα Πενταδία γιά τὴ νίκη τήν ὁποία κατήγαγε κατά τῶν ἐχθρῶν: «Χαῖρε τοίνυν καὶ εὐφραίνου τοιαύτην ἀραμένη νίκην, καὶ τοιούτους εὐκόλως ἐπιστομίσασα θῆρας, καὶ τὰς ἀναισχύντους αὐτῶν ἐμφράξασα γλώττας, καὶ λυσσῶντα ἀποῤῥάψασα στόματα. Τοιοῦτον γὰρ ἡ ἀλήθεια μεθ’ ἧς ἠγωνίσω, καὶ ὑπὲρ ἧς ἐσφάγης πολλάκις … Χαῖρε τοίνυν καὶ εὐφραίνου (οὐ γὰρ παύσομαι συνεχῶς ταῦτα λέγων τὰ ῥήματα), ἀνδρίζου, καὶ κραταιοῦ, καὶ καταγέλα πάσης ἐπαγομένης σοι παρ’ αὐτῶν ἐπιβουλῆς»43.

Σὲ ἄλλη ἐπιστολή του στὴν ἰδία διακόνισσα Πενταδία τῆς ζητεῖ νὰ μὴν φύγει ἀπό τήν Πόλη ἀλλὰ νὰ παραμείνει ἐκεῖ καὶ νὰ συνεχίζει νὰ ἀγωνίζεται γιὰ νὰ ἐνθαρρύνει καί τοὺς ἄλλους πιστοὺς μέ τὸ ἀνδρεῖο παράδειγμά της: «Τῶν μὲν στεφάνων σε μακαρίζω, οὓς ἀνεδήσω καὶ νῦν, διὰ τῆς ἀνδρείας πάντα ἑλομένη παθεῖν ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. Διὰ τοῦτο καὶ τὸν Θεὸν ὑπερασπίζοντά σου ἔχεις μετὰ πολλῆς τῆς σφοδρότητος. Ἕως γὰρ θανάτου, φησὶν, ἀγώνισαι ὑπὲρ τῆς ἀληθείας, καὶ ὁ Κύριος πολεμήσει ὑπὲρ σοῦ. Ὅπερ καὶ γέγονε. Μέχρι γὰρ τοσούτου δραμοῦσα τὸν καλὸν τοῦτον ἀγῶνα, πολλὰ ἄνωθεν ἐπεσπάσω τὰ βραβεῖα· τούτου μὲν οὖν ἕνεκεν χαίρω. Ἐπειδὴ δὲ ἔγνων, ὅτι βουλεύῃ περὶ ἀποδημίας, καὶ μεταστῆναι ἐκεῖθεν βούλει, παρακαλῶ σου τὴν τιμιότητα μηδὲν τοιοῦτον ἐννοῆσαι μηδὲ βουλεύσασθαι. Πρῶτον μὲν δι’ αὐτὸ τοῦτο, ὅτι δὴ στήριγμα τῆς πόλεως εἶ τῆς αὐτόθι, καὶ λιμὴν εὐρὺς, καὶ βακτηρία, καὶ τεῖχος ἀσφαλὲς τοῖς καταπονουμένοις. Μηδὲ τοσαύτην ἀπὸ τῶν χειρῶν ἐμπορίαν ῥίψῃς, μηδὲ τοσοῦτον πρόῃ κέρδος, τοσούτους καθ’ ἑκάστην ἡμέραν συνάγουσα θησαυροὺς ἀπὸ τῆς παρουσίας τῆς αὐτόθι. Οἵ τε γὰρ ὁρῶντες, οἵ τε ἀκούοντές σου τὰ κατορθώματα, οὐ μικρὰ κερδαίνουσιν. Οἶσθα δὲ ἡλίκον τοῦτο φέρει σοι τὸν μισθόν. Πρῶτον μὲν, ὅπερ ἔφην, διὰ τοῦτο παρακαλοῦμεν αὐτόθι μένειν· καὶ γὰρ πεῖραν οὐ μικρὰν δέδωκας τῆς ὠφελείας, ἣν παρέσχες διὰ τῆς αὐτόθι παραμονῆς»44.

Συγκινητικὲς εἶναι οἱ ἐπιστολὲς ποὺ ἀπευθύνει στοὺς κληρικοὺς ποὺ βρίσκονται φυλακισμένοι γιὰ χάρη του: «Μακάριοι καὶ τῶν δεσμῶν ὑμεῖς, καὶ τῆς γνώμης, μεθ’ ἧς φέρετε τὰ δεσμὰ, ἀποστολικὴν ἀνδρείαν ἐν τούτοις ἐπιδεικνύμενοι· ἐπεὶ κἀκεῖνοι καὶ μαστιγούμενοι, καὶ ἐλαυνόμενοι, καὶ δεσμούμενοι, μετὰ πολλῆς ταῦτα ἔφερον τῆς ἡδονῆς· οὐ μόνον δὲ μετὰ πολλῆς ἔφερον τῆς ἡδονῆς, ἀλλὰ καὶ τὰ αὑτῶν ἐποίουν ἐν ταῖς ἁλύσεσιν ὄντες, καὶ τὴν οἰκουμένην μεριμνῶντες ἅπασαν. Διὸ δὴ παρακαλῶ τὴν ὑμετέραν ἀγάπην μηδὲν ἐντεῦθεν ἀναπεσεῖν, ἀλλ’ ὅσῳ πλείων ὑμῖν ἡ ὀδύνη γίνεται ἐξ ὧν πάσχετε, πλείονα καὶ τὴν προθυμίαν ἐπιδείξασθαι, καὶ καθ’ ἑκάστην ἡμέραν μεριμνᾷν ὑπὲρ τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην Ἐκκλησιῶν, ὅπως ἂν γένοιτό τις διόρθωσις ἡ προσήκουσα, μηδὲ εἰς τὴν ὀλιγότητα ὑμῶν ἀπιδόντες, καὶ τῷ περιελαύνεσθαι πανταχόθεν, ὑπτιώτεροι γένησθε. Δι’ ὧν γὰρ πάσχετε, μείζονα τὴν παρὰ τῷ Θεῷ παῤῥησίαν κτώμενοι, πλείονα εὔδηλον ὅτι καὶ τὴν δύναμιν ἕξετε»45.

