Η Νεορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας (Ένα τραγικό φαινόμενο)
Γεωργίου Μ. Λοσταράκου, αχρείου δούλου του Χριστού.
(Ο Αρχιεπίσκοπος πάσης Φινλανδίας Leo) Φωτό από εδώΗ Νεορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας, η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού ως ώθηση στις φυγόκεντρες τάσεις.
Πατέρες, αδελφοί, φίλοι και εχθροί, Χαίρετε ἐν Κυρίω πάντοτε.
Το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να προσβάλει ή να αμφισβητήσει τις αγνές προθέσεις του ομότιμου Καθηγητού Α.Π.Θ. Μιχαήλ Γ. Τρίτου και τα όσα καλοπροαίρετα και ελπιδοφόρα έγραψε σχετικά με την Ορθόδοξη εκκλησία της Φινλανδίας στις 28/12/2020 στην ιστοσελίδα Romfea.gr . Είναι λογικό, λόγω του εμποδίου που δημιουργεί η Φινλανδική γλώσσα, αλλά και της έλλειψης ενδιαφέροντος μεταφράσεων άρθρων στην ελληνική, να μην είναι δυνατή η πρόσβαση σε καίρια γεγονότα και συνεπώς σε ενδιαφέρουσες πτυχές του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού γεγονότος στο Βορά. Σκοπός μου είναι να προσθέσω στα προαναφερθέντα και να ενημερώσω για γεγονότα που έμαθα και μαθαίνω κατά την παραμονή και τριβή μου στην Ορθόδοξη εκκλησία της Φινλανδίας τα τελευταία 11 χρόνια.
Όλες οι αρχικές πληροφορίες, σχετικά με τα γεωγραφικά και τα ιστορικά χαρακτηριστικά της Ορθόδοξης εκκλησίας της Φινλανδίας, όπως τα παρέθεσε ο αξιότιμος κ. Καθηγητής είναι ακριβείς. Από το σημείο όμως που μας λέει ότι: “Οι σχέσεις της Εκκλησίας της Φινλανδίας με το κράτος είναι άριστες.” αξίζει να σταθούμε, να προσθέσουμε, να εμβαθύνουμε και με του Θεού τη χάρη, μαζί να ανακαλύψουμε προβλήματα και λύσεις.
Ένα Γερμανικό ιδίωμα του 16ου αιώνος, το οποίο συναντάται και στην Φινλανδία λέει: “Εάν τρως το ψωμί κάποιου θα τραγουδάς και τα τραγούδια του”.
Από το 1923, όπου η εκκλησία της Φινλανδίας ανεξαρτητοποιήθηκε από την εκκλησία της Ρωσίας(1), μέχρι το 2007 για γεωπολιτικούς λόγους και προκειμένου να υπάρχει σταθερή οικονομική στήριξη π.χ. μισθοί, συντήρηση κτηρίων, κτλ. Θα έπρεπε η εκκλησία να αναγνωριστεί από το νεοσύστατο κράτος (1917) , έτσι λοιπόν ένας από του χορηγούς έγινε το (Λουθηρανικό) κράτος, αυτή η εξάρτηση δημιούργησε και υποχρεώσεις, έτσι ίσως εξηγείτε ότι:
1. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας γιορτάζει σύμφωνα με το “αναβαθμισμένοΓρηγοριανό Πασχάλιον”(2),το οποίο θέτει το Πάσχα την ίδια ημέρα με το Προτεσταντικό κάθε χρόνο. Φέτος η ανάσταση έχει ημερολογιακή διαφορά με τον υπόλοιπο Ορθόδοξο κόσμο ένα μήνα…
2. Σήμερα, από ότι φαίνεται και αύριο, οι Ορθόδοξοι ιερείς και μερικοί αρχιερείς της Φινλανδίας, με την ευλογία των επισκόπων μας, στις μετακινήσεις τους έξω από τους ναούς, δεν φοράνε ράσα. Όταν έχουν επίσημη συνάντηση, εν ώρα εργασίας δηλαδή, φορούν τα ίδια με τους πάστορες, μαύρο κουστούμι και άσπρο κολάρο, αυτός είναι ο κανονισμός εδώ, ή μάλλον για να είμαι πιο ακριβής, μπορούν να φορούν τα πάντα εκτός από ράσο. Έχω δει παπά να βγαίνει από την εκκλησία με σανδάλια, τζιν και λουλουδάτη χρωματιστή πουκαμίσα. Όταν τους ρώτησα και πάλι και πολλάκις γιατί το κάνουν αυτό; η απάντηση ήταν… “Για να μην προκαλούμε”!;!