Σὲ ἄλλους κληρικοὺς ποὺ καὶ αὐτοὶ βρίσκονταν φυλακισμένοι γιὰ τὸν ἴδιο λόγο γράφει: «Μακάριοι καὶ τρισμακάριοι, καὶ πολλάκις τοῦτο ὑμεῖς τῶν καλῶν τούτων ἱδρώτων καὶ ἀγώνων, τῶν μόχθων, καὶ πόνων, καὶ τῶν κινδύνων, οὓς ὑπὲρ τῶν Ἐκκλησιῶν τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην κειμένων ὑπομεμενήκατε, λαμπροὶ μὲν ἐν γῇ, λαμπροὶ δὲ ἐν οὐρανοῖς διὰ τούτων γενόμενοι. Καὶ γὰρ ἄνθρωποι πάντες οἱ νοῦν ἔχοντες ἀνακηρύττουσιν ὑμᾶς, καὶ στεφανοῦσιν, ἐκπληττόμενοι τὴν εὐτονίαν ὑμῶν, τὴν ἀνδρείαν, τὴν καρτερίαν, τὴν προσεδρείαν. Ὅ τε φιλάνθρωπος Θεὸς, ὁ μείζονας ἐκ πολλοῦ τοῦ περιόντος τιθεὶς ἀεὶ τῶν πόνων τὰς ἀμοιβὰς, τοσούτοις ἀμείψεται ἀγαθοῖς, ὅσοις ἀμείβεσθαι Θεῷ πρέπον τοὺς οὕτω γενναίως ἀγωνιζομένους ὑπὲρ τῆς κατὰ τὴν οἰκουμένην ἅπασαν εἰρήνης. Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς οὐ παυόμεθα μακαρίζοντες ὑμᾶς, ἐντρυφῶντες ὑμῶν τῇ μνήμῃ διηνεκῶς, ἐπὶ διανοίας περιφέροντες, εἰ καὶ πολλῷ διῳκίσμεθα τῷ τῆς ὁδοῦ μήκει»46.

Ὁ Χρυσόστομος ἐπαινεῖ, ἐνθαρρύνει καὶ προτρέπει τοὺς πιστοὺς κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς νὰ συνεχίσουν τὸν ἀγῶνα ἐναντίον τῆς νοσηρῆς ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως ποὺ ἀκολούθησε τήν ἐξορία του, διότι θεωροῦσε αὐτόν τὸν ἀγῶνα τους ὡς τὴ μοναδικὴ ἐλπίδα γιὰ ἀποκατάσταση τῆς κανονικῆς τάξεως στὴν Ἐκκλησὶα τῆς Κωνσταντινου-πόλεως: «Χρήσασθε τοίνυν εἰς καιρὸν τῇ προθυμίᾳ, καὶ δι’ ἑαυτῶν, καὶ δι’ ἑτέρων, ὧν ἂν οἷόν τε ᾖ, ταῦτα καὶ πρᾶξαι καὶ εἰπεῖν σπουδάσατε, ἵνα τὸ κατέχον κλυδώνιον καταστεῖλαι δυνήσεσθε. Μάλιστα μὲν γὰρ ἔσται τι καὶ πλέον σπουδαζόντων ὑμῶν»47.

Σὲ ἐπιστολή του στὸν ἐπίσκοπο Θεοδόσιο τὸν παρακαλεῖ νὰ συνεχίσει τὸν ἀγῶνα πού καὶ τὸν ἲδιον τὸν ἀγωνιζόμενον τιμᾶ καὶ τὶς Ἐκκλησίες προφυλάσσει καὶ νὰ ἀποστρέφεται μέ τήν πρέπουσα ἀνδρεία αὐτοὺς ποὺ δημιούργησαν ταραχές στὴν οἰκουμένη καὶ συντάραξαν τὶς Ἐκκλησὶες. Θεωρεῖ ὁ ἱερὸς Πατὴρ ὅτι αὐτὴ ἡ ἀνδρεία στάση θὰ εἶναι ἡ ἀρχὴ ἀπαλλαγῆς ἀπό τὴ συμφορά, αὐτὸ θὰ εἶναι ἡ ἀσφάλεια γιά τὶς Ἐκκλησίες αὐτὸ θὰ βοηθήσει στὴν ἐξάλειψη τῶν δεινῶν, ὅταν οἱ σώφρονες διακόψουν κάθε ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μὲ «τοὺς τοσαύτας ταραχὰς ἐμβαλόντας»: «παρακαλοῦμεν ὑμᾶς καθάπερ καὶ ἔμπροσθεν ἐποιήσατε, κοσμοῦντες τε ἑαυτοὺς καὶ τὰς Ἐκκλησίας ἀσφαλιζόμενοι, οὕτω καὶ νῦν ποιήσατε, καί τοὺς τοσαύτας ταραχὰς ἐμβαλόντας εἰς τήν οἰκουμένην ἅπασαν καὶ τὰς Ἐκκλησίας διαταράξαντας ἀποστρέφεσθαι μετά τῆς προσηκούσης ὑμῖν ἀνδρείας. Τοῦτο γὰρ ἀρχή τῆς λύσεως τοῦ χειμῶνος, τοῦτο ἀσφάλεια ταῖς Ἐκκλησίαις, τοῦτο τῶν κακῶν διόρθωσις, ὅταν ὑμεῖς οἱ ὑγιαίνοντες ἀποστρέφησθε καὶ μηδὲν ἒχητε πρὸς αὐτοὺς»48.