Η συμπεριφορά αυτή είναι παράλογη αφού η Φινλανδία είναι ανεξίθρησκη χριστιανική ευρωπαϊκή χώρα, ο καθένας μπορεί να πιστεύει όπου θέλει και να ντύνεται όπως θέλει, χωρίς να ανησυχεί μήπως κάποιος προσβάλλεται από αυτό, εκτός βέβαια, όπως φαίνεται, εάν είναι Ορθόδοξος κληρικός, τότε θα πρέπει να ανησυχεί μήπως προσβάλει με την ύπαρξη του. Οι μουσουλμάνοι με την κελεμπία τους ή οι γυναίκες τους με την μπούργκα, φαινόμενο συχνό και καθημερινό στους δρόμους της Ευρώπης, δεν προκαλούν.
Μέσα στην εκκλησία κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας έχουμε δει διάφορες καινοτομίες, μερικές από αυτούς τους ίδιους τους Αρχιερείς μας π.χ. καλεσμένος αιρετικός να συμμετέχει μέσα στην Αγία τράπεζα κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, Ορθόδοξο παπά όπου συστηματικά φορά ράσο μαζί με παπικό κολάρο, κόκκινο ή βυσσινί εσώρασο, τον παπά να στέκεται στην ανατολική πλευρά της Αγίας Τράπεζας, με την πλάτη προς την ανατολή, κοιτώντας προς το λαό καθ’ όλη τη διάρκεια της Θείας Λειτουργείας και άλλα πρωτάκουστα που δεν θα αναφέρω γιατί δεν ήμουν παρών.
Μητροπολίτες μας πρότειναν, εγγράφως και ενυπόγραφα, σε εκκλησιαστικά περιοδικά, αλλά και σε κηρύγματα, να κάνουμε γιόγκα πριν την προσευχή. Οι συμπροσευχές υπάρχουν πλέον ελεύθερα μέσα και έξω από του ναούς, φωτογραφίες με χειραψίες, χαμόγελα και χειροκροτήματα, γίνονται επίτηδες για να προκαλέσουν και κυρίως να διαμορφώσουν ένα τέτοιο ήθος στους πιστούς, προκειμένου να υπάρξει όχι μόνο ένωση της Ορθοδοξίας με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες αλλά πλέον ένωση με όλες τις “θρησκείες”. Ιστορία που ξεκινάει επίσημα το 1962 με τη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού.
Έργο σε τρείς πράξεις: α) φιλία και ψυχολογική προπαρασκευή (έχει ήδη συντελεστεί), β) μερική μυστηριακή κοινωνία (συντελείται διά των συμπροσευχών) γ) πλήρης μυστηριακή κοινωνία.
Για το θέμα του πανικού λόγο του υπερβολικού φόβου του ιού Covid-19, την πλήρη απουσία στήριξης των πιστών, τις κλειστές εκκλησίες τους μασκοφόρους παπάδες και τα πολλαπλά κουταλάκια μίας χρήσεως φυσικά ούτε λόγος ή καλύτερα ούτε ένας δημόσιος αντίλογος, ακόμα και εκείνοι που σε καιρούς υγείας και ασφάλειας έκαναν τους κολλυβάδες, έγιναν υπάκουα παιδιά της νέας κανονικότητάς, κριμένοι και αναπαυμένοι σε ιδιωτικές συζητήσεις. Οι εκκλησίες είναι κλειστές μόνο κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργείας ! μετά οι πόρτες είναι ελεύθερα ανοικτές για τους πιστούς ή τους επισκέπτες τουρίστες, όσοι και αν προσέρχονται, 10, 20, 30.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Φινλανδικό κράτος, ως όντως πολιτισμένο οργανικό μέλος της κοινωνίας, έκανε μόνο συστάσεις, δεν επέβαλε μέτρα καραντίνας, με πρόστιμα και απειλές όπως στην Ελλάδα, όμως οι κληρικοί μας εφάρμοσαν αυστηρά μέτρα και κλείδωσαν τους ναούς πολύ νωρίτερα από ανακοινώσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή από οργανισμούς, μαγαζιά ή χριστιανικές ομολογίες, βασιλικότεροι του Βασιλέως.
Κατήχηση: το 2004 που άλλαξε ο νόμος, αρκεί η κρατική πιστοποίηση και ευθείς ο πτυχιούχος μουσουλμάνος, λουθηρανός κτλ. μπορεί να διδάξει τα Ορθόδοξα τέκνα το Σωτηριώδες μήνυμα το Χριστού. Εκτός και εάν η ενορία αποφασίσει να πληρώσει η ίδια τον δάσκαλο της επιλογής της. Ο τρόπος διδασκαλίας είναι συνδυασμός διαφορετικών πίστεων, συνήθως αναμειγνύοντας πρακτικές ποικίλων σχολών σκέψης.