Ε. Συμπερασματικὰ: Εἶναι ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ὑπερασπιστὴς σχίσματος;

Ἀσφαλῶς, ὄχι! Ὅμως, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ προτρέπει τοὺς πιστοὺς ποὺ τὸν σέβονταν νὰ παραμείνουν μακρυὰ ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους τους νὰ μὴν ἔχουν καμμία λειτουργικὴ κοινωνία μαζὶ τους καὶ νὰ μὴν τοὺς μνημονεύουν ὡς κανονικοὺς ποιμένες τους;

Ὅπως πολὺ συνοπτικὰ εἴδαμε ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος οὐδέποτε ἀποδέχθηκε τὶς ἀποφάσεις τῶν συνόδων Δρυὸς καὶ Κωνσταντινουπόλεως ποὺ τὸν καθαίρεσαν καὶ ἀφόρισαν. Τὴν ἰδία στάση τήρησε καὶ μέρος τοῦ πιστοῦ λαοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἀρνήθηκε τὴν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία μὲ τοὺς διαδόχους του. Ἔτσι δημιουργήθηκε στὴν Βασιλεύουσα τὸ “σχίσμα” τῶν Ἰωαννιτῶν. Καὶ ὅμως ὁ Ἰωάννης ἀντὶ νὰ ἐπιπλήξει τοὺς πιστοὺς γιὰ τὴ ”σχισματικὴ” τους συμπεριφορὰ τοὺς ἐπαινεῖ ἰδιαιτέρα καὶ τοὺς ἐνθαρρὺνει νὰ τὴν συνεχίσουν! Ὅμως, πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ κατ’ ἐξοχὴν ὑπερασπιστὴς τῆς κανονικῆς τάξεως, ὁ διαπρύσιος κήρυκας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας καὶ σφοδρὸς πολέμιος τοῦ σχίσματος νὰ ἐπαινεῖ καὶ οὐσιαστικὰ νὰ ἐνθαρρύνει τὸ “σχίσμα” τῶν πνευματικῶν του παιδιῶν;

Θὰ πρέπει νὰ προσεχθεῖ ἰδιαιτέρα ὅτι ὁ Ἰ. Χρυσόστομος δὲν προσεγγίζει τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα ἐπιπόλαια, μὲ νομικοὺς ὃρους καὶ ἐξωτερικὰ κριτήρια ἀλλὰ καθαρὰ ἁγιοπνευματικά. Δὲν τὸν ἐνδιαφέρει μιὰ ἐξωτερική, ἐπίπλαστη ἑνότητα ποὺ δὲν ἑδράζεται ἐπὶ στερεᾶς βάσεως καὶ δὲν διαποτίζεται ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Εὔστοχα ἐπισημαίνει ὁ μελετητὴς τοῦ ἱεροῦ Πατρὸς καὶ ἐκφραστὴς τοῦ χρυσοστομικοῦ ἤθους, πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης, ἀναφερόμενος στὴ χρυσοστομική ἑρμηνεία τοῦ Παύλειου «ἓν σῶμα καὶ ἓν πνεῦμα» (Ἐφεσ. 4, 4)49: «Πιστεύει ὁ αὐθεντικὸς ἑρμηνευτὴς τοῦ Παύλου, … ὅτι καλῶς ὁ Ἀπόστολος μετὰ τὸ “ἓν σῶμα” ἔθεσε καὶ τὸ “ἓν πνεῦμα”, γιὰ νὰ δείξει ὅτι … δὲν ἀρκεῖ νὰ εἶναι κανεὶς ἐνσωματωμένος στὴν Ἐκκλησὶα, στὸ “ἓν σῶμα”, χρειάζεται νὰ ἔχει καὶ τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας, καὶ αὐτὸ ἰσχύει … ὄχι μὲ τοὺς αἱρετικοὺς… ἀλλὰ μὲ ὅσους Ὀρθοδόξους ἀνήκουν στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἔχουν ὅμως τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας καὶ εἶναι φίλοι τῶν αἱρετικῶν»50.

Γιὰ τὸν Ἰ. Χρυσόστομο ἡ ἀπουσία τοῦ Πνεύματος τῆς Ἀληθείας σὲ ἕνα ἐκκλησιαστικὸ σῶμα καταλύει τὴν οὐσιαστικὴ ἑνότητά του ἀκόμα καὶ ὅταν πληροῦνται τὰ λοιπὰ ἐξωτερικὰ στοιχεῖα ποὺ τὴ συγκροτοῦν καὶ συνεπῶς καθιστᾶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ αὐτὸ σῶμα ὄχι Σῶμα Χριστοῦ ἀλλὰ σχισματικὴ ὁμάδα. Σὲ αὐτὴ τὴν περίπτωση οἱ πιστοὶ ἔχουν καθῆκον ἀναλόγως μὲ τὴ θέση καὶ τὶς δυνατότητές τους νὰ ἀντισταθοῦν ἀγωνιζόμενοι ἐναντίον τῆς σχισματικῆς αὐτῆς ὁμάδας. Ἀντιθέτως, σὲ κρίσιμες καὶ ἔκτακτες στιγμὲς τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας ἔχει παρατηρηθεῖ ὅτι ὃπου ὑπάρχει πόνος, ἀγωνία καὶ ἀγῶνας γιὰ πιστότητα στὴν ἐκκλησιαστικὴ τάξη καὶ παράδοση, ἐκεῖ, ἀκόμα καὶ ὅταν ἐξωτερικὰ φαίνεται νὰ ὑφίσταται σχισματικὴ κατάσταση, ἐπαναπαύεται τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ἐκεῖ βρίσκεται ὁ Χριστός, ἐκεῖ φανερώνεται ἡ Ἐκκλησία Του. Δὲν πρόκειται, λοιπόν, περὶ σχίσματος, ἀλλὰ γιὰ τὴν ἁγία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ! Αὐτὸ μᾶς ἔδειξαν οἱ Ἰωαννίτες …

Μὲ ἂλλα λόγια, γιὰ τὸν Ἰωάννη, σὲ σχίσμα βρίσκονται ὅσοι περιφρονοῦν καὶ ἐνεργοῦν ἀντίθετα μὲ τὴν κανονικὴ τάξη καὶ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἀκόμα καὶ ὅταν ἔχουν μὲ τὴν ἀνοχὴ ἢ τὴν συνεπικουρία τῆς κρατικῆς ἐξουσίας ὑψηλὴ θέση στὴν Ἱεραρχία καὶ ἀναγνωρίζονται ὡς ἐκκλησιαστικοὶ ἡγέτες. Ἀντίθετα, δὲν εἶναι σχισματικοὶ ἀλλὰ κανονικὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἂξια τιμῆς καὶ σεβασμοῦ ὅσοι ὑπακούουν, σέβονται, τιμοῦν καὶ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν κανονικὴ τάξη καὶ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἀκόμα καὶ ἂν εἶναι ὀλίγοι ἢ βρίσκονται σὲ διάσταση καὶ δὲν κοινωνοῦν ἐκκλησιαστικὰ μὲ τοὺς ἔχοντες τοὺς θρόνους ἐπισκόπους οἱ ὁποῖοι οὐσιαστικὰ εἶναι «ψευδεπίσκοποι καὶ ψευδοδιδάσκαλοι» (κανόνας 15ος Πρωτοδευτέρας).

Οἱ διάδοχοι, λοιπόν, τοῦ Χρυσοστόμου Ἀρσάκιος καὶ Ἀττικὸς μὲ τὴν συνειδητὴ παρανομία καὶ τὴν περιφρόνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως αὐτοὶ ὁδηγήθηκαν στὸ σχίσμα, τὸ ὁποῖο ἀγωνίστηκαν μὲ αὐξημένο προσωπικὸ κόστος νὰ ἐξαλείψουν οἱ Ἰωαννίτες.

Εἶναι ἀπολύτως σαφὴς ἡ θέση τῶν σαράντα ἐπισκόπων ποὺ στάθηκαν στὸ πλευρὸ τοῦ Χρυσοστόμου, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴ σύμφωνη γνώμη τοῦ Ἰωάννη ἀπάντησαν στὴ σύνοδο τῆς Δρυὸς καὶ ἰδιαιτέρως στὸν Ἀλεξανδρείας Θεόφιλο: «Μὴ κατάλυε τὰ πράγματα τῆς Ἐκκλησίας, καὶ μὴ σχίζε τὴν Ἐκκλησίαν, δι’ ἣν ὁ Θεὸς εἰς σάρκα κατῆλθεν»51. Δηλαδή, ἔργο σχίσματος διαπράττει ὅποιος μὲ βάση τοὺς ἱεροὺς κανόνες παρανομεῖ.

Αὐτὸ ἐπαναλαμβάνει καὶ ὁ Ἰ. Χρυσόστομος καὶ ἀκριβολογεῖ σημειώνοντας: «δύο γὰρ εἰσὶ διαιρέσεις ἀπὸ τοῦ σώματος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ · μιὰ μέν, ὅταν ψέξωμεν τὴν ἀγάπην, δεύτερα δὲ ὅταν ἀνάξια τοῦ τελεῖν εἰς ἐκεῖνο τὸ σῶμα τολμήσωμεν · ἑκατέρως γὰρ χωρίζομεν ἑαυτοὺς τοῦ πληρώματος»52. Δὲν πρόκειται, λέει ὁ ἱερὸς Πατήρ, γιὰ διαίρεση τοῦ Σώματος ἀλλὰ γιὰ «διαίρεση ἀπὸ τοῦ σώματος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ», ἡ ὁποία διαπράττεται μὲ δύο τρόπους: Στὴν πρώτη περίπτωση ἔχουμε σχίσμα ὅταν ἔχει ψυγεῖ ἡ ἀγάπη καὶ χωριζόμαστε. Στὴ δεύτερη περίπτωση σχίσμα δημιουργεῖται ἀπὸ ὅσους τολμοῦν νὰ ἐνεργήσουν παρανομίες πάνω στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἐκκλησία. Στὴ δεύτερη περίπτωση αὐτὸς ποὺ ἐνεργεῖ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο χωρίζει τὸν ἑαυτὸ του ἀπὸ τὸ Σῶμα, «χωρίζομεν ἑαυτοὺς τοῦ πληρώματος». Ἀκριβέστερα γιὰ τὸν ἱερὸ Πατέρα δὲν ἔχουμε σχίσιμο τῆς Ἐκκλησίας, διότι ἡ ἑνότητά της παραμένει ἀδιατάρακτη, ἀλλὰ ἀπόσχιση «ἀπὸ τοῦ σώματος τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ» ὅσων τολμοῦν νὰ ἀσεβήσουν στὸ ἱερὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.

Μὲ ἀλλὰ λόγια ἡ ἑνότητα μὲ τὴν Ἐκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἀπροϋπόθετη. Θεμελιώδης προϋπόθεση γιὰ νὰ ἑδρασθεῖ σὲ στερεὰ βάση ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα εἶναι ἡ ἀλήθεια, δηλαδὴ ἡ πιστότητα στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση καὶ τάξη. Ὅποιος περιφρονεῖ τὴν ἀλήθεια αὐτὸς «σχίζει τὴν Ἐκκλησὶα» ἤ ἀκριβεστέρα ἀποσχίζεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, αὐτὸς δημιουργεῖ τὸ σχίσμα καὶ αὐτὸς εἶναι ὑπαίτιός του.

Αὐτὴ ἀκριβῶς τὴν ἐκκλησιολογία ποὺ διαποτίζει ὁλόκληρη τὴν ἐκκλησιαστικὴ μας παράδοση ἦλθε ὁ 15ος Κανόνας τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου ἐπὶ Μ. Φωτίου νὰ τὴν περιβάλει μὲ κανονικὸ κῦρος: Αἰτιολογώντας γιατὶ δὲν πρέπει νὰ τιμωρηθοῦν ἀλλὰ ἀντιθέτως «τῆς πρεπούσης τιμῆς τοῖς ὀρθοδόξοις ἀξιωθήσονται» ὅσοι κληρικοὶ -ἀκόμα καὶ πρὸ συνοδικῆς καταδίκης- διακόπτουν τὴν κοινωνία καὶ δὲν μνημονεύουν (δηλαδὴ ἀποτειχίζουν) τὸν ἐπίσκοπο ποὺ κηρύττει δημόσια αἵρεση, ἀποφαίνεται ὅτι αὐτοὶ δὲν δημιουργοῦν σχίσμα μὲ τὸ νὰ διακόπτουν τὴν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία ἀλλὰ ἀντίθετα φρόντισαν νὰ γλυτώσουν τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ σχίσματα: «οὐ σχίσματι τὴν ἕνωσιν τῆς ἐκκλησίας κατέτεμον, ἀλλὰ σχισμάτων καὶ μερισμῶν τὴν ἐκκλησίαν ἐσπούδασαν ῥύσασθαι» ἀφοῦ «οὐ γὰρ ἐπισκόπων, ἀλλὰ ψευδεπισκόπων καὶ ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν» .
Οὐσιαστικὰ στὴν περίπτωση τῶν Ἰωαννιτῶν τέθηκε τὸ διαχρονικὸ καὶ πάντα κρίσιμο ἐρώτημα: Ποιός, τελικά, ἔχει ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα; Αὐτὸς ποὺ συμμορφώνεται μὲ τὴν παρανομία καὶ τὴν ἀσέβεια καί ὑποτάσσεται δουλικὰ ὑπηρετώντας ὄχι τὴν ἀλήθεια ἀλλὰ διαφορὲς σκοπιμότητες πρὸς ἴδιον, συνήθως, ὄφελος ἢ αὐτὸς ποὺ ἀγωνιᾶ γιὰ τὴν ἀλήθεια καὶ ἀγωνίζεται μὲ ταπείνωση καὶ φόβο Θεοῦ καταβάλλοντας ἐνίοτε καὶ αὐξημένο προσωπικὸ κόστος;
Ἡ Ἐκκλησία τὸ 438 μ.Χ., 30 χρόνια μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Μεγάλου Πατρός, ἀποκατέστησε καὶ τυπικὰ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννη καὶ δικαίωσε τὸ φρόνημα, τὸ ἦθος καὶ τοὺς ἀγῶνες τῶν Ἰωαννιτῶν καταδικάζοντας μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ὅλες τὶς παρανομίες, ἀθλιότητες, ἀσέβειες καὶ αὐθαιρεσίες ποὺ διέπραξαν πάνω στὸ ἐκκλησιαστικὸ Σῶμα οἱ πρὸς καιρὸν ἰσχυροὶ ἐκκλησιαστικοὶ καὶ κρατικοὶ παραγόντες, οἱ πραγματικὰ σχισματικοὶ.