Η κατήχηση εντός της εκκλησίας έχει να κάνει με το κοινωνικό στοιχείο, δεν έχουμε το στοιχείο της Σωτηρίας, το κήρυγμα έχει κοινωνικό χαρακτήρα, η κατήχηση των παιδιών εξαντλείται κυριότατα στην διασκέδαση και σε συνταγές ηθικολογικές. Συγκεντρώνονται σε δευτερογενή αποτελέσματα αλλά το κύριο στοιχείο που είναι η Σωτηρία δεν υπηρετείται.
Ρώτησα έναν Φινλανδό Αρχιμανδρίτη ο οποίος νεότατος, ευγενέστατος, πολύ μορφωμένος εύχομαι καρδιακά – όχι παραμορφωμένος – και κατά τα άλλα πολύ ταλαντούχος, χειροτονημένος στο Άγιο Όρος νομίζω, μου είπε ότι “για τα εκκλησιαστικά θέματα δεν πρέπει να ασχολούνται παρά μόνο οι ιεράρχες”,(Άγιε Μάξιμε ομολογητή πρέσβευε υπέρ ημών), “Το ράσο, λέει, δεν είναι δογματικό θέμα…το ράσο όπως και οι μάσκες, δεν είναι θέμα τον λαϊκών… εμείς(οι λαϊκοί)οφείλουμε μόνο υπακοή στους ιεράρχες ”. Είπε επίσης ότι: “είναι μέγιστη αμαρτία να μην πηγαίνω να κάνω μετάνοια και να ζητήσω να πάρω ευχή από… κουστούμι και μέγιστη πτώση να σκανδαλίζομαι από παπάδες που κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας είναι μασκοφόροι”. Από τέτοιου είδους ιδέες διδασκαλίες και προτάσεις ζωής μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα για το τι μέλλον σχεδιάζεται. Άραγε τι διαφορά έχει τότε το κουστούμι του ιερέα με εκείνο του πάστορα ή εκείνο του τραπεζίτη ή του δικηγόρου; τη μαθαίνουμε με αυτό τον τρόπο στους νέους; να κάνουμε μετάνοια σε κουστούμια και μάσκες ή ακόμα ότι το ράσο είναι μια παλαιά συνήθεια των παλαιών πατέρων και μαζί με το ράσο να πετάξουμε και αυτούς;;; Όπως και να έχει, δεν αναπαύομαι να πηγαίνω να πάρω ευχή όταν ο κληρικός είναι με τα έσωρούχα του, και Δόξα το Θεώ δεν είμαι ο μόνος.
Φωτεινή εξαίρεση ο ηγούμενος της Μονής Νέου Βάλαμο και όντως πάντα φιλόξενος π. Σέργιος αλλά και οι μοναχοί του φορούν πάντα το ράσο τους, μέσα και έξω από το μοναστήρι τους.
Πολλοί κάθε χρόνο εγκαταλείπουν την εκκλησία(3), όταν τελικά ανακαλύψουν, ίσως λόγο έλλειψης προπαρασκευής, ότι δεν είναι αυτό που νόμιζαν, αυτό που θα ήθελαν ή αυτό που νομίζουν ότι χρειάζονται.
“Άσκηση”: Κάθε μοναχός στην Φινλανδία έχει το δικαίωμα να πάρει δύο εβδομάδες άδεια από την άσκηση του και με έξοδα του μοναστηριού να κάνει τις διακοπές του εκεί που θα επιλέξει… Πολλοί ψάχνουν διακριτικό πνευματικό σε άλλες χώρες. Εδώ πιο εύκολα θα βρεις ψυχολόγο με ράσα. Για αυτούς τους λόγους και άλλους, δεν είναι λίγοι οι Φινλανδοί και οι Φινλανδές που επιλέγουν να μονάσουν σε μοναστήρια της Ρωσίας και της Ελλάδας. Είχα την ευλογία να γνωρίσω δύο τέτοιους πνευματικούς αστέρες. Το γεγονός ότι επιλέγεται συχνότατα η μετανάστευση για λόγους πνευματικούς, λέει πολλά.
Όντως οι Ιεράρχες μας έχουν επαφή με το Οικουμενικό Πατριαρχείο που πρόσφατα επισκέφτηκαν, ο Μητροπολίτης Αρσένιος, ο Αρχιεπίσκοπος Λέων και ο Μητροπολίτης Ηλίας αλλά όπως φαίνεται για άλλο λόγο από τον οποίο καλοπροαίρετα αναφέρει ο αξιότιμος κ. καθηγητής. Ο Αρχιεπίσκοπος κατηγόρησε τον μητροπολίτη για ρατσισμό(4), ο μητροπολίτης Αρσένιος είπε ότι καλό είναι ο Αρχιεπίσκοπος να παραιτηθεί αφού είναι “χαζός και αργός”, και άλλα τέτοια κωμικοτραγικά.