Ο Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος καὶ τὸ «σχίσμα» τῶν Ιωαννιτών 1.

1 Τὸ παρὸν ἄρθρο ἀφιερώνεται στὸν Ποιμενάρχη μας, Σεβασμ. Μητροπολίτη Πατρῶν κ. Χρυσόστομο, ἄγοντα σήμερα τὰ ὀνομαστήριά του μὲ τὴν ὁλὸθερμη ὑιικὴ εὐχὴ ὁ Κύριος διὰ πρεσβειῶν τοῦ ἱεροῦ Χρυσόστομου νὰ τὸν χαρίζει στὴν Ἐκκλησία Του «ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγο τῆς Αὑτοῦ ἀληθείας».

2 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὁμιλία εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους, 11, 5, ΕΠΕ 20, 712.

3 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὁμιλία εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους, 4, ΕΠΕ 20, 706.

4 Α. THIERRY, Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Μεγαλομάρτυρας μετὰ τοὺς διωγμούς, μτφρ. Θ. Σουγκάκη-Β. Τάτση, ἐκδ. «Χριστιανικὴ Ἐλπίς», Θεσσαλονίκη 20032, σ. 38.

5 Ἀναλυτικὰ βλ. A. THIERRY, σ. 36-56, 69-97.

6 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Διακόνῳ Ὀλυμπιάδι» ἐπιστολὴ 14, 4, PG 52, 617.

7 ΑΓ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ, «Ἐγκώμιον εἰς τὸν μέγαν Ἱεράρχην καὶ Πατέρα ἡμῶν θεῖον Χρυσὸστομον…», Συγγράμματα, ἐκδ. Ἱ. Βασιλικὴ καὶ Σταυροπηγιακή Μονή Ἁγ. Νεοφὺτου, Πάφος 1999, τ. Γ΄ σ. 395.

Ἀναλυτικὰ βλ. A. THIERRY, σ. 100-160.

9 Ἀναλυτικὰ γιὰ τὴν παρὰ τὴν Δρῦ Σύνοδο βλ. A. THIERRY, σ. 161-181, ΣΤ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, τ. Α΄ σ. 58-73.

10 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ ΕΛΕΝΟΠΟΛΕΩΣ, «Διάλογος ἱστορικὸς περὶ τοῦ βίου καὶ πολιτείας τοῦ μακαρίου Ἰωάννου ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου», PG 47, 30-31, A. THIERRY, σ. 204-223.

11 Ἀναλυτικότερα βλ. Α. THIERRY, σ. 224-234.

12 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», ΕΠΕ 68, 158: Οἱ ἐχθροὶ τοῦ Ἁγίου «θεασάμενοι γὰρ μεταστᾶσαν τὴν Ἀντιοχέων ἐπί τὴν Ἀρμενίων κἀκεῖθεν πάλιν ἐπί τὴν Ἀντιοχέων τὴν Ἰωάννου εὐχάριστον φιλοσοφίαν ᾀδομένην, ηὔχοντο καί τὸ ζῆν ἀποῤῥῆξαι, καθάπερ ὑπὸ μαστίγων τῶν διηγημάτων βασανιζόμενοι (τοιοῦτον γὰρ ὁ μισόκαλος φθόνος)».

13 ΔΩΡ. DBAR, Τόπος θανάτου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσόστομου, Θεσσαλονίκη 2003, στὸ https://thesis.ekt.gr/thesis BookReader/id/37196?lang=el#page/1/mode/2up

14 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ἐπιστολὴ 125, «Πρὸς Κυριακὸν ἐπίσκοπον ἐν ἐξορίᾳ ὄντα καὶ αὐτόν», PG 52, 685, ΕΠΕ 38, 240-242).

15 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολή 120, «Θεοδώρᾳ», ΕΠΕ 38, 218: «Ἀνηλώθημεν, ἐδαπανήθημεν, μυρίους ἀπεθάνομεν θανάτους· καὶ ταῦτα ἴσασιν ἀκριβέστερον ἀπαγγεῖλαι οἱ τὰ γράμματα ἐγχειρίζοντες, καὶ ταῦτα βραχείαν ροπὴν ἡμῖν συγγενόμενοι· πρὸς οὓς οὐδὲ διαλεχθῆναί τί μικρὸν ἠδυνήθημεν, ὑπό τῶν συνεχῶν πυρετῶν καταβεβλημένοι, οὓς ἔχων καὶ ἐν νυκτὶ καὶ ἐν ἡμέρᾳ ὁδοιπορεῖν ἠναγκαζόμην, καὶ θάλπει πολιορκούμενος, καὶ ὑπὸ ἀγρυπνίας διαφθειρόμενος, καὶ ὑπό τῆς τῶν ἐπιτηδείων ἐρημίας ἀπολλύμενος, καί τῆς τῶν προστησομένων ἀπορίας. Καὶ γάρ τῶν τὰ μέταλλα ἐργαζομένων, καί τὰ δεσμωτήρια οἰκούντων χαλεπώτερα καὶ πεπόνθαμεν καὶ πάσχομεν. Ὀψὲ δὲ πότε καὶ μόλις ἐπέτυχον τῆς Καισαρείας, ὡς ἀπὸ χειμῶνος εἰς γαλήνην καὶ εἰς λιμένα ἐλθών. Ἀλλ’ οὐδὲ ὁ λιμὴν οὗτος ἴσχυσεν ἀνακτήσασθαι τὰ ἀπό τοῦ κλυδωνίου κακά· οὕτω καθάπαξ ἡμᾶς ὁ ἔμπροσθεν χρόνος κατειργάσατο. Ἀλλ’ ὅμως ἐλθὼν εἰς τὴν Καισάρειαν, μικρὸν ἀνέψυξα, ὅτι ὕδατος ἔπιον καθαροῦ, ὅτι ἄρτου οὐκ ὀδωδότος οὐδὲ κατεσκληκότος μετέλαβον, ὅτι οὐκ ἔτι ἐν τοῖς κλάσμασι τῶν πίθων ἐλουόμην, ἀλλ’ εὗρον βαλανεῖον οἷον δήποτε, ὅτι συγκεχώρημαι τέως τῇ κλίνη προσηλῶσθαι. Ἐνῆν καὶ πλείονα τούτων εἰπεῖν, ἀλλ’ ἶνα μὴ συγχέω σου τὴν μάθησιν, μέχρι τούτου ἵστημι τὸν λόγον, ἐκεῖνο προστιθείς, ὅτι μὴ παύση ὀνειδίζουσα τοῖς ἀγαπῶσιν ἡμᾶς, ὅτι τοσούτους ἔχοντες ἐραστάς, καὶ τοσαύτην δύναμιν περιβεβλημένους, οὐκ ἐτύχομεν οὗ τυγχάνουσιν οἱ κατάδικοι, ὥστε εἰς ἡμερώτερον καὶ ἐγγύτερον ποὺ κατοικισθῆναι τόπον· ἀλλὰ καί τοῦ σώματος ἡμῖν ἀπαγορεύσαντος, καί τοῦ φόβου τῶν Ἰσαύρων πάντα πολιορκοῦντος, τῆς μικρᾶς ταύτης καὶ εὐτελοῦς οὐκ ἐπετύχομεν χάριτος. Δόξα τῷ Θεῷ καὶ διὰ τοῦτο. Οὐ παυόμεθα γὰρ αὐτὸν ἐπὶ πᾶσι δοξάζοντες. Εἴη τὸ ὄνομα αὐτοῦ εὐλογημένον εἰς τοὺς αἰῶνας».

16 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», ΕΠΕ 68, 156.

17 ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ, PG 47, ΧLIII.

18 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», ΕΠΕ 68, 156.

19 ΑΓ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ, «Ἐγκώμιον εἰς τὸν μέγαν Ἱεράρχην καὶ Πατέρα ἡμῶν θεῖον Χρυσὸστομον…», Συγγράμματα, ἐκδ. Ἱ. Βασιλικὴ καὶ Σταυροπηγιακή Μονή Ἁγ. Νεοφὺτου, Πάφος 1999, τ. Γ΄ σ. 400.

20 Α. THIERRY, σ. 281-284, 366-370.

21 Προκαλεῖ συγκίνηση ἡ ψυχικὴ ἔνταση μέ τὴν ὁποία γράφει στὸν πρεσβύτερο Κωνσταντῖνο γιὰ νὰ ἀναλάβει τὴν ἱεραποστολή στὴ Φοινίκη, ἂν ἀναλογιστοῦμε τὴ δεινὴ θέση στὴν ὁποία βρισκόταν ὁ Χρυσόστομος ἀναμένοντας τὴν ἀπόφαση γιά τὸν τόπο ἐξορίας (ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Κωνσταντίνῳ πρεσβυτέρῳ», PG, 52, 732-733).

22 Α. THIERRY, σ. 370-373.

23 Α. THIERRY, σ. 373-377.

24 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Κωνσταντίνῳ πρεσβυτέρῳ», PG, 52, 732-733

25 ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ, «Εἰς τὸν βίον τοῦ Ἰ. Χρυσοστόμου», PG 114, 1193.

26 ΛΕΩΝ ΣΤ, «Λόγος ἐγκωμιαστικὸς εἰς τὸν μέγαν τοῦ Θεοῦ ἀρχιερέα… Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον», PG 107, 288.

27 ΣΩΖΟΜΕΝΟΣ, «Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία» 8, 23, PG 67, 1573D-1576Α: «Ἔπει γὰρ αὐτῷ καὶ τοῖς σὺν αὐτῷ συνοῦσι κοινωνεῖν ἢ συνεύχεσθαι οὐκέτι ἀνεκτὸν ἡγοῦντο, ἀναμεμειγμένων αὐτοῖς τῶν ἐπιβούλων Ἰωάννου, καθ’ ἑαυτοὺ δέ, ὡς εἴρηται, συνιέντας ἐν ταῖς ἐσχατιαῖς τῆς πόλεως ἐκκλησίαζον, κοινοῦται βασιλεῖ περὶ τούτου. Συνηγμένοις δὲ συνταγματάρχης ἅμα στρατιώταις ἐμβαλεῖν ἐπιτραπείς, τὸ μὲν πλῆθος παίων ξύλοις καὶ λίθοις, εἰς φυγεῖν τρέπει. τοὺς δὲ ἐπισημότερον καὶ προθυμότερον τὰ Ἰωάννου ζηλοῦντας, ἐν φρουρᾷ ποιεῖται… Μεγίστης δὲ ταραχῆς καὶ οἰμωγῆς ἀνὰ τὴν πόλιν συμβάσης, οὐδ’ οὕτως μετέθεντο τοῦ περὶ Ἰωάννη φίλτρου».

28 A. THIERRY, σ. 189-190.

29 Γιά τὸ ἦθος καί τὴν ἄνοδο τοῦ Πορφυρίου στὸν θρόνο τῆς Ἀντιόχειας βλ. A. THIERRY, σ. 311-315.