Σύμφωνα με δημοσίευμα σε σοβαρό εβδομαδιαίο Φινλανδικό περιοδικό(5), σε άρθρο το οποίο δεν αμφισβητήθηκε, γράφηκε ότι οι τρεις αρχιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Φινλανδίας, ο Αρχιεπίσκοπος Λέων και οι Μητροπολίτες Αρσένιος και Ηλίας, κλήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη να διευθετήσουν τις πολυετείς διαμάχες τους και ότι στην πραγματικότητα ο Οικουμενικός πατριάρχης ανάγκασε τους επισκόπους να ομοφωνήσουν προειδοποιώντας τη Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία με απώλεια αυτονομίας. Αυτό θα σήμαινε, για παράδειγμα, ότι αντί της εκκλησιαστικής συνέλευσης, οι επίσκοποι της Φινλανδίας θα εκλέγονται στην Κωνσταντινούπολη και οι λαϊκοί δεν θα έχουν πλέον λόγο στην εκλογή των επισκόπων.
“Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Φινλανδίας απειλήθηκε με απώλεια ανεξαρτησίας της εάν οι τρείς ηγέτες της εκκλησίας δεν σταματήσουν να τσακώνονται.”(6)
Εν κατακλείδι πολλοί Φινλανδοί εκτιμούν τη σεμνότητα και την τιμιότητα. Η εργασία και η επιμέλεια εκτιμώνται επίσης πολύ. Πολλοί Φινλανδοί θεωρούν σημαντικό να τηρούνται οι υποσχέσεις και να λες την αλήθεια. Σε γενικές γραμμές οι Φινλανδοί δεν επαινούν τον εαυτό τους. Στη Φινλανδία, ως γενικός κανόνας, θεωρείται καλή συμπεριφορά να λαμβάνεις υπόψη τους άλλους και να τους ακούς. Είναι άνθρωποι λογικοί, ο Θεός όμως δεν προσεγγίζεται με την λογική, αλλά με την πίστη, όπως λένε οι άγιοι πατέρες που επιμελώς παραλείπονται. Αυτά τα λίγα στοιχεία που εγώ ανακάλυψα στην ιδιοσυγκρασία των Φινλανδών θα μπορούσαν να μεγεθυνθούν και να εξαγνιστούν με του Χριστού την πίστη την Αγία την Ορθοδοξία. Αντί για αυτό, παρατηρούμε και εδώ όπως και παντού την υποστήριξη εγωκεντρικών μοντέλων, ανθρώπων χωρίς αγάπη για τον συνάνθρωπο με κοινό παρονομαστή την ευμάρεια, την οικονομική ευχέρεια και την κοινωνική καταξίωση. Άνθρωποι χωρίς φόβο Θεού, μισθοφόροι παπάδες χωρίς πίστη φυγόπονα έρμαια βολεμένων αρχιερέων και παθητικοί εύπλαστοι νωχελικοί λαϊκοί χωρίς νεύρο.
Στη χώρα των Διαμαρτυρομένων κανείς δε διαμαρτύρεται.
Οι πηγές:
- https://orthodoxwiki.org/Church_of_Finla nd
- https://www.sa intjohnchurch.org/da te-orthodox-pascha/
- https://ort.fi/uutishuone/2021-01-07/kirkosta-eroa minen-vaheni-vuonna-2020
- https://www.longpla y.fi/sivua a net/ortodoksikirkon-riida t-ka rjistyiva t-arkkipiispa-leo-syytta a-metropoliitta-a rsenia-ika-ja
- https://en.wikipedia .org/wiki/Suomen_Kuva lehti#Circula tion
- https://suomenkuvalehti.fi/jutut/kotimaa/suomen-ortodoksikirkko-riiteli-itsesta a n-ka nsa invalisen-pelina ppula n-suojelupoliisikin-kiinnostui
- https://www.tellerreport.com/news/2020-10-02-sk–finnish-orthodox-bishops-to-address-the-patriarch-in-turkey-next-week—archbishop-leo-wants-to-retire.SkR9IVJHID.html
- https://www.tellerreport.com/news/2020-08-28-the-finnish-orthodox-church-is-boiling–the-ecclesiastical-government-discussed-the-comments-of-metropolitan-arsen-on-archbishop-leo.B1icSXj87D.html