30 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», ΕΠΕ 68, 154-156: Ἐκδόθηκαν δύο αὐτοκρατορικὲς «ἀντιγραφές». Μία γιὰ ἐπισκόπους καὶ μία γιὰ λαϊκοὺς: «Εἶχεν δὲ ἡ μὲν κατὰ τῶν ἐπισκόπων ἀντιγραφὴ τὴν ἀπειλὴν ταύτην “εἰ τις οὐ κοινωνεῖ τῶν ἐπισκόπων Θεοφίλῳ καὶ Πορφυρίῳ καὶ Ἀττικῷ, τῆς μὲν ἐκκλησίας ἐκβαλέσθω, τῆς δὲ ἰδίας τῶν πραγμάτων οὐσίας ῥιπτέσθω”. Ἐντεῦθεν οἱ μὲν καταβαρυνόμενοι τῷ τῶν πραγμάτων φορτίῳ καὶ ἄκοντες κοινωνοῦσιν (ὅσοι πιέζονταν ἀπὸ τὴ μεγάλη τους περιουσία κοινωνοῦσαν καὶ χωρὶς τὴ θέλησή τους), οἱ πενέστεροι καὶ εἰς πίστιν ὑγιῆ ἀσθενέστεροι ὑποσχέσεσι δώρων τινῶν συνεσύροντο εἰς κοινωνίαν (οἱ πιό φτωχοί καὶ ἀσθενεῖς στήν ὀρθὴ πίστη δελεάζονταν ἀπὸ δῶρα), οἱ δὲ γένους καὶ πραγμάτων καὶ δόξης φθαρτῆς καὶ θλίψεως σωματικῆς ὑπεριδόντες φυγῇ τὴν τῆς ψυχῆς εὐγένειαν διεφύλαττον (ἄλλοι περιφρονώντας καταγωγὴ καὶ περιουσία καὶ δόξα φθαρτὴ καὶ θλίψη σωματικὴ διαφύλαξαν τὴν ἀξιοπρέπειά τους καὶ ἔφυγαν μακρυὰ γιά νὰ μὴν κοινωνήσουν)… Ἔφθανον δὲ οἱ μὲν ἐν τῇ Ῥώμη, οἱ δὲ ἐν τοῖς ὄρεσιν, ἕτεροι δὲ ἐν τοῖς τῶν ἀσκητῶν φροντιστηρίοις διεσῴζοντο ἐκ τῆς Ἰουδαϊκῆς πονηρίας. Ἡ δὲ κατὰ τῶν λαϊκῶν ἀντιγραφὴ περιεῖχεν. “Τοὺς μὲν ἐν ἀξιώμασιν ἐκπίπτειν τῆς κατὰ τὰς ἀρχὰς ἀξίας (ἔχαναν τὸ ἀξίωμά τους), τοὺς δὲ στρατιώτας τὰς ζώνας ἀπολεῖν (στεροῦνταν τὸν ὁπλισμό τους), τοὺς δὲ λοιπούς δήμους καὶ χειροτέχνας, χρυσίῳ πολυολκεῖ προστιμηθέντας, ὑποβάλλεσθαι ἐξορίᾳ (οἱ πολῖτες καὶ οἱ τεχνῖτες πλήρωναν πρόστιμο καὶ ἐξορίζονταν)”. Πλὴν ὅμως καὶ ταῦτα ἐπράττετο καὶ αἱ προσευχαὶ τῶν σπουδαίων ἐν τῷ ὑπαίθρῳ ἐπετελοῦντο μετὰ πολλῆς τῆς κακοπαθείας, φιλίᾳ τῇ πρὸς τὸν Σωτῆρα (παρ’ ὅλα αὐτὰ μὲ μεγάλη ταλαιπωρία οἱ ἀκολουθίες τελοῦνταν στὴν ὕπαιθρο λόγῳ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Σωτῆρα)».

31 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», ΕΠΕ 68, 267-275.

32 Βλ. καὶ A. THIERRY, σ. 239-240, 263-274, 316-317, 389-391.

33 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Πρός τοὺς σκανδαλισθέντας ἐπὶ ταῖς δυσημερίαις ταῖς γενομέναις, καί τῇ τοῦ λαοῦ καὶ πολλῶν ἱερέων διώξει καὶ διαστροφῇ», ΕΠΕ 33, 612.

34 ΑΓ. ΣΥΜΕΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ, «Εἰς τὸν βίον τοῦ Ἰ. Χρυσόστομου», PG 114, 1193-1196.

35 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὁμιλία εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους, 4, ΕΠΕ 20, 708.

36 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», PG 47, 35.

37 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Πρός τοὺς σκανδαλισθέντας ἐπὶ ταῖς δυσημερίαις ταῖς γενομέναις, καί τῇ τοῦ λαοῦ καὶ πολλῶν ἱερέων διώξει καὶ διαστροφῇ», ΕΠΕ 33, 608: «νόμοις πατρώοις καὶ θεσμοῖς Ἐκκλησίας ἐπηρεασθεῖσι παραστάντες».

38 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 174, «Τοῖς ἐν Χαλκηδόνι ἐγκεκλεισμένοις ἐπισκόποις, πρεσβυτέροις τε καὶ διακόνοις», ΕΠΕ 38, 324-325.

39 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 148, «Κυριακῷ, Δημητρίῳ, Παλλαδίῳ, Εὐλυσίῳ, ἐπισκόποις», ΕΠΕ 38, 288.

40 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Πρός τοὺς σκανδαλισθέντας ἐπὶ ταῖς δυσημερίαις ταῖς γενομέναις, καί τῇ τοῦ λαοῦ καὶ πολλῶν ἱερέων διώξει καὶ διαστροφῇ», ΕΠΕ 33, 632.

41 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Πρός τοὺς σκανδαλισθέντας ἐπὶ ταῖς δυσημερίαις ταῖς γενομέναις, καί τῇ τοῦ λαοῦ καὶ πολλῶν ἱερέων διώξει καὶ διαστροφῇ», ΕΠΕ 33, 608-610.

42 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «Πρός τοὺς σκανδαλισθέντας ἐπὶ ταῖς δυσημερίαις ταῖς γενομέναις, καί τῇ τοῦ λαοῦ καὶ πολλῶν ἱερέων διώξει καὶ διαστροφῇ», ΕΠΕ 33, 630-632.

43 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 94, «Πενταδίᾳ διακόνῳ», ΕΠΕ 38, 168.

44 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 94, «Πενταδίᾳ διακόνῳ», ΕΠΕ 38, 186.

45 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 174, «Τοῖς ἐν Χαλκηδόνι ἐγκεκλεισμένοις ἐπισκόποις, πρεσβυτέροις τε καὶ διακόνοις», ΕΠΕ 38, 324-325.

46 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 148, «Κυριακῷ, Δημητρίῳ, Παλλαδίῳ, Εὐλυσίῳ, ἐπισκόποις», ΕΠΕ 38, 288-289.

47 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 174, «Τοῖς ἐν Χαλκηδόνι ἐγκεκλεισμένοις ἐπισκόποις, πρεσβυτέροις τε καὶ διακόνοις», ΕΠΕ 38, 324-325.

48 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, ἐπιστολὴ 89, «Θεοδοσίῳ, ἐπισκόπῳ Σκυθοπόλεως», ΕΠΕ 38, 158-160.

49 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὁμιλία εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους, 11, 1, ΕΠΕ 20, 686: «ἓν πνεῦμα, καλῶς εἶπε, δεικνὺς ὅτι ἀπὸ τοῦ ἑνὸς σώματος ἓν πνεῦμα ἔσται, ἢ ὅτι ἔστι μὲν σῶμα εἶναι ἓν, οὐχ ἓν δὲ πνεῦμα· ὡς ἂν εἴ τις καὶ αἱρετικῶν φίλος εἴη».

50 π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, «Σύγχρονοι ἐκκλησιολογικοὶ προβληματισμοὶ μὲ βάση τὸν Ἅγιο Ἰωάννη Χρυσόστομο», Χρυσοστομικὰ, Μελέτες καὶ ἄρθρα, Πατερικὰ 9, ἐκδ. Τὸ Παλίμψηστον, σ. 323.

51 ΠΑΛΛΑΔΙΟΥ, «Διάλογος», PG 47, 28.

52 ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Ὁμιλία «εἰς τὴν πρὸς Ἐφεσίους, 4, ΕΠΕ 20, 706.

Αντιγραφή από : ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ

Οι αχειροτόνητοι σχισματικοί βρήκαν κελλί στο Άγιον Όρος!

Οι αχειροτόνητοι σχισματικοί βρήκαν κελλί στο Άγιον Όρος!


σχόλιο από “ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ”: Ένας υπαρκτός δούρειος ίππος μέσα στο Άγιον Όρος. Το εφαλτήριο της Ουνίας μέσα στο κάστρο της Ορθοδοξίας. Μην ξεχάστε να πηγαίνετε στους Παντοκρατορινούς, να τους αφήνετε χρήματα και να τους ενισχύετε στο «θεάρεστο» έργο τους. Το ίδιο και με τις άλλες Μονές που έχουν ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ των καμουφλαρισμένων Σταυροφόρων της Δύσης που διώκουν την Εκκλησία στην Ουκρανία. Ειλικρινά με όλα αυτά τα φρικτά που βλέπουμε να γίνονται στο Περιβόλι της Παναγίας, ένα ερώτημα πλανάται στο νου για τους ηγούμενους αυτών των Μονών: είστε μασόνοι πατέρες;



Η Μονή Παντοκράτορος
, η πρώτη από τις 20 Κυρίαρχες Μονές του Αγίου Όρους που άνοιξε τις πόρτες της στους σχισματικούς της «Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας», τους παραχώρησε τώρα ένα ερειπωμένο κελλί για δική τους χρήση.

Οι σχισματικοί πραγματοποίησαν «προσκύνημα» μόλις έναν μήνα αφότου ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τους παρέδωσε έναν «τόμο αυτοκεφαλίας» (Ιανουάριο του 2019). Στο «προσκύνημα» αυτό ο «Επίσκοπος» Οδησσού Παύλος της σχισματικής OCU τέλεσε «Θεία Λειτουργία» στην Παντοκράτορος.

Το 2020, ένας μοναχός της Παντοκράτορος έγραψε ένα ευρέως διανεμημένο φυλλάδιο κατηγορώντας την Ρωσική Εκκλησία ότι το 1992 προκάλεσε σχίσμα, όταν ο Φιλάρετος Ντενισένκο επέλεξε να εγκαταλείψει το Πατριαρχείο Μόσχας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την μη εκλογή του σε Πατριάρχη Μόσχας.

Και τώρα, σύμφωνα με τον Vasil Rudnitsky, γραμματέα Τύπου της «Επισκοπής» Ρίβνε της OCUη Παντοκράτορος παραχώρησε στην σχισματική OCU το εγκαταλελειμμένο κελλί των Αγίων Αρχαγγέλων και ο «ιερομόναχος» Παΐσιος Κριλ [Paisy Kril] διορίστηκε ηγούμενος.

«Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές, ο Κύριος δίνει στους Ουκρανούς δύναμη να ξεκινήσουνε μια μεγάλη καλή πράξη —να αναστηλώσουν ένα ουκρανικό σπίτι στο Άγιο Όρος», γράφει ο γραμματέας Τύπου.

Η OCU σκοπεύει να αποκαταστήσει το κελλί, το οποίο μετά θα αρχίσει να δέχεται προσκυνητές.

«Ουκρανοί πολίτες, Ουκρανοί στρατιώτες, εθελοντές και προσκυνητές από όλον τον κόσμο θα έρθουν σε αυτό το κελλί για πνευματική κάθαρση και ενίσχυση», γράφει ο Rudnitsky.

Τον Φεβρουάριο του 2019, η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους αποφάσισε ότι κάθε Μονή μπορεί να αποφασίσει μόνη της αν θα αναγνωρίσει τους σχισματικούς ή όχι. Οι σχισματικοί έχουν λειτουργήσει τώρα σε πολλά μοναστήρια, αν και εξίσου αρκετά συνεχίζουν να τηρούν την Ορθόδοξη εκκλησιολογία.

 

Orthodox Christianity


ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ

Δημοφιλή Άρθρα

Τα αγαπημένα σας

Θεία Κοινωνία

Η Θεία Κοινωνία ξανά στο στόχαστρο! Ο Χριστός ως κοινός εχθρός...

0
Η Θεία Κοινωνία ξανά στο στόχαστρο! Ο Χριστός ως κοινός εχθρός δεξιάς και αριστεράς και τα ...non papers! Λίγο πολύ, για τους υποψιασμένους, η επίθεση...